T.C.
YARGITAY
7. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2013/22323
KARAR NO : 2013/22413

Mahkemesi : Durağan Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Tarihi : 26/02/2013
Numarası : 2010/139-2013/16
Davacı : Türkiye Yol Yapı İnşaat İşçileri Sendikası
vekili Av.Süleyman Başterzi
Av.Muharrem Ulaş Değirmenci
Davalılar : 1-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
vekili Av.Şevket Coşar
2-Boyabat Elektrik Üretim ve Tic.A.Ş.
vekili Av.Temuçin Akalın
3-Tes-İş Sendikası Genel Başkanlığı
vekili Av.Selim Güven
Dava Türü : İşkolu Tespitine İtiraz

YARGITAY İLAMI

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davalılar vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 04.11.2010 tarih ve 27749 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Boyabat Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş’ne ait işyerlerinde yapılan işlerin İş Kolları Tüzüğü'nün 16 sıra numaralı “Enerji” işkolunda yer aldığına dair 27.10.2010 tarih ve 2010/89 sayılı işkolu tespit kararının iptaline, Boyabat Elektrik Üretim ve Tic.A.Ş’ne ait işyerlerinde yapılan işlerin iş Kolları Tüzüğü’nün 15 sıra numaralı "İnşaat” işkolunda yer aldığının tespitine, karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Bakanlık, davanın reddi gerektiğini savunmuş, davalı Boyabat Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. vekili işkolu tespit kararının yürürlükteki mevzuat ile şirketin faaliyet alanı birlikte düşünüldüğünde doğru olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
Dahili davalı TES-İŞ vekili İşkolu tespit kararlarına karşı iptal davalarının kararın yayımı tarihinden itibaren 15 gün içinde dava açılması gerekliğini, bu süre geçirilmiş olduğundan davanın süreden reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 04.11.2010 tarih ve 27749 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Boyabat Elektrik Üretim ve Tic.A.Ş.'ne ait işyerlerinde yapılan işlerin İşkolları Tüzüğü'nün 16 sıra numaralı "Enerji" işkolunda yer aldığına dair 27.10.2010 tarih ve 2010/89 sayılı işkolu tespit kararının iptaline, Boyabat Elektrik Üretim ve Tic.A.Ş.'ne ait işyerlerinde yapılan işlerin İşkolları Tüzüğü'nün 15 sıra numaralı "İnşaat" işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, tespite konu işyerinin hangi işkolunda bulunduğu ve sonucuna göre işkolu tespit kararının iptal edilip, edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
İşkolu tespitine ilişkin işlemler kamu düzenine ilişkin olup, buna ilişkin yasal düzenlemeler emredicidir.
6356 sayılı Yasa 07.11.2012 tarihinde yürürlüğe girmiş ve anılan Yasanın 4.maddesine ekli (1) nolu cetvelde işkolları sayısı 20 olarak belirlenmiş ve 4.madde gereğince Bakanlıkça çıkarılan İşkolları Yönetmeliği 19.12.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş böylece 2821 sayılı Yasanın 60.maddesi gereğince çıkarılan İşkolları Tüzüğündeki işkolu sayısı 28'den 20'e indirilmiştir.
6356 sayılı Yasanın Geçici 6/4.maddesinde bu kanunun yürürlük tarihinden önce başlamış Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerinde ve Toplu İş Uyuşmazlıklarında mülga 2822 sayılı Kanun ve bu Kanuna dayalı Tüzük ve Yönetmeliklere göre sonuçlandırılacağı konusunda bir düzenleme yapıldığı halde İşkolunun tespiti ile ilgili uyuşmazlıklarda 2821 sayılı Yasanın ve bu Kanuna dayalı Tüzüğün uygulanacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.
İşkolu tespiti ile ilgili işlemler teknik anlamda Toplu İş Uyuşmazlığı olmadığından 6356 sayılı Yasanın geçici 6/4.maddesinin kıyas ve yorumu ile işkolları ile ilgili uyuşmazlıklarda 2821 sayılı Yasa hükümlerinin ve buna bağlı olarak İşkolu Tüzüğü’nün uygulanacağının kabulü de mümkün değildir.
6356 sayılı Yasanın geçici 1.maddesinde Sendikaların faaliyet göstereceği İşkolunu bu Kanunun 4/3.maddesinde belirtilen yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir ay içerisinde yönetim kurulu kararı ile belirleyecekleri bildirilmekle Sendikaların 19.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliğinde örgütlendikleri iş yerlerinin girdiği işkoluna uyarlamaları sağlanmış, İşkolları Yönetmeliğinin 4/3.maddesinde de 10.11.1983 tarihli İşkolları Tüzüğüne göre belirlenmiş olan iş yerlerinin işkolunun en son yetki belgesi olan sendikanın kurulu bulunduğu işkolundan sayılacağı bildirilmek suretiyle eski Tüzüğe göre işkolu belirlenmiş iş yerinin işkolunu; 6356 sayılı Yasanın geçici 1.maddesine göre kendisini İşkolları Yönetmeliğine uyarlayan en son yetki belgesi alan Sendikanın işkoluna uyarlaması sağlanmıştır.
Böylece gerek sendikalar gerekse yetki belgesi aldıkları iş yerlerinin yönetmeliğe uyarlaması sağlanmakla İşkolları Yönetmeliğinin yürürlüğe girer girmez uygulanması ile doğabilecek sakıncalar giderilmiştir.
