Maliye Bakanlığı, Yurt Dışı Fiyat İndirimlerindeki (Credit Note) Hatalı Uygulamasından Vazgeçiyor, Artık KDV Düzeltmesi Yapılmayacak!

Alacak ve borç notu "credit note-debit note", uluslararası ticaret yapan şirketlerce ticarette öngörülmeyecek şekilde ortaya çıkan maliyetlere ilişkin unsurları karşılıklı olarak dengelemek amacıyla kullanılan notlardır. Bu notlar, genellikle firmalar tarafından fiyat farklılıklarına ilişkin birer düzeltme aracı olarak kullanıldığı gibi, satıcılar tarafından alıcıya ticari, lojistik, teknik talepler, komisyon ve indirim gibi nedenlerle de gönderilebilmektedir.
 
Alacak notu "Credit Note", satılan mal veya hizmetin istenilen kalite standartlarına uygun olmaması sonucu ortaya çıkan indirimler ile fiyat farklılığı gibi nedenlerle alıcının satıcıdan alacaklı olduğunu göstermek amacıyla satıcı tarafından düzenlenen bir belgedir.Yurt dışındaki satıcılar tarafından satılan mal miktarına veya fiyat farkına istinaden yurt içindeki alıcılar adına fiyat indiriminde bulunulması durumunda, alınan mal veya hizmetin fiyatı azalmakta, dolayısıyla alıcıların yurt dışındaki satıcılara olan borçları da azalarak gelirleri artmış olmaktadır.  
 
Fiili ithal tarihinden sonra “Credit Note” ile yapılan ve fiyat düzeltme amacı taşıyan bu indirimlerle ilgili olarak ithalat sırasında ödenen KDV'lerde bir düzeltme yapılıp yapılmayacağı konusu öteden bu yana tereddüt edilen hususlar arasında yer almaktadır. Bu konuda Maliye Bakanlığı ve mükellefler arasında mutabakata varılmış ve genel kabul görmüş bir uygulama söz konusu değildir. Bunun nedeni ise, Maliye Bakanlığı'nın bu konuda verdiği özelgelerde birbirinden farklı görüş bildirmesidir. Nitekim, Bakanlık, şu an uygulamayı yönlendirdiği mevcut görüşünden de vazgeçerek (ki bize göre hatalı bir uygulamaydı), yayınlanmak üzere hazırladığı ve kamuoyu ile paylaştığı KDV Genel Uygulama Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Tebliğ Taslağı (Seri No:3)'nde, tam aksi yönde yeni bir düzenleme öngörmektedir.
 
1) Maliye Bakanlığı'nın Yurt Dışı Fiyat İndirimleri Konusundaki Mevcut Görüşü
 
Maliye Bakanlığı, fiili ithal tarihinden sonra yurt dışındaki firmalar tarafından “credit note” belgesiyle yapılan fiyat indirimlerine isabet eden ve daha önce gümrüğe ödendikten sonra indirilen KDV tutarlarının matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında beyan edilmek suretiyle düzeltilmesi ve bu şekilde düzeltilen KDV’nin ise aynı KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabileceği görüşündedir.
 
Maliye Bakanlığı’nın bu son görüşünü yansıtan Özelgelerinin bazılarının özetleri aşağıdadır:
 
“Fiili ithal tarihinden sonra yurt dışındaki firmaların alış ıskontosu nedeniyle tarafınıza göndereceği “credit note” belgesine istinaden lehinize bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin Kanun’un 35. maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir. Bu itibarla, söz konusu malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir. Bu düzeltme işlemi, matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, “ilave edilecek KDV” satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurt dışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan, düzeltme sonucu “ilave edilecek KDV” satırında beyan edilen KDV tutarının indirim hesaplarına alınması mümkün bulunmaktadır.”(GİB. İstanbul VDB’nin, 18.02.2013 tarih ve 39044742-130-206 sayılı Özelgesi.)
 
Fiili ithal tarihinden sonra yurtdışındaki firmanın alış iskontosu nedeniyle tarafınıza göndereceği "credit note" belgesine istinaden lehinize bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin Kanunun 35 inci maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.  Bu itibarla, söz konusu malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir.
 
