Avrupa Birliği egemenlerinin 2025 yılında kuruluşunu tamamlamayı planladığı ‘Avrupa Birleşik Devletleri’ projesi, birlik üyesi halklardan giderek daha fazla tepki görüyor. PEW Araştırma Merkezinin AB üyesi 10 ülkede gerçekleştirdiği ‘Avrupa şüpheciliği’ anketi bunu bir kez daha ortaya koydu.

Sloganı ‘çok daha sıkı birlik’ olan ve ortak para birimi, ekonomik pazar, hukuki ve politik çerçeve, ekonomik-politik-askeri kurumlar ve dış sınırlar hedefini içeren projenin şimdiye kadar ki en büyük sınavına 23 Haziran’da Birleşik Krallık’ta gerçekleşecek AB’den ayrılıp ayrılmama referandumuyla tabi tutulacağı belirtiliyor. Fakat PEW’ün araştırması, ‘Avrupa şüpheciliğinin’ Brexit’in (Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılması) çok daha ötesinde olduğunu ortaya koyuyor.

4 Nisan ile 12 Mayıs tarihleri arasında AB nüfusunun yüzde 80’ini, AB GSMH’nin yüzde 82’sini oluşturan 10 ülkede (Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İspanya, İtalya, Hollanda, İsveç, Yunanistan, Polonya ve Macaristan) 10 bin 491 kişi ile yapılan anket çalışmasından elde edilen sonuçlara göre; katılımcıların ortalama yüzde 51’i AB üyeliğini tercih ederken, yüzde 47’si AB’ye olumsuz yaklaşıyor. Yüzde 42’si ise ulusal yönetimlerin AB karşısında daha fazla iktidar sahibi olmasını istiyor.

AB karşıtlığının en yüksek olduğu ülke yüzde 71 ile Yunanistan olurken, onu yüzde 61 ile Fransa ve yüzde 49 ile İspanya takip ediyor. Birleşik Krallık ve Almanya’da bu oran yüzde 48, Hollanda’da yüzde 46, İsveç’te yüzde 44, İtalya’da yüzde 39 gözüküyor.

Pew’ün araştırmasına göre AB’yi en çok destekleyen ülkeler yüzde 72 ile Polonya ve yüzde 61 ile Macaristan durumunda.

Veriler, AB’den yana olanların sayısının 2015 yılına göre kilit ülkelerde düşüş gösterdiğine işaret ediyor. AB üyeliği tercihi Fransa’da yüzde 17, İspanya’da yüzde 16, Almanya’da yüzde 8, Birleşik Krallık’ta yüzde 7, İtalya’da yüzde 6 azalıyor.

Araştırmanın yaş gruplarına göre yaptığı sınıflandırmada, genç kesimler (18-34 yaş) içerisindeki AB desteği Yunanistan hariç tüm ülkelerde yüzde 50’nin üzerinde çıkıyor. Bulgular, AB karşıtlığındaki artışa yaşlı kesimlerin (50 yaş ve üstü) tercihinin damgasını vurduğunu gösteriyor. Nesiller arası fark, Fransa’da yüzde 25, Birleşik Krallık’ta yüzde 19, Hollanda’da yüzde 16, Almanya’da yüzde 14, Yunanistan’da yüzde 13 gözüküyor.

Veriler; Birleşik Krallık, Almanya ve İtalya’da AB karşıtlığının yükselişinde sağın, İspanya’da ise solun etkisi olduğunu gösteriyor. Fransa’da ise her ikisi de hemen hemen aynı katkıyı veriyor.

Siyasi görüşlere göre yapılan sınıflandırmada, kendisini solda tanımlayanlarda AB destekçiliğinin genelde yüksek olduğu ortaya çıkıyor. Söz konusu oran Polonya’da yüzde 77, İtalya’da yüzde 76, Birleşik Krallık’ta yüzde 69, Hollanda’da yüzde 64, Almanya’da yüzde 63, Macaristan’da yüzde 62 İsveç’te yüzde 45, Fransa’da yüzde 37, İspanya’da yüzde 35, Yunanistan’da yüzde 21 durumunda.
AB üyeliğini tercih edenler sağ kesimde de çoğunluğu oluştururken, araştırma sonuçları sola göre bu oranın daha düşük olduğuna işaret ediyor. 10 ülkeden 7’sinde solun AB’yi destekleme yüzdesi sağın önünde giderken; Yunanistan, İspanya ve İsveç’te aksi gözleniyor.
Solun AB destekçiliği sağa göre Birleşik Krallık’ta 31 puan, İtalya’da 23, Hollanda’da 16, Almanya’da 12 puan önde gözüküyor. Sağ ise İspanya’da 24, İsveç’te 16, Yunanistan’da 9 puan ile solun önünde.

PEW Araştırma Merkezi’nin bulgularına göre, AB’den hoşnutsuzlukta 2 kilit faktör rol oynuyor. Birinci faktörün sığınmacı sorunu olduğu, ‘AB’nin mülteci politikasını benimsiyor musunuz’ sorusuna verilen cevaptan anlaşılıyor.
En düşüğü yüzde 63 ile Hollanda, en yükseği yüzde 94 ile Yunanistan olmak üzere 10 ülkenin tamamında da AB politikasından rahatsızlık çok yüksek seyrediyor.

AB’den hoşnutsuzlukta ikinci faktörü ise ekonomi politikaları oluşturuyor. Ankete katılanların hoşnutsuzluğu Yunanistan’da yüzde 92, İtalya’da yüzde 62, Fransa’da yüzde 66, İspanya’da yüzde 65, İsveç’te yüzde 59, Birleşik Krallık’ta yüzde 55, Hollanda’da yüzde 49, Macaristan’da yüzde 48, Almanya’da yüzde 38, Polonya’da yüzde 33 çıkıyor.
Bulgular; AB üyeliğine karşı çıkışta Yunanistan, İspanya, İtalya ve Fransa’da kemer sıkma politikalarının ve ekonomik krizle ‘mücadele’ önlemlerinin, Almanya’da ise mülteci politikasının önemli rol oynadığını gösteriyor.