Demokrat Yargı Derneği Başkan Yardımcısı Hakim Faruk Özsu, küçük kızın annesinin soyadını almasına karar verirken, Yargıtay babanın soyadını kullanması gerektiğini belirterek kararı bozdu. Yerel Mahkeme, Yargıtay'ın bozma kararına direnme kararı ile karşı çıkarak, "Mahkemeler, olmayan bir yasayı yorum yoluyla var edemez" dedi.

Diyarbakır'da 2002 yılında evlenen Murat Çağlar Haznedaroğlu ile Ayfer Beken'in 2003 yılında Aylin adını verdikleri bir kız çocukları oldu Aylin'in doğumundan 2 yıl sonra, çift Aile Mahkemesi'ne başvurarak boşanmak istedi. Haznedaroğlu çifti 2007 yılında boşanırken, Aylin'in velayeti 'henüz anne bakım ve şefkatine muhtaç olduğu' gerekçesiyle annesine verildi. Anne Ayfer Beken, 2012 yılında Diyarbakır 2'nci Asliye Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak Aylin'in 'Haznedaroğlu' olan soyadının 'Beken' olarak değiştirilmesini istedi.

NÜFUS MÜDÜRLÜĞÜ: 18 YAŞINA KADAR BABANIN SOYADINI TAŞIMAK ZORUNDA

Yapılan başvuru mahkemece kabul edilirken, Ayfer Beken'in avukatı Rıdvan Yıldırım, babasına ait olan 'Haznedaroğlu' soyadını taşımasının Aylin'i okulda rahatsız ettiğini belirtti. Yıldırım, bu durumun Aylin'in annesini resmi işlemlerde zora soktuğu gibi psikolojik olarak rahatsızlık duyduğunu vurguladı.

2012 yılının Ekim ayında görülen duruşmada Diyarbakır Nüfus Müdürlüğü temsilcisi, Yargıtay'ın benzer bozma kararlarını öne sürerek, 18 yaşına kadar velayet annede olsa dahi, çocuğun babasının soyadını taşımak zorunda olduğunu belirtip, davanın reddedilmesini istedi.

YARGIÇ ANNE LEHİNE KARAR VERDİ

Dosyayı karara bağlayan Diyarbakır 2'nci Asliye Hukuk Mahkemesi Hakimi ve Demokrat Yargı Derneği Başkan yardımcısı Faruk Özsu, anne lehine hüküm kurarak, Aylin'in soyadının 'Beken' olarak değiştirilmesine karar verdi. Gerekçeli kararı açıklayan mahkeme, Anayasa Mahkemesi'nin Nüfus Kanunu'nun 4'üncü maddesinde yer alan "Boşanma hallerinde, çocuk anasına verilmiş olsa bile babasının seçtiği soyadını alır' hükmünü 2011 yılında Anayasa'nın 10 ve 41'inci maddelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal ettiğini vurguladı.

Velayeti annesinde olan çocuğun babanın soyadını taşıması yönündeki yasal engelin kalktığını vurgulayan Hakim, "Yasal engel olmayan bir konuda yorumla bir yasak hukuksal yorum hatalı olacaktır" dedi.

YARGITAY BOZDU

Mahkemenin, Aylin'in soyadının 'Beken' olarak değiştirilmesine ilişkin verdiği karar, Nüfus Müdürlüğü'nce bozulma istemiyle temyize götürüldü. Dosyayı inceleyen Yargıtay 18'inci Hukuk Dairesi, mahkeme kararının isabetsiz, temyiz itirazının ise yerinde olduğunu belirterek, hükmün bozulmasına oy birliğiyle karar verip, dosyayı yeniden yerel mahkemeye gönderdi.

YARGITAY: ANNELER ÇOCUKLARINA KENDİ SOYADINI VERME ÇABASINA GİRDİ

Yargıtay 18'inci Hukuk Dairesi bozma kararında, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından sonra, özellikle boşanma sebebiyle velayet sahibi annelerin çocuklarına kendi soyadını vermek için bir çaba içine girdiklerini belirtti. Yargıtay, bozma kararında şu ifadeleri kullandı:

"Soyadını velayet hakkı gibi nedenlerle değiştirmek, Medeni Kanun 321'nci maddesindeki düzenleme karşısında mümkün değildir. Velayet hakkı, çocuğun 18 yaşını tamamlamasına kadar devam eden geçici bir haktır. Velayetin anneye verilmesi, onun soyadının değiştirilmesi için haklı bir neden sayılmadığı gibi, hukuki mevzuat buna izin vermemektir. Mevzuatın böyle bir şeye izin verdiği kabul edilse dahi, velayetin babaya yeniden verilmesi halinde bu kez baba çocuğun soyadını değiştirmek isteyecektir."

YEREL MAHKEME DİRENDİ: YARGI, HUKUK YARATMAYA KALKAMAZ

Yargıtay 18'inci Hukuk Dairesi'nin kararı bozması üzerine Diyarbakır 2'nci Asliye Hukuk Mahkemesi yeniden yargılama yaptı. Mahkeme, yapılan duruşmada Yargıtay'ın bozma kararına karşı direnme kararı aldı. Direnmeye ilişkin gerekçeli kararı açıklayan mahkeme, Yargıtay'ın bozma kararına sert bir dille karşılık verdi. Kararda, yargının temel görevinin kanun koyucunun vazettiği yasalar çerçevesinde siyasal- toplumsal uyuşmazlıkları çözmek olduğu vurgulandı. Yargı ve yargıçların yasanın metni ve ruhu ile bağlı olduğu belirtilen kararda, "Yargı, hukukun ve yasanın ne olduğunu söylemekle yetinir ve teknik, hukuki düşünceleri aşacak şekilde hukuk yaratmaya kalkamaz. Tersi bir tutum ve yaklaşım, Anayasa hukukuna ilişkin bir kavram olan ve günümüzde ciddi bir eleştirinin konusu haline gelen yargısal aktivizmi (Judicial Activism) çağrıştırır" dedi.

KARARINDA DİRENDİ

Mahkeme,Yargıtay'ın bozma kararına iştirak edilmediğini ve önceki kararda ısrar edilmek suretiyle davanın kabulüne ilişkin hüküm kurulduğunu vurguladı. Önceki kararında direnen mahkeme, Aylin Haznedaroğlu'nun soyadının 'Beken' olarak değiştirilmesine karar verdi. Kararın Yargıtay Genel Kurulu'nda temyiz yolu açık olmak üzere verildiği belirtildi.


DHA