Bu düzeltme işlemi, matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurtdışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan, düzeltme sonucu "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilen KDV tutarının indirim hesaplarına alınması mümkün bulunmaktadır."(MB. GİB. İstanbul VDB.nin 27.8.2013 tarihli ve 39044742-KDV.1-1357 sayılı özelgesi)
 
2) Maliye Bakanlığı'nın Yurt Dışı Fiyat İndirimleri Konusundaki Görüşünün Değerlendirilmesi ve Yapılması Gereken Düzenleme Konusunda Yaklaşım Dergisi'nde Yayınlanan Makalemizde Yer Alan Öneri ([1])
 
KDV Kanunu’nda düzeltme işlemleri 35 ve 48. maddelerde yer almaktadır. 35. madde yurt içi, 48. madde ise ithalatla ilgili düzeltme işlemlerine ilişkindir. 35. madde hükmüne göre; malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vuku bulduğu hallerde alıcı ve satıcı yönünden KDV matrahının ve KDV tutarının karşılıklı olarak düzeltilmesi gerekmektedir. Madde hükmünün lafzından, düzeltme işleminin yapılabilmesi için;
- Alıcı ve satıcının her ikisinin Türkiye’de bulunması,
- Her ikisinin de gerçek usulde KDV mükellefi olması
gerektiği anlaşılmaktadır. Dolayısıyla, anılan hüküm yurt içinde gerçekleştirilen ve matrahta değişiklik yaratan durumlar için geçerlidir. İthalata ilişkin KDV’de bir düzeltme yapılması gerektiği durumlarda, düzeltme işlemlerinin Kanun’un 48. maddesine göre yapılması gerekmektedir. İthalat yapıldıktan sonra belli bir dönem sonunda veya yıl sonlarında yurt dışındaki satıcılar tarafından yapılan fiyat indirimlerinin ithalatta gümrük vergisi ve ithalatta KDV matrahlarının tespitinde dikkate alınması ve bu vergilerin düzeltilmesi söz konusu değildir. Kaldı ki, sonradan yapılan bu indirimler, KDV Kanunu’nun 48. maddesinde yer alan ve ithalatta KDV yönünden düzeltilmesi gereken işlemler kapsamında da yer almamaktadır. Ayrıca, düzeltme işlemlerinin Maliye Bakanlığı’nın görüşü doğrultusunda 35. madde kapsamında tek taraflı olarak sadece Türkiye’deki alıcı nezdinde yapılması da mümkün değildir. Çünkü, 35. madde kapsamında yapılacak düzeltmelerin, yurt içindeki alıcı ve satıcılar tarafından karşılıklı olarak yapılması gerekir.
 
Kişisel görüşümüze göre, daha önce ithal edilen mallar nedeniyle yurt dışındaki satıcı firmalar tarafından sonradan yapılan fiyat indirimleri KDV’nin konusuna giren bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığından, KDV’ye tabi bulunmamaktadır. Bu şekilde yapılan fiyat indirimleri karşılığında yurt dışındaki satıcı firmalara bir hizmet verilmesi söz konusu olmadığından, fiyat indirimlerine muhatap olan yurt içindeki firma tarafından fatura düzenlenmesine gerek bulunmamakta, yurt dışındaki firmanın gönderdiği fiyat indirimi yazısı (credit note) yeterli sayılmalıdır. Ayrıca, daha önce ithalat sırasında gümrüğe ödenen ve indirilen KDV tutarında da fiyat indirimleri nedeniyle bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Mükellefin daha önce gümrüğe ödeyip indirdikten sonra yapılan fiyat indirimlerine isabet eden KDV tutarını hesaplanan KDV’ye ilave edip düzelterek, düzelttiği KDV’yi tekrar indirim konusu yapmasının yasal dayanağı, bir mantığı ve izahı bulunmamaktadır. Yapılan işlem KDV düzeltmesini, hem indirim hem de ilave edilecek KDV olarak beyannameye yansıtılacak olması nedeniyle anlamsız hale getirmekte, Hazine açısından “0” (sıfır) etki yaratmaktadır. Bize göre, Maliye Bakanlığı'nın Hazine açısından sıfır etki yaratan ve tamamen şekli olarak yaptırılan bu uygulamasından vazgeçerek, sonradan yapılan yurt dışı fiyat indirimleri nedeniyle KDV düzeltmesi yaptırmaması uygun olacaktır.
 
3) Maliye Bakanlığı'nın Yayınlanmak Üzere Hazırladığı Genel Tebliğ Taslağında Yer Alan Yeni Görüşü 
 
Maliye Bakanlığı, yayınlamak üzere hazırladığı ve kendi web sayfasında kamuoyu ile paylaştığı KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Tebliğ Taslağında aşağıdaki düzenlemeyi yapmaktadır: 
 
"1. KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-1.1.2.) bölümünün sekizinci paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiştir.
 
İndirim hakkına sahip mükelleflerin ithalat matrahında, ithalat işleminden sonra meydana gelen azalmalar nedeniyle fazla veya yersiz ödenen vergiler, bu mükellefler tