BİRGÜN / ANKARA

TBMM`ye sunulan yasa tasarısında; elektrik kullanıcılarından tahsil edilen kayıp ve kaçak bedellerinin bugüne kadar açılan davalar nedeniyle iade edilen bölümü faturalara tekrar yansıtılarak, tüm abonelerden tahsil edilecek. Böylece kayıp ve kaçak bedelini ödemiş olan yurttaşlar, hiçbir kusur ya da sorumlulukları olmamasına karşın dava sonucu iade edilen tutarları da mükerrer olarak yeniden ödeyecekler.

Konuyu gündeme taşıyan Elektrik Mühendisleri Pdası yönetim kurulu’nun değerlendirmesi şöyle:
TBMM`de görüşülmeye başlanan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile kayıp ve kaçak bedeli adı altında 2006-2014 yılları arasında tahsil edilen 33 milyar TL`nin "kanunsuz" olduğu kabul edilmektedir. İlk kez tasarıyla teknik ve teknik olmayan kayıp adı altında kayıp ve kaçak elektrik tanımı yapılmaktadır. Yine dağıtım ve perakende satış hizmetine ilişkin tarifede yer alacak kalemler yasal düzenleme haline getirilmektedir. Bu düzenlemeler de bugüne kadar yasal dayanağı olmaksızın tüketicilerden tahsilat yapıldığını doğrulamaktadır. Tasarının genel gerekçesi serbestleşme ve özelleştirme süreçlerinin elektrik kullanıcılarına yeni maliyetler yarattığını itiraf etmektedir:

"…elektriğin üretimden tüketime doğru akışında üretim, iletim, dağıtım, sistem işletim, piyasa işletim, ithalat, ihracat, satış gibi piyasa faaliyetleri sonucu tüketicilere ulaşması, her bir faaliyet kapsamında niteliğine göre değişik maliyetler ortaya çıkması, tüketiciye sunulan her türlü mal ve hizmette olduğu gibi elektrik için de oluşan tüm maliyetlerin tüketicilere yansıtılması gerekliliği karşısında; maliyet kalemleri olarak kayıp-kaçak bedeli, sayaç okuma bedeli, perakende satış hizmet bedeli, iletim sistemi kullanım bedeli ve dağıtım bedeli tek tek sayılmakta, mevzuat gereği ve uygulamada tüketiciden alınan bu bedellere ilişkin eklenen hükümler ile konunun hiçbir tereddüte mahal vermeyecek şekilde düzenlenmesi amaçlanmaktadır."

Dava açılamayacak

Bugüne kadar dava sonucu iade edilen bedellerin yeniden faturalara yansıtılması sağlanmakta; bundan sonra açılan davalarda da hukuksuz olduğu gerekçesiyle kaçak bedellerinin tahsilatına karşı yargının iade kararı vermesinin önüne geçilmek istenmektedir. "Ürün veya hizmet bedeline ilişkin olarak yapılan başvurularda ve açılan davalarda; tüketici hakem heyetleri ile mahkemelerin yetkisi, ürün veya hizmet bedellerinin, Kurumun düzenleyici işlemlerine uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır" düzenlemesi yapılmaktadır.

Yine tasarı ile haksız olarak tahsil edilen kayıp ve kaçak bedelleriyle ilgili davaların geriye dönük olarak durdurulması ve uygulamanın yapıldığı dönemdeki yasal mevzuatın değil sonradan çıkarılacak yasa hükümlerinin geçerli kılınması öngörülmektedir. Daha önce açılmış olan davalar sonucunda elde edilen yargı kararları da etkisiz hale getirilerek, icra işlemlerinin geçersiz kılınması, dolayısıyla bedelin iadesine hükmedilmiş olmasının geçersiz kılınması söz konusudur. Hukukun genel ilkeleri ve hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayan bu düzenleme açıkça Anayasa`ya aykırılık taşımaktadır.

Daha önce Anayasa Mahkemesi`nce iptal edilmiş olmasına karşın özelleştirilen kömür santralları başta olmak üzere özelleştirilen ve özelleştirilecek olan santrallara çevre yatırımı açısından muafiyet yeniden getirilmektedir. Anayasa Mahkemesi kararını yok sayan düzenleme ile 31 Aralık 2019 tarihine kadar tanınan muafiyete göre bu santrallara çevreye ne kadar zarar verirlerse versinler faaliyetleri durdurulmayacak ve idari para cezası uygulanmayacak.

Kaynak: Birgun.net