Boğaziçi Avukatlar Derneği'nce “Uluslararası Katılımcı Anayasa Kongresi” nde yapılan sunumlardan derlediği yeni anayasa önerisi:

1-VATANDAŞLIK BAĞI

Yeni Anayasada vatandaşlık algısı ve bağı etnik kökene dayalı olmaktan çıkarılmalıdır. Cumhuryiyet paradigması ile oluşturulmaya çalışılan etnik kökene bağlı ulus devlet anlayışından vazgeçilmelidir. Vatandaşlık esası Türklük kavramına değil, Türkiyelilik anlayışına bağlanmalıdır.

2-RESMİ DİL-ANA DİL AYRIMI

1982 Anayasasında yer alan devletin dili ifadesi resmi dil olarak değiştirilmelidir. Farklı dilleri konuşan topluluklara ana dilde eğitim imkanı verilmelidir.

3-İFADE VE İNANÇ HÜRRİYETİ

Devletin bütün inançlara eşit mesafede durması gerektiği Anayasada belirtilmelidir. Bu anlayıştan hareketle Alevilere Diyanet İşleri Başkanlığı'nda temsil imkânı sağlanması ve cem evlerine ibadethane statüsü kazandırılması gerekir. Laikliğin din ve vidan özgürlüğünün güvencesi olduğu anayasada vurgulanmalıdır.

4-TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER

Yeni Anayasa metni etnik, ideolojik ve dini inançlar açısından tarafsız, temel hak ve hürriyetlere güvence veren bir metin olmadır. Kamu gücü karşısında bireyin ve toplulukların hak ve özgürlüklerini teminat altına alınmalıdır.

5-MÜLKİYET HAKKI

Kamu kurumlarının tek taraflı işlemleri ile vatandaşın mülkiyet hakkı sıkça ihlal edilmektedir. Devletle bireyin karşı karşıya geldiği durumlarda gerek yasal düzenlemelerde gerekse karar veren merciiler nezdinde devlet korunma altına alınmaktadır. Birey güvencesiz bırakılmakta veya mağdur edilmektedir. Mülkiyet hakkını koruyacak ve güvence altına alacak üst normlara anayasada yer verilmelidir.

6-YARGI BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI

12 Eylül 2010 referandumu ile birlikte yargının bağımsızlığına ilişkin ödenmli kazanımlar elde edilmiştir. Yeni Anayasa'da bu kazanımlardan geri adım atılmamalıdır.

7-YARGI BİRLİĞİ

Yargıda birliğin sağlanması için askeri mahkemeler kaldırılmalı sadece disiplin mahkemesi olarak görev yapmalarına ilişkin düzenleme yapılmalıdır. Buna bağlı olarak Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesininde kaldırılması gerekmektedir. Bu davaların temyiz incelemesi dava konusuna göre ilgili Yargıtay yada Danıştay Dairesi'nde görülmelidir.

Anayasa Mahkemesi’nin hukuk devletindeki gerçek işlevine uygun bir konum kazanabilmesi açısından oluşumu yeniden kurgulanmalı, belli sayıdaki üyenin mutlaka TBMM tarafında seçimine imkân sağlanmalıdır

8-MGK VE GENELKURMAY BAŞKANLIĞININ STATÜSÜ

Milli Güvenlik Kuruluna yeni anayasada yer verilmemelidir.

Genelkurmay Başkanlığı özerk yapıdan çıkartılarak Milli Savunma Bakanlığına bağlı bir kurum haline getirilmelidir. Jandarma Genel Komutanlığı işlevi gereği İç İşleri Bakanlığı'na bağlanmalıdır.

9-ERKLER AYRILIĞI

Yeni anayasa’da Parlamenter sistem korunmalıdır. Millet adına egemenlik yetkisi Yasama, Yürütme ve Yargı erki eliyle kullanılır. Egemenlik yetkisinin kullanımı, bu organlardan başka hiçbir organ ya da birime tanınmamalıdır.

10-ÇALIŞMA HAKKI VE SENDİKAL HAKLAR

Çalışma hakkı ve hürriyetine ilişkin, çalışanları koruyacak, çalışanların sosyal ve ekonomik hayatlarının tam anlamı ile güvence altına alındığı ve sendikal haklar bakımından örgütlenme hakkının daha geniş yer bulacağı bir anayasa olmalıdır.

11-YENİ NESİL HAKLAR

Eğitimde fırsat eşitliği, engellilerin, özürlülerin eğitim alma hakkı, sosyal imkanlardan yararlanma hakkı , çevre hakkı, hayvan hakları anayasal güvence altına alınmalıdır. Çocukların ruhsal ve bedensel olarak korunması ve eğitim almasına yönelik fırsat eşitliği sağlanmalı adilane düzenlemeler getirilmelidir. Bireylerin maddi ve manevi yönden gelişimi devletin vazgeçilemez görevleri arasında yer almalıdır.

12-BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ

Yapılacak Anayasa çerçeve bir anayasa olmalıdır. Düzenleyici olmamalı, ayrıntıların düzenlenmesi kanunlara bırakılmalıdır. Yeni anayasanın insan haklarını esas alan ve ideolojik bir tercihin olmadığı bir metin olması gerekir. Bu bağlamda başlangıç hükümleri de kısaltılmalı, ideolojiden arındırmalı, millet egemenliği, hukukun üstünlüğü, insan onuru gibi evrensel normlara atıf yapmalıdır.

13-SİYASİ ÖRGÜTLENME HAKKI VE STK’LARIN DESTEKLENMESİ

Sivil toplum örgütlerinin desteklenmesine yönelik düzenlemelere yer verilmelidir. Siyasi örgütlenmenin önündeki engeller kaldırılmalıdır. Kamu çalışanlarına siyasi partilere üye olma hakkı verilmelidir.

  KATILANLAR
Boğaziçi Avukatlar Derneği tarafından 7-8 Ekim 2011 Tarihleri arasında Haliç Kongre Merkezi'nde düzenlediği  “Uluslararası Katılımcı Anayasa Kongresi” ne katıan kuruluş ve kişiler:

Uluslararası Katılımcı Anayasa Kongresi'ne ; İstanbul Milletvekili ve TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Sayın Burhan Kuzu, Demokrat Parti Eski Başkanı Sayın Süleyman Soylu, Medya Derneği Genel Sekreteri Sayın Deniz Ergüler, KADER Genel Sekreteri Sayın Vildan Yirmibeşoğlu, Uluslar arası Sivil Toplum Konseyi Başkanı Sayın Hayrettin Şanlı, Kansas City Hukuk Fakültesi Dekanı Sayın Prof.Dr.Jeffrey E.Thomas(ABD), Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr.Mehmet Turhan,Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr.Serap Yazıcı, Doç.Dr.Erdal Hakimoğulları, İstanbul Milletvekili ve TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu Üyesi Sayın Prof.Dr.Mustafa Şentop, Brigham Young Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr. Brett Scharffs (ABD) , Diyarbakır Baro Başkanı Sayın Mehmet Emin Aktar, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr. Hasan Tunç, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fatültesi Öğretim Üyesi Sayın Yard.Doç.Dr.Engin Selçuk, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Doç.Dr.Hüseyin Özcan, Melikşah Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Dr.Fatih Öztürk, College Cork Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr. O'Canor Mahony,Bochum Ruhr Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Osman İsfen, RTÜK Üyesi Sayın Prof.Dr. Hasan Tahsin Fendoğlu,SelçukÜniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr.Ali Şafak Bali, Queens Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr. Brice Dickson (İngiltere), Şehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr. Nihat Bulut, İstanbul Barosu Eski Başkanı Sayın Prof.Dr. Yücel Sayman, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Doç.Dr.Ayhan Döner, Anayasa Mahkemesi Eski Üyesi ve Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Sayın Prof.Dr. Sacit Adalı, Bilken Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr.Ergun Özbudun, Anayasa Hukukçuları Derneği Başkanı Sayın Prof.Dr.Yusuf Şevki Hakyemez, Emekli Askeri Savcı Faik Tarımcıoğlu, Florida Coastal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Prof.Dr.David Pimentel, Kırıkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sayın Yard.Doç.Dr.Adnan Küçük katılarak sunum yapmışlardır.

Kongreye katılarak sunum yapan yerli ve yabancı uzmanların konuşma içerikleri derneğimiz Yeni Anayasa Çalışma Komisyonu tarafından incelenerek aşağıda yazılı bulunan 13 madde derlenmiş ve bu çalışma yeni anayasa yapım sürecinde katkısı olması dilek ve temennisiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulmak üzere metin haline getirilmiştir.

Saygılarımızla,

Av.Fikret Duran

Boğaziçi Avukatlar Derneği Başkanı

www.bavder.com.tr