Olaylar
Başvurucu, şoförü olduğu halk otobüsünde bölücü terör örgütünün propagandasını içeren bir müzik parçası açmış ve yolcuların da duyabileceği şekilde yüksek sesle dinlemiştir. Otobüste yolcu olarak bulunan bir polis memuru, parçada geçen sözler nedeniyle başvurucuyu ikaz ederek parçayı çalmamasını istemiş ancak başvurucu kendisine kimsenin karışamayacağını söylemiştir. Polis memurunun 155 Polis İmdat hattına ihbarda bulunması üzerine otobüs polis ekiplerince durdurulmuştur.
Bahsi geçen olay nedeniyle başlatılan soruşturma sonucunda Cumhuriyet Başsavcılığı, başvurucunun terör örgütünün propagandasını yapma suçundan cezalandırılmasını talep etmiştir. Yargılamayı yürüten Ağır Ceza Mahkemesi (Mahkeme) başvurucunun 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına hükmetmiştir. Başvurucunun temyizi üzerine mahkûmiyet kararı, Yargıtay tarafından onanmıştır.
İddialar
Başvurucu, otobüste yüksek sesle dinlediği marş formundaki müzikte geçen ifadeler nedeniyle terör örgütünün propagandasını yapma suçundan cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
Mahkemenin Değerlendirmesi
Anayasa Mahkemesi, daha önce pek çok kararında propaganda suçunun soyut tehlike suçu olarak kabul edilmesinin başta ifade özgürlüğü olmak üzere anayasal hak ve özgürlükler üzerinde bir baskı oluşturma potansiyeli olduğuna dikkat çekmiştir.
Cezalandırmaya neden olan söz konusu şarkı bir bütün hâlinde incelendiğinde marş boyunca açıkça terör örgütünden bahsedildiği, terör örgütünün ve onun silahlı elemanlarının açık biçimde övüldüğü ve terör örgütüne katılımın teşvik edildiği anlaşılmaktadır. Marşta saygı duyulan, değer verilen semboller ve kavramlar kullanılarak terör örgütüne hayranlık duyulması amaçlanmaktadır.
Başvurucu, bir halk otobüsü şoförü olup otobüse binen sayısız kişinin söz konusu şarkıdan haberdar olmasına neden olmuştur. Bu yolla başvurucu; toplumsal sorunların çözümünde her tür siyasal yöntemi reddeden ve terör yöntemlerini tek ve geçerli yöntem olarak benimseyen terör örgütünü, onun elebaşı ile takipçilerini överek, başkalarına benimsetmeye çalışarak insanları cesaretlendirmeye, halkın örgüte olan sempatisini artırmaya ve giderek aktif desteğini sağlamaya imkân vermiştir.
Şarkıda yer alan ve mahkûmiyete esas alınan ifadeler bir bütün olarak ele alındığında başkalarını terör örgütü tarafından gerçekleştirilmekte olan şiddet eylemlerinde bulunmaya teşvik niteliğinde olduğu değerlendirilmiştir.
Başvurucu, şarkıda geçen sözler nedeniyle kendisini uyaran polis memuruna karşılık vererek diğer yolcuları ona karşı kışkırtmak istemiştir. Polis memurunun 155 Polis İmdat hattına ihbarda bulunması üzerine polis memurunu araçtan indirmeye çalışmış ve bu esnada gelen polis ekiplerinin müdahalesiyle muhtemel şiddet tehlikesi önlenmiştir.
Başvurucunun bir terör örgütünün sesini başkalarına duyurmayı sağlama çabaları ile yarattığı tehlike, bir soyut tehlike olarak görülmemiş; somut olayın şartlarında Avrupa Konseyi Terörizmin Önlenmesi Sözleşmesi'nin açıklayıcı raporunun 95. maddesinde ifade edilen terör eylemlerini ve bu eylemlerin faillerini öven mesajlardan olduğu kanaatine ulaşılmıştır. Anayasa Mahkemesine göre bu tür ifadeler dolaylı yollardan terör suçunun işlenmesi tehlikesine yol açacak bir mesajın kamuoyuyla paylaşılması niteliğindedir.
İlk derece mahkemesinin başvurucunun cezalandırılmasını gerekçelendirmek için sunduğu nedenler bu tür bir mahkûmiyeti haklı göstermek için ilgili ve yeterlidir. Başvurucunun terör örgütünün propagandasını yapma suçundan 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılması şeklindeki müdahalenin zorunlu toplumsal bir ihtiyaca karşılık geldiği gibi orantılı da olduğu, müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar vermiştir.
https://www.anayasa.gov.tr/
