BURCU CANSU [email protected]
Başbakan Ahmet Davutoğlu, Suriye’deki çatışma ortamına müdahale ettiklerini “Eğer bugün rejim ülkenin tüm topraklarını kontrol edemiyorsa Türkiye’nin ve diğer bazı devletlerin desteği sayesindedir” diyerek itiraf etti. Davutoğlu’nun açıklamalarını uluslararası devlet hukuku açısından değerlendiren AİHM eski yargıcı Rıza Türmen, Türkiye’nin uluslararası hukukta yer alan devletlerin iç işlerine müdahale etmeme ve kuvvet kullanma yasağını deldiğini söyledi.
DEVLETİN İÇ İŞLERİNE MÜDAHALE
Davutoğlu’nun açıklamasını “talihsiz” olarak niteleyen Türmen, “Birleşmiş Milletler şartlarına baktığımızda en önemli ilkelerden birisi her ülke kendi toprak bütünlüğüne sahip olmasıdır” dedi. Ülkelerin toprak bütünlüğü üzerindeki egemenliğe saygı göstermek zorunda olduğunu belirten Türmen, sözlerini şöyle sürdürdü:
“İkinci maddenin dördüncü fıkrası da der ki ‘Bütün ülkeler devletlerin toprak bütünlüğüne ya da siyasi bağımsızlığına karşı tehdide başvurmayı ya da kuvvet kullanmaktan vazgeçerler.’ Kuvvet kullanma yasağıdır bu. Devletlerin iç işlerine müdahale etmeme ilkesi uluslararası hukukta çok önemli bir ilkedir. Devletlerin iç işlerine müdahale etmeme ve kuvvet kullanma yasağını delmiş olmuyoruz.”
Başbakan’ın yapmış olduğu açıklama ile devletlerin iç işlerine müdahale etmeme ve kuvvet kullanma yasağını deldiğini itiraf ettiğini kaydeden Türmen, “Kuvvet kullanma yasağına karşı çıkarak ‘ben kuvvet kullandım, devletlerin iç işlerine müdahale ettim’ dediğinden uluslararası hukukun 4’üncü maddesinin 2’inci fıkrasını ihlal etmiş oluyor” dedi.
AMERİKA TAZMİNATA MAHKUM EDİLMİŞTİ
Türmen, ihlaller için yaptırımı şöyle açıkladı:
“Güvenlik Konseyi bakımından bir sonuç doğurabilir. Çünkü barış ve güvenliğe karşı bir tehdit varsa eğer o zaman Güvenlik Konseyi bununla ilgili tedbirlerini alır. Şartın 7’inci bölümü gereği…
Bir de tabi uluslararası Amerika Nikaragua kararında Uluslararası Adalet Divanı’nın kararı vardır. Orada Nikaragualı isyancılara Amerika yardım eder onları besler, silah yardımı yapar. Uluslararası Adalet Divanı, Amerika’nın uluslararası hukukun çok temel ilkesi olan iç işlerine müdahale etmeme ilkesini ihlal ettiğine karar verdi ve Amerika’yı tazminata mahkum etti. Başbakan’ın söyledikleri de buna benziyor. İç işlerine müdahale ettiğini kabul etmiş oluyor…”
EGEMENLİK HAKKI İHLAL EDİLDİ
Devletlerin egemenliğine müdahale edilmemesi gerektiğini söyleyen Türmen, “Devletlerin egemenliğine saygı gösterilmesi lazım. Uluslararası hukuk bunun üzerine kuruluyor. Devletler kendi ülkeleri üzerinde egemenlik hakkına sahiptirler. Bu da uluslar arası hukukun çok temel bir ilkesini ihlaldir” diye konuştu.