“Benim versiyonum Roma İmparatorluğu’nun düşüncelerinin ne denli aldatıcı,  göz alıcı, tehlikeli olduğunu betimliyor. Erk ve rekabetle ilgili. Günümüzü Roma İmparatorluğu dönemine benzetiyorum. Bu film yaşamda kalmanın yollarını gösteriyor. İsa’nın zamanına ait değil, bizleri anlatıyor. Bana göre çağdaş Ben Hur derin, duygu dolu bir dram. Anlatımı teatralden çok gerçekçi. Aksiyon sahnelerini bile dramatik çektim. Aksiyondan çok öykü ön planda. 1959  versiyonu klasik kült Ben Hur’da kardeşin kardeşi bağışlaması yoktu.

TV dünyasında yaşıyoruz, günümüzde dramatik yapılar, öyküler çok daha karmaşık ve ilginçler. Ben Hur’u 1959 versiyonu gibi çekseydik film saçma sapan bir şey olurdu. Benim versiyonumda Ben Hur’la Messala, Kudüs’teki politik durum ve yazgıları için savaşım veriyorlar. Ben Hur’la Messala birlikte büyüyen, birbirlerinden çok farklı olmalarına karşın birbirlerine gereksinim duyan
iki karakter. Birbirimizden ne denli farklı olursak birbirimizi o denli iyi anlamayı öğreniriz. Öykü filmi yönlendiriyor, film öyküyü değil” diyor Kazak yönetmen Timur Bekmambetov. Sovyetler Birliği’nde büyüyen 55 yaşındaki sinemacı onun  zamanında çok iyi filmler olmadığını, dinin bir tabu olduğunu irdeliyor.

Kazakistan’ın Amerikan filmlerinin yasaklandığı bir bölgesinde yetişen Timur,
uluslararası üne Nightwatch (Gece Nöbeti/ 2004) adlı aksiyon–gerilimiyle ulaştı. Gece Nöbeti, Rusya’da bugüne dek en iyi iş yapan film oldu. Bu filmi Daywatch (Gündüz Nöbeti/ 2006), Angelina Jolie’li Wanted ( 2008) ve Abraham Lincoln: Vampire Hunter (Abraham Lincoln: Vampir Avcısı/ 2012) izledi. Böylelikle Bekmambetov, hem Hollywood’da hem de Rusya’da serüven, aksiyon ağırlıklı
filmlerini çekti.

Ben Hur, bugüne dek film ve TV dizisi olarak altı kez sinemaya uyarlandı. En ünlüleri Fred Niblo’nun 1925 yapımı sessiz filmi ve William Wyler’ın 11 Akademi ödüllü 1959 yapımı. Lee Wallace’ın 1880 tarihli Ben Hur: A Tale of The Christ adlı romanından uyarlanan 1959 versiyonunda Ben Hur’la Messala kardeş değiller. Ben Hur’u Charlton Heston, Messala’yı Stephen Boyd’un canlandırdığı yapım15 milyon dolar bütçeyle çekildi, 124 milyon dolar getiri yaptı. Dönemin en gelişmiş teknolojisi 70 mm formatında çekilen filmde 50 bin figüran kullanıldı. Romanda affetme, bağışlama teması vurgulanıyordu, film ise intikam ve mucizeleri vurguluyordu. Senarist Gore Vidal, Ben Hur’la Messala arasında eşcinsel bir ilişki olduğunu belirterek bunu ikisinin kutlama için içki içtikleri sahnede gösterdiklerini açıklamıştı. Charlton Heston çok tutucu olduğu için
yönetmen Wyler, gizlice bu duyguyu Stephen Boyd’dan yansıtmasını istemişti.

M.Ö. 25–33 yılları arasında geçen öyküde Judah Ben Hur (Jack Huston) bir prens,
soylu ve varsıl bir ailenin oğlu. Ailesi Messala’yı (Toby Kebbell) evlat edinmiş. Messala, Sezar’a ihanet eden bir komutanın torunu. Kadın karakterler, Ben Hur’un annesi Naomi (Ayelet Zurer) ve karısı Esther (Nazanin Boniadi) daha etken ve  güçlüler. Yeni versiyonda bağışlama, rekabet, erk, gurur, kardeşlik, sevgi, yazgı, insanlık temaları vurgulanıyor. İsa peygamberin (Rodrigo Santoro) rolü daha fazla. Bekmambetov, 20. yüzyılın epik kült klasiğini (1959) çağdaş, görselliği yüksek, hızlı bir ritmle günümüz izleyicisinin algısına göre uyarlamış. Filmin ana sahneleri İyon deniz savaşı ve at arabasıyla yarış sahneleri. Atlarla yarış sahnelerinde dijital efekt yok. Oyuncular ve 90 eğitimli at bu sahne için önceden hazırlandılar. 10 dakikalık sahnenin çekimi 45 gün sürdü.

 

Ben Hur, aslında güncel bir öykü. Roma İmparatorluğu’nun iki bin yıl önce insanlığa yaşattığı aynı vahşetle, acımasızlıkla dolu bir dünyada yaşıyoruz. Yerküre  uçurumun kenarında duruyor. Kardeş kardeşi öldürüyor, terörizm artık her yerde, küreselleşti, ahlaki değerler yitip gitti, yozlaşma dorukta, insanlık sürekli yeni arayışların, ideallerin peşinde. Günümüzde herşey biz hareket ederken değişmekte. İnsanlar zamanlarını bilgisayarların, bilgisayar oyunlarının, cep telefonlarının,
televizyonların karşısında geçirmekteler. Herkes bir yerlere ulaşmayı, birşeyler satmaya çalışıyor. 9 Eylül’de ülkemizde gösterime giren Timur Bekmambetov’un  Ben Hur’u bizimle, 21. yüzyılla doğrudan ilintili. İtalya’nın antik Matera kentinde çekilen büyük bütçeli (100 milyon dolar) yapımda Jack Huston (yönetmen John Huston’ın torunu), Tobey Kebbell, Morgan Freeman, Nazanin Boniadi, Ayelet Zurer, Haluk Bilginer, Sofia Black D’Elia, Pilou Asbaek oynuyorlar.

Kaynak: Cumhuriyet.com.tr