DAKAR - Alaattin Doğru

Senegal'in devlet armasında yer alan ve "hayat ağacı" olarak da bilinen Baobab'ın meyvesinden yapılan şurup, ömrü uzattığına inanıldığı için bu ülkede çokça tüketiliyor.

Bazıları 3 bin yıl yaşayan Baobab ağaçlarının 32 Afrika ülkesi ve Avustralya'da yetişen 8 türü bulunuyor. Afrika'da en fazla Senegal ve Madagaskar'da rastlanan, bilimsel adı "adansonia digitata" olan bu heybetli ağacın boyu 30 metreye, gövde çapı 50 metreye kadar ulaşabiliyor.

Ölümsüzlük arayışında olan Mısır firavunlarının anıt mezarlarında Baobab meyvesi bulunması, meyvenin ömrü uzattığına yönelik düşünceleri güçlendiriyor.

Ölümsüzlük iksiri "Bouye"

Baobap ağacının akşamüzeri ve gece açan beyaza yakın büyük çiçekleri bulunuyor. Bu çiçekler, olgunlaşarak boyutu 30 santimetreyi bulan meyvelere dönüşüyor.

Senegal'de Baobab meyvesinden yapılan ve "bouye" olarak bilinen içecek çokça tüketiliyor.

Dünyada doğal olarak dalında kuruyan tek meyve olan Baobab'ın dışındaki yeşil kadifemsi kabuk, 6 ay güneşte pişerek Hindistan cevizi gibi sertleşiyor. Bu sürede meyvenin beyaz posası da tamamen kuruyor. Dalından toplanan kurumuş meyvelerin kırılarak kuruyan posanın çekirdeklerden temizlenmesi ve ezilmesiyle Baobab tozu elde ediliyor.

Tamamen doğal olan bu toz ve kuru Baobab meyvesi, koruyucu ya da katkı maddesi olmadan 3 yıl bozulmadan durabiliyor.

Bouye de bu tozun ya da kuru posanın, su ya da süt içerisinde çözülmesiyle ve şeker katılmasıyla elde ediliyor. Baobap, diğer meyve sularına katılarak da tüketiliyor.

C vitamini ve antioksidan deposu

Baobab'ın birçok faydası bulunuyor. Öncelikle çok iyi bir C vitamini, kalsiyum, potasyum, lif ve B6 vitamini kaynağı olan Baobab, aynı zamanda bilinen en fazla antioksidan içeren meyve.

Yaklaşık 2-3 çay kaşığı Baobab tozu, günlük C vitamini ihtiyacının 3'te birini karşılıyor. Baobab, içerdiği yüksek oranda C vitaminiyle yorgunluk ve bitkinliğin giderilmesinde, hastalıklar, enfeksiyonlar ve salgınlara karşı korunmada da oldukça etkili.

Yüksek oranda çözülen ve çözülemeyen lif içeren Baobab, şekerin dolaşım sistemine karışmasını da yavaşlatarak, kan şekerinin hızla yükselmesini de engelliyor. Ayrıca doğal prebiyotik özelliğiyle sindirim sistemi sağlığını da koruyan Baobab'da aynı miktardaki sütün 2 katı daha fazla kalsiyum bulunuyor.

Baobab, içerdiği yüksek miktarda antioksidan ve C vitamini sayesinde kolajen oluşumunu destekliyor. Cildin yapısını koruyan kolajen, daha sağlıklı, ışıldayan ve genç görünen bir cilde sahip olmaya yardımcı oluyor.

Baş aşağı ağaç

Kaktüs familyasından olan "sukulent" (etli bitki) sayılan Baobap ağaçları, yağmur mevsiminde gövdelerinde tonlarca su depoluyor.

Yılın çoğu zamanı susuzluk nedeniyle yapraksız olan dalları Baobab ağacına kökleri yukardaymış görüntüsü veriyor. Bu sebeple Baobap "baş aşağı ağaç" olarak da biliniyor.

Gövde kabukları soyulunca ölen diğer ağaçların aksine yeni kabuk oluşturan ve yaşamaya devam eden Baobap ağaçları, öldüklerinde içten çürüyerek aniden çöküyor.

Aslan Kral, Avatar, Madagaskar gibi filmlerde rastlanan hayat ağacı Baobab'ın sadece meyvesi değil her parçası değerli. Gövde kabuğundan ip, hasır, giyecek ve kağıt elde edilebilen Baobabların yaprakları kaynatılarak yenebiliyor.

Polenlerinden de tutkal yapılabilen Baobab ağacı eğer yeterince büyük ve yaşlıysa sayısız canlı hayatını destekleyerek kendi küçük ekosistemini oluşturabiliyor.

Senegal'in simgesi

Birçok Afrika ülkesinde kültürün önemli bir öğesi olan Baobap, Senegal kültüründe farklı bir yere sahip. Kumaşlardaki işlemelerde, şiirlerde, resimlerde sürekli işlenen Baobap, ülke ambleminde aslanın yanında 2. figür olarak yer alıyor.

Senegal Cumhurbaşkanlığı resmi sitesindeki açıklamaya göre, "Senegal vahşi yaşamının tipik bir ağacı olduğu ve 100 yıllık Baobap ağacı kümeleri kadim yerleşimleri gösterdiği için" bu ağaç ülkeyi simgeliyor.

Baobap ayrıca emniyet güçlerinin armalarında, logolarında ve kolluklarında yer alıyor.

Kaynak: AA