Meclis Genel Kurulu’nda 26 Haziran 2013’te kabul edilen düzenlemeyle Yargıtay ve Danıştay üyeliği için 20 yıl hakimlik ve savcılık yapma şartının getirilmesine ilişkin tartışma sürüyor. Hukukçular düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu dile getirirken, 20 yıl şartının yaklaşık 10 bin hakim ve savcıyı etkilediği öğrenildi. Türkiye genelinde görev yapan hakim ve savcı sayısı 13 bini geçerken, bunların 4’te 3’üne yasanın yürürlüğe girmesi halinde Yargıtay ve Danıştay üyeliği yolu bir süreliğine kapanacak.

Hakim ve savcıların, mesleğe başlamalarının ardından birinci sınıfa ayrılmak için en az 10 yıl, birinci sınıf olmak için en az 13 yıl çalışması gerekiyordu. Mevcut diğer yasalara göre, Yargıtay ve Danıştay’a üye seçilebilmek için söz konusu tarihten itibaren 3 yıl daha geçmesi gerekiyor ve ancak 16 yılın sonunda üye seçilme imkanı yakalanabiliyordu. Diğer taraftan Cumhurbaşkanı tarafından Danıştay üyeliğine seçilen üyeler için belirli görevlerde 20 yıl çalışmış olma şartı 2 Temmuz 2012 tarihinde yapılan değişiklikle 15 yıla indirilmişti. Cumhurbaşkanının seçeceği üyelerde 15 yıl kriteri aranırken, HSYK’nın seçeceklerinde 20 yıl çalışma koşulu aranması yargı çevrelerinde tepkiye sebep oldu.

Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) 19 Ekim 2012’de Yargıtay’a üye seçilme kriterlerine uyan adli yargı hakim ve savcılarına ilişkin liste, 20 yıl şartının getireceği sıkıntıyı gözler önüne seriyor. O günkü listede birinci sınıfa ayrılan 5 bin 240 isim, Yargıtay’a üye seçilebiliyordu. Yasa çalışması sonrası bu sayının 2 bine indiği, daha önce seçilme kriterleri taşıyan 3 bin hakim ve savcının Yargıtay’a seçilebilmek için 5 yıl daha beklemek zorunda kalacağı belirtildi. Yasanın yürürlüğe girmesi halinde HSYK, mesleğe 1993 ve öncesi başlayan hakim ve savcılar arasından seçim yapmak zorunda kalacak.

Danıştay’daki durum da vahim. HSYK’nın 2011 yılında internet sitesine koyduğu seçime ilişkin listeye göre, idari yargıda görev yapan 183 hakim ve savcı Danıştay üyeliği seçimlerine girmeye hak kazanmıştı. HSYK bu isimler arasından 51 kişiyi o tarihte Danıştay üyeliğine seçmişti. 20 yıl şartı sonrası Danıştay’a seçilme kriteri uyan hakim ve savcı sayısının 100’ün altına ineceği ifade ediliyor.

ZAMAN-METİN ARSLAN