Cumhuriyet/Ankara Bürosu- Demokratik açılımın adımı olarak, geçen dönem kadük olan Türkiye İnsan Hakları Kurulu’nun kurulmasına ilişkin tasarı revize edilerek, yeniden Meclis’e sevk edildi. Tasarı yasalaştığında, hak ihlalleri ve işkenceyi araştırmakla görevli olakcak İnsan Hakları Kurulu’nun tüm üyelerini Bakanlar Kurulu belirleyecek. Kabinenin belirleyeceği ve ikinci kez seçilme olanağı tanınan üyelerin, Pozantı benzeri bir hak ihlalinde tarafsızlıklarını nasıl koruyacakları sorusu yanıtsız kalıyor. Kurulun başkan ve üyeleri MİT’te olduğu gibi Başbakan’ın izni olmaksızın soruşturulamayacak.

Pozantı Cezaevi’ndeki hak ihlali, taciz ve tecavüz tartışmaları sürerken, bu tür suçların izlenmesi için Türkiye İnsan Hakları Kurumu kurulacak. Yasa tasarısına göre, Türkiye İnsan Hakları Kurulu, kurumun karar organı olarak çalışacak.

Kurul, biri başkan biri ikinci başkan olmak üzere 11 üyeden oluşacak. Başkan ve üye olabilmek için herhangi bir siyasi partinin yönetim ve denetim organlarında görev yapmış olmak veya bu görevlerinden ayrılmış olma şartı aranacak ve en az lisans düzeyinde yükseköğrenim yapmış olmaları şartı aranacak.

Başkan ve üyeler Bakanlar Kurulu tarafından seçilecek. Başkan ve üyelerin görev süresi 4 yıl olacak ve süresi bitenler bir dönem daha yeniden seçilebilecek. Kurum başkanlığı ve ikinci başkanlığa ilk kez seçileceklerin görev süresi 6 yıl olarak uygulanacak.

İnsan hakları ihlaline maruz kaldığını iddia eden kişiler kuruma başvurabilecek. Başvurulara ilişkin usul ve esaslar, kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek. Kurum, tüm kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzelkişilerle ilgili bilgi ve belgeleri araştırma sırasında isteyebilecek; ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi alabilecek, özgürlüğünden mahrum bırakılan ya da koruma altına alınan kişilerin bulundukları yerleri ziyaret edebilecek. Tasarıya göre, başkan ve üyeler kamu görevlileri gibi yargılanacaklar. Ancak başkan ve üyelerin soruşturulabilmeleri için Başbakan’ın izni gerekecek.

Açılım kapsamında yer alan Kolluk Gözetim Komisyonları’nın kurulmasına ilişkin yasa tasarısı ise kolluk görevlilerinin işledikleri iddia edilen suçlardan veya disiplin cezasını gerektiren eylem, tutum veya davranışlardan dolayı idari merciler tarafından yapılan ya da yapılması gereken iş ve işlemlerin merkezi bir sistemde kayıt altına alınması ve izlenmesini amaçlıyor. İhbar ve şikâyetlerin soyut ve genel nitelikte olmaması, iddiaların ciddi bulgu ve belgelere dayanması, dilekçe sahibinin adı, soyadı ve imzası ile iş veya yerleşim yeri adresinin kimlik numarasının doğru olarak bildirilmesi zorunluluğu getiriliyor.