Dış Haberler Servisi - Japonya’nın kuzeydoğusundaki Fukuşima Daiiçi nükleer santralında dün yeni bir patlama ve yangın daha meydana gelirken yetkililer radyasyon oranının insan sağlığını tehdit edecek boyutta arttığını duyurdu. Nükleer santralın işletmecisi ise patlamada zarar gören soğutma fonksiyonlarının onarıldığını ancak radyasyonun hâlâ “anormal” seviyede olduğunu bildirdi. Şirket ayrıca depremden sonra üç değil, dört patlama yaşandığını açıkladı.
Geçen cuma günü meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem ve tsunamiden zarar gören 6 reaktörden oluşan Fukuşima 1 nükleer santralında son 4 gün içinde yaşanan patlamalar ve yangın tehdidin boyutunu gözler önüne serdi.
Geçen cumartesi bir numaralı, önceki gün üç numaralı birimlerde yaşanan patlamaların ardından halihazırda soğutma ünitesinde sorun yaşandığı açıklanan 2 numaralı raektörde de dün patlama oldu. Japon hükümet sözcüsü Yukio Edano, 2 numaralı reaktörün koruma kabının alt kısmında yer alan ve sistem basıncını azaltmak üzere tasarlanan havuzun da zarar görmüş olabileceğini söyledi.
Yetkililer, reaktörü hapseden koruma kabının ilk defa zarar gördüğüne dikkat çekti. Reaktörü soğutmak için gerekli suyu pompalamakla görevli çalışanlar dışındaki personel tahliye edildi.
Fukuşima 1 nükleer santralının 4 numaralı reaktöründe dün çıkan yangının ardından santraldaki 5 ve 6. reaktörlerde hafif ısı artışı oluştu. 5 ve 6. reaktörlerin deprem sırasında durduğu ve ısı artışının soğuma sistemindeki bir arızaya bağlı olabileceği bildirildi. 4 numaralı reaktörde çıkan yangın ise bir süre sonra Japonya’da konuşlandırılmış ABD askerleri tarafından söndürüldü.
Japonya Başbakanı Naoto Kan, televizyondan halka seslenerek radyasyon oranının tehlikeli bir şekilde arttığını söyledi. Kan, “Santrala 20-30 kilometre yakın mesafedeki vatandaşlarımızdan bulundukları ev veya işyerinden dışarıya çıkmamalarını rica ediyorum” dedi. Ayrıca havalandırmaların çalıştırılmaması, pencerelerin kapatılması uyarısı yaptı. Bu alan içinde halen 140 bin kişi yaşıyor.
Hükümet sözcüsü Edano yangının bir hidrojen patlamasından kaynakladığını ve atmosfere yayılan hidrojenin radyoaktif madde taşıdığını söyledi. Edano, bunun insan sağlığı için tehlike oluşturduğu uyarısında bulundu.
G8 dışişleri bakanları toplantısı için Paris’te bulunan Japonya Dışişleri Bakanı Takeaki Matsumoto 4 numaralı reaktördeki yangından sonra ortaya çıkan radyasyon seviyesinin halk sağlığı için tehlikeli olabileceğini söyledi.
Başbakan öfkeli
Matsumoto, “3 numaralı reaktöre de soğutmak için su sıkmayı sürdürüyoruz. 20 km. çapındaki bir bölgede oturanlara tahliye olacaklarını söyledik ve 30 km çapında oturanlara evlerinde kalmalarını bildirdik. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan (UAEK) bir teknik heyet göndermesini istedik” diye konuştu.
Kyoda ajansına göre, Fukuşima’daki patlamalardan birini yaklaşık bir saat sonra öğrenen Japonya Başbakanı Kan, nükleer santralı yöneten Tokyo Elektrik Enerjisi Şirketi yöneticileriyle gerçekleştirdiği toplantıda “Televizyonlar bir patlama bildirdi. Ama başbakanlığa yaklaşık 1 saat hiçbir şey söylenmedi. Burada ne haltlar dönüyor?” diye tepki gösterdi. Kyodo ajansı içinde nükleer çubukların bulunduğu 1 No’lu reaktörün soğutulmasında sorunlar yaşandığını, ısının arttığını duyurdu. Uzmanlar uzun süre soğutma suyu verilememesi halinde yakıt çubuklarının zarar görebileceğini, bunun da erime riskini arttıracağını belirtiyor. Erime en korkulan senaryo olan reaktör çekirdeğinden radyasyon sızıntısıyla sonuçlanabiliyor.
Japonya’daki bazı uzmanlar, Fukuşima santralındaki aşırı ısınan, kullanılmış yakıt depolama havuzuna havadan helikopterlerle su sıkılması için ABD ve Japon ordusundan yardım istenebileceğini söyledi. Bir Japon yetkili ise havuzun kaynıyor olabileceğini, bunun da yakıtı soğutmak için kullanılan suyu buharlaştırabileceğini belirtti.
3 pilotta radyasyon
UAEK Başkanı Yukiya Amano’nun, Fukuşima’daki durumun, Çernobil’e benzer bir hal almasının “pek muhtemel” olmadığı yönündeki açıklamalarına karşın Fransa’dan tehlikenin arttığına yönelik mesajlar geldi.
Fransa’daki Nükleer Güvenlik İdaresi Başkanı Andre-Claud Lacoste, iki numaralı reaktörün son durumu çerçevesinde, kazanın 1 ile 7 arasındaki Uluslararası Nükleer ve Radyolojik Durum Ölçeği’ne göre 6’ya çıktığını belirtti.
1979’da Pennsylvania’daki “Three Mile Island” felaketi 5, Ukrayna’nın Çernobil nükleer santralında meydana gelen patlamanın büyüklüğü ise 7 olarak kabul ediliyor. Başkent Tokyo’da dün öğle saatleri itibarıyla radyasyon seviyesinin normalin 10 kat üstünde olduğu ancak bunun insan sağlığını tehdit etmeyeceği savunuldu. UAEK, Japon yetkililerin 150 kişinin radyasyona maruz kaldığını tespit ettiğini bildirdi.
Rüzgârın, nükleer tesisteki patlamalardan sonra ortaya çıkan radyasyonu Pasifik’e sürüklediğini bildirdi. Rusya’nın Uzakdoğu kesiminde, Japonya’da bulunan reaktörlerdeki radyasyon sızıntısına bağlı olarak radyasyon seviyesinde biraz artış olduğu kaydedildi.
Fukuşima santralına yaklaşık 160 km. uzaklıkta seyreden Amerikan uçak gemisinin önceki gün “düşük oranda radyasyon tespit ettik” açıklaması sonrasında konumunu değiştirmesine ilişkin ayrıntılar dün ortaya çıktı. ABD donanmasından yapılan açıklamada gemiden bölgeye uçan helikopterdeki 3 pilotun düşük oranda radyasyona maruz kaldıkları kaydedildi.