Kobane Kantonu’nun Eski Dışişleri Bakan Yardımcısı İdris Nassan’ın dün, Rojava’daki kantonların birkaç gün içinde birleşerek Kuzey Suriye Federasyonu’nu kuracağını açıklaması tüm dünyanın ilgisini çekti. Bakan yardımcılığı görevinin ardından hâlâ aktif siyasette yer alan Nassan’a Federasyon’un ilan nedenlerini, kantonlardan farkını, ABD ve Rusya’nın konuya bakışını sorduk:
Suriye’de federasyon yapısına geçilmesi bir süredir uluslararası güçlerin de tartıştığı bir konu. Siz federasyon ilanını ABD, Rusya ve Suriye ile müzakere ettiniz mi?
Rusya ve ABD bir süredir federasyon konusunu tartışıyordu zaten. İki güç de Suriye krizinin çözümü için federatif bir yapı olması gerektiğini düşünüyor. Bize göre bu konuda uluslararası bir uzlaşı var. Bu yüzden Rojava kantonları bir araya gelerek Kuzey Suriye Federasyonu’nu ilan etmek üzere.
Suriye bu ilanınızı tanıyacak mı?
Hem rejim hem de muhalefet açıklamalarında Suriye’de federasyona karşı olduklarını söylüyorlar. Ama muhalefete kıyasla rejim federasyonu kabul etmeye daha yakın. Suriye’nin artık eskisi gibi yönetilemeyeceği, merkezden yönetimin eskisi gibi olamayacağı çok açık. Bu yüzden ademi merkeziyetçi bir yönetime ihtiyaç var. Suriye’nin geleceği federasyondur.
Kuzey Suriye Federasyonu’nun kantonlardan ne farkı olacak?
Kantonlar birbirinden kopuk bölgelerin yerel yönetimleri amacıyla kurulmuş yapılardı. Federalizmle birlikte kantonları bir araya getiren bir yönetim ortaya çıkacak. Federasyon kantonların üzerinde yer alacak. Bunu tüm bölgelerin ortak bir yönetimi gibi düşünebilirsiniz. Kantonlar yerel yönetim yapıları olarak devam edecek.
Kuzey Suriye Federasyonu sınırları içinde pek çok etnik ve dini kimlik var. Kantonlarda olduğu gibi, federasyon yönetiminde de tüm etnik ve dini çeşitlilik temsil edilecek.
Türk hükümeti hem ülke içinde hem ülke dışında Kürtlere karşı düşmanca bir tutum izliyor. Kuzey Suriye Federasyonu’na nasıl bir tepki vermelerini bekliyorsunuz?
Türk hükümetinin Kürtlerin tüm oluşumlarına şiddetle karşı çıkma politikasına devam edeceğini bekliyoruz. Kürtlerin herhangi bir alanda sözü olmasın istiyorlar. Oysa federalizm Türkiye’nin ulusal güvenliğini veya Türk halkını tehdit etmeyecek bir yapı. Türkiye, bölgedeki krizi sonlandırmanın yolu olarak görülen federalizmi kabul etmeli, desteklemeli. Bu yapı içinde yalnızca Kürtlerin değil, Türkiye’nin koruduğunu iddia ettiği Türkmenlerin de yer aldığı bir yapı. Ama maalesef Türkiye ile gerginlik hâlâ devam ediyor.
PYD Türkiye’nin baskıları yüzünden Cenevre görüşmelerine çağrılmadı, hâlâ çağrılmıyor. Federasyon ilanı bu durumu değiştirebilir mi?
Birleşmiş Milletler ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kısa süre önce BM Suriye Özel Temsilcisi Stefan de Mistura’dan PYD’yi Cenevre’ye davet etmesini talep etti. ABD ve Rusya da bunu talep ediyor. PYD’nin bu görüşmelere katılması lazım, çünkü bölgedeki sorunları çözmek için aktörlerle yüz yüze konuşmaya ihtiyaç var. PYD’nin katılması çok iyi olur, ama katılması engellense bile bölgedeki gelişmeleri ve federasyonu engelleyemezler.
Türkiye Azez ve Cerablus’un kontrolünün cihatçı çetelerde kalması için bölgeyi ele geçirmeye çalışan Kürtleri, Suriye Demokratik Güçleri’ni bombalamaya devam ediyor. Bu bölgelerin geleceği ne olacak?
Bu bölgeler er veya geç özgürleştirilecek. Çünkü uluslararası koalisyon bölgede IŞİD ve benzeri cihatçı örgütler istemiyor. IŞİD’e karşı mücadele durmayacak. Bu operasyonun nasıl ve ne zaman gerçekleşeceğini koalisyon içinde kararlaştıracağız. Bu bölgelerin halkları özgürleştikten sonra nasıl yönetilmek istediklerine kendileri karar verecek. Ama sonunda bu bölgelerin de Kuzey Suriye Federasyonu’na dahil olacağını düşünüyoruz. Çünkü federalizm tüm bölge halklarının çıkarınadır. Kürtleri veya bir etnik yapıyı değil, Suriye’nin kuzeyinde yaşayan herkesi eşit bir şekilde temsil ediyor.
'Bize saldıran karşısında ABD ve Rusya’yı bulur'
Suriye rejiminin cihatçılardan kurtulduktan sonra otonom Kürt yönetimlerine saldırma riski sizce var mı?
Bugün Kürtler Suriye rejiminin koruması altında değil fakat hem ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyonun ve hem de Rusya’nın koruması altında. Bu yüzden kimse Kürtlere kolay kolay saldıramaz, karşısında ABD ve Rusya’yı bulurlar. Örneğin Türkiye Afrin’i bombalamaya giriştiğinde ABD ve Rusya Türkiye’den bunu derhal sonlandırmasını talep etti ve Türkiye sonlandırmak zorunda kaldı. Bugün ABD’nin Suriye Demokratik Güçleri’ni açıkça desteklemesi bunun bir diğer göstergesi. Bu yüzden Suriye rejimi veya başka herhangi bir gücün Kuzey Suriye Federasyonu’na saldırması imkansızdır.
Türkiye: Tek taraflı ilan geçerli olmaz
Türkiye’den federasyona ilk tepki, bir dışişleri yetkilisinden geldi. Reuters’a konuşan yetkili Ankara’nın, Suriye’nin bütünlüğünü savunduğunu vurguladı. Türk Dışişleri yetkilisi, “Suriye’nin hükümet şekli ve idari yapısı Suriye halkının tüm kesimleri tarafından yeni bir anayasa doğrultusunda belirlenecektir. Bunun dışında, tek taraflı tasarrufların hiçbir geçerliliği olamaz” dedi
Kaynak: Birgun.net