Birçok Yargıtay kararında da açıkça vurguladığı üzere bu tür yeni yasaların ünlü hukukçu Roubier'in açıkladığı üzere yürürlüğe girmeleri ile görülmekte olan tüm uyuşmazlıklara uygulanması gerektiği başka bir anlatımla yeni yasanın yürürlüğe girdiği andan itibaren derhal tesirini göstereceği ve tamamlanmamış tüm hukuki işlemlere uygulanacağı tartışmasızdır. Bu gibi durumlarda kanunların geriye yürümesinin değil, zaman içerisindeki ani etkileri söz konusu olmaktadır. Esasen HUMK'nun 578. (HMK 448.)maddesi nedeniyle Yargıtay'ın 07.12.1964 günlü Tevhidi İçtihadı ile Hukuk Genel Kurulunun 09.03.1988 gün 1987/860 Esas, 1988/232 karar sayılı kararında da bu görüşe yer verilmiştir.
Uyuşmazlığa konu bu olayda hukuksal ve maddi alanda etkisini göstermiş hukuk kuralları uyarınca tamamlanmış ve sonuçlarını doğurmuş bir kazanılmış hak söz konusu değildir. “İşkolu Tespitine” ilişkinin işlemlerin kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle ihtilafa uygulanması gerekmektedir.
Aksinin kabulü 6356 sayılı Kanunun geçici 1.maddesine göre faaliyet göstereceği işkolunu İşkolları Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 19.12.2012 tarihinden itibaren bir ay içinde yönetim kurulu kararı ile belirleyip İşkolları Yönetmeliğindeki yirmi işkolundan birini seçen sendikalar ile en son yetki belgesi alan sendikanın kurulu bulunduğu işkolundan sayılan iş yerleri açısından kaos yaratacaktır. İşkolu Yönetmeliği yürürlüğe girene kadar mahkeme kararı ile belirlenmemiş olan iş yerleri açısından da İşkolları Yönetmeliğinin uygulanacağı izahtan varestedir.
Bu hukuki olgu ve tespitler karşısında İşkolları Yönetmeliğinin görülmekte olan tüm “İşkolu Tespiti” davalarında uygulanacağının kabulü gerekmektedir.
Somut olayda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca, Boyabat Elektrik Üretim ve Tic.A.Ş.’de yapılan incelemede; Beykoz/İSTANBUL adresinde Genel Müdürlük ile SAMSUN ve Çankaya/ANKARA adreslerindeki irtibat bürolarının bulunduğu, Boyabat Barajı HES inşaatı Durağan/SİNOP adresinde bulunan işyerinin baraj ve HES İnşaatı olduğu, DSİ’den Yap İşlet Devret Yöntemi ile 49 yıllığına devraldığı ve çalışanlarının bir bütün olarak baraj İnşaatının kontrolü işinde görevli olduğu ve işyerlerinde yapılan işlerin “İşkolları Tüzüğü”nün 16 sıra numaralı “Enerji” işkolunda yer aldığı tespit edilmiştir.
Dosya kapsamı itibari ile Mahkemece işyerinin girdiği işkolu yönünden Bakanlık kararının iptali ile yapılan tespit isabetli olup davalıların temyiz itirazları yerinde değil ise de, Bakanlığın 04.11.2010 Tarihli 27749 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 2011/89 sayılı İşkolu Tespitinin iptaline karar verilen Mahkeme hükmünde, İşkolu Yönetmeliği’ne göre karar verilmesi gerekirken İşkolları Tüzüğü uyarınca işyerinin işkolları Tüzüğü’nün 15 sıra numaralı “İnşaat” işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmesi yerinde olmayıp, dava konusu işyerinin İşkolları Yönetmeliğinin 13 sıra numarasında sayılan “İnşaat” işkoluna girdiği belirtilmeden yazılı şekilde karar verilmiş olması hatalıdır.
O halde kamu düzenine ilişkin bu husus resen nazara alınmalı ve temyiz edenin sıfatına bakılmaksızın mahkeme kararı bozularak ortadan kaldırılmalı, dava konusu işyerinde yapılan işin İşkolları Yönetmeliğinin 13 sıra numarasında sayılan “İnşaat " (İşkolları Tüzüğünün 15. Sıra numarasındaki “İnşaat”) işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Durağan Asliye Hukuk Mahkemesinin (İş Mahkemesi Sıfatıyla) 26/02/2013 gün ve 2011/139-2013/16 sayılı kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 04.11.2010 Tarih ve 27749 sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanan 2011/89 sayılı İşkolu Tespit kararının iptaline,
3-Boyabat Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş. ve bağlı işyerlerinde yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliğinin 13 sıra numaralı “İnşaat (İşkolları Tüzüğü’nün 15. Sıra numarasındaki “İnşaat”) işkoluna girdiğinin tespitine,
4-Bakanlık harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre alınması gereken 24,30 TL. karar harcının peşin yatırılan 17,15 TL. harcın mahsubu ile kalan 7,15 TL harcın ve diğer davalılardan müştereken ve müteselsilen
tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına, davacı tarafından yatırılan 17,15 TL harcın davalı Bakanlık dışındaki davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan toplam 1.840,20 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 1.320,00 TL avukatlık ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
7-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 17.12.2013 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.

Başkan V.
T. ERTURAN
Üye
A. N. UYGUR YEŞİL
Üye
M. AKKUŞ
Üye
R. TAŞDELEN
Üye
Ö. F. HERDEM