Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın işaretiyle dokunulmazlıkların kaldırılması için AKP’nin Meclis’e sunduğu geçici Anayasa değişikliği teklifi referanduma gerek kalmadan 376 barajını aştı ve kabul edildi. İlk oylamada ibre referandumu gösterirken dün yapılan oylamada en az 20 CHP’li milletvekilinin ‘evet’ oyu vermesi nihai sonucu belirledi.

376’yla kabul edildi

HDP’li milletvekillerini hedef alan dokunulmazlık teklifinin ikinci tur görüşmeleri Genel Kurul’da dün yapıldı. Teklifin kabul edilmesini HDP’li vekiller alkışlayarak protesto etti. TBMM’de yapılan oylamaların sonuçları şöyle:

1. madde oylaması: 373 evet, 138 ret, 3 geçersiz, 8 çekimser, 9 boş.

2. madde oylaması: 374 evet, 136 hayır, 4 çekimser, 11 boş, 1 geçersiz.

Teklifin tamamı için yapılan oylama: 376 evet, 140 ret, 5 çekimser, 7 boş, 3 geçersiz.

Bu sonuçlar teklifin referanduma gerek kalmadan kabul edildiğini gösteriyor.

AKP ve MHP tam kadro

Öte yandan AKP ve MHP’nin tam kadro katıldığı oylamalarda CHP ve HDP’den ise eksik milletvekilleri vardı. Teklifin ikinci maddesinin 133 sandalyesi olan CHP’de 14 milletvekili oylamaya katılmazken, 59 HDP milletvekilinden 50’si oturumda hazır bulundu. Bağımsız milletvekili Aylin Nazlıaka da oylamaya katıldı.

CHP’den oylamaya katılmayan isimler arasında Gürsel Tekin, Şavak Pavey ve Aykut Erdoğdu gibi isimlerin yer alması dikkat çekti. HDP’de görev için yurtdışına gittiği açıklanan ve dokunulmazlıkların kaldırılması tartışmalarının odağında olan milletvekillerinden Tuğba Hezer ve Faysal Sarıyıldız da görüşmelere katılmayan isimler arasındaydı. HDP’de dokunulmazlık görüşmelerine katılmayan isimler arasında Altan Tan’ın da olması dikkat çekti.

CHP’de en az 20 ‘evet’

Oylamaya katılım durumları dikkate alındığında AKP ve MHP’nin tam kadro ‘evet’ oyu kullandığı varsayılırsa CHP’den 20 milletvekilinin ‘evet’ dediği anlaşılıyor. Ancak boş ve geçersiz oylar ile birlikte ilk oylamada AKP ve MHP’nin az da olsa fire verdiği hesaba katılırsa CHP’de ‘evet’ diyen vekillerin ‘en az’ 20 kişi olduğu ortaya çıkıyor. BirGün’ün de gündeme getirdiği kulis bilgilerine göre Kılıçdaroğlu’nun başdanışmanı Erdoğan Toprak, ilk oylama ardından ‘evet’ oyu vermesi için milletvekilleriyle görüşmeler yapmıştı. İddialara göre ‘evet’ oyu verenlerin büyük bölümü Kılıçdaroğlu’nun danışman kadrosu ve MYK üyelerinden oluşuyor.

Meclis’te laiklik tartışması

Dokunulmazlık teklifinin ikinci tur oylamasının yapıldığı oturumu TBMM Başkanı İsmail Kahraman yönetti.

CHP Grup Başkanvekili Levent Gök, Kahraman’ın “anayasadan laiklik kavramının çıkarılması gerektiğine” yönelik açıklamada bulunduğunu hatırlatarak, Kahraman’dan Meclis ve kamuoyundan özür dilemesini istedi. Gök, Kahraman’ın bu şartlar altında Meclis Başkanlığı görevini üstlenerek, oturumu yönetmesini uygun bulmadığını söyledi.

TBMM Başkanı Kahraman ise Anayasa’ya bağlı olduğunu savunarak, “Ben ‘tarif yapılması lazım’ dedim. Sözlerim doğrudur. Belki aksettirenler yanlış aksettirdi” diye konuştu.

CHP milletvekilleri Kahraman’ın sözleri üzerine, “Türkiye laiktir laik kalacak” sloganı atarak Genel Kurul salonunu terk etti. Kahraman’ı protesto ederek salonu terk eden vekiller daha sonra geri dönerek oylamaya katıldı.

‘Gerisini mahkemede öğrenirsiniz’

CHP’lilerin “laiklik” protestosunun ardından HDP adına kürsüye çıkan Ankara Milletvekili Sırrı Süreyya Önder de, teklife tepki gösterdi. “Sayın Cumhurbaşkanı o zaman Başbakan’dı. Beni aradı. ‘Kandil’e gittiniz, ne oldu?’ dedi” diyen Önder, gerisini dokunulmazlığı kaldırılırsa mahkemelerde anlatacağını söyledi.

Önder, konuşurken AKP sıralarından kendisine laf atılınca “Sen Bayram, sen. Seninle ayrı görüşeceğiz. Göreceksin” karşılığını verdi.

***

AKP’lilere ‘açık’ oylama

Dokunulmazlık teklifinin ilk tur oylamasına olduğu gibi dün de ‘gizli’ oylama tartışması yaşandı. 1. madde oylamasının gizli değil açık yapıldığını söyleyen HDP’li İdris Baluken, TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın tutumu nedeniyle usul tartışması açılmasını istedi. Açılan usûl tartışması ardından Kahraman, gizli oylamanın teamüllere uygun olarak yapıldığını savundu.
Oylama sonrası açıklama yapan CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, Anayasa’ya uygun davranan tek partinin kendileri olduğunu vurgulayarak oylamalar sırasında AKP’li vekillerin açık oy vermeye zorlandığını söyledi.
AKP Erzurum Milletvekili, Zehra Taşkesenlioğlu, kullanmadığı ‘hayır’ ve ‘çekimser’ oylarını AKP Grup Başkanvekili Naci Boztancı’ya gösterirken, Al Jazeera Türk’ten Zahidin Köşüş tarafından fotoğraflandı.

***

Bundan sonra ne olacak?

» Meclis'in kabul ettiği dokunulmazlıkların kaldırılması için Anayasa'da yapılacak değişiklik teklifi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a gönderilecek. Cumhurbaşkanının değişikliği referanduma götürme yetkisi var, ancak oylama öncesi "367 aşılmazsa millete gidilecek" diyen Erdoğan'ın 'milli irade'ye gerek duymayacağı belirtiliyor. Vekiller için yasal süreç Erdoğan'ın onayından sonra başlayacak.

» Değişiklik Resmi gazetede yayınlanıp yürürlüğe girdikten sonra TBMM Anayasa ve Adalet Karma Komisyonu 15 gün içinde Meclis'teki fezlekeleri başta savcılıklar olmak üzere, 'gereğinin yapılması için' yetkili makamlara gönderecek. Savcılıklar bu fezlekelerdeki suç iddialarıyla ilgili dava açacak ya da takipsizlik kararı verecek.

» Suçun işlendiği dönemdeki ceza yasaları daha sonra değiştiği için bu dosyalardan bir bölümü hakkında takipsizlik karar verilmesi bekleniyor. Ancak yasama dokunulmazlığı kaldırılan milletvekilinin yedi gün içinde Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) dava açma hakkı bulunuyor. AYM, bu talebi 15 gün içerisinde karara bağlayacak.

» İşlemlerin tamamlanmasının ardından hakkında dava açılan vekiller yargılanmaya başlanacak. Bu aşamada mahkeme suç iddiasının ciddiyetine göre vekilin tutuklanmasına karar verebilecek. Duruşmalara katılmayan, ifade vermeyen vekiller hakkında polis zoruyla getirilme kararı verilebilecek.

» Hakkında mahkûmiyet kararı verilen vekilin dosyası Yargıtay'a gönderilecek. Buradan da onama kararı çıkarsa dava kesinleşecek.

» Bir yıl ve daha fazla hapis cezası alan milletvekiliyle ilgili karar Yargıtay aşamasından sonra TBMM'ye gönderilecek. Bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasıyla milletvekilliği düşmüyor; maaşını ve sosyal haklarını alıyor. Tutuklanmamışsa Meclis'e gelip yasama çalışmalarına da katılabiliyor. Ancak kesin hüküm giyen milletvekilinin üyeliği, Anayasa'nın 83. Maddesi uyarınca mahkeme kararının Genel Kurul'a bildirilmesiyle son buluyor.

» Anayasa'nın 84. maddesi, "Milletvekili hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılır" hükmünü öngörüyor. Bu durumda milletvekili hüküm giyse de, seçim dönemi sonunda cezaevine girecek.

»Dokunulmazlığı kaldırılan vekil hakkında sadece ilgili suç iddiasıyla dokunulmazlık işlemeyecek. Milletvekili başka bir suça karışsa da o suçtan yargılanamayacak ve dokunulmazlığı devam edecek. Başka suçtan yargılanması için dokunulmazlığının bu suç iddiasıyla ilgili olarak da kaldırılması gerekecek.

Kaynak: Birgun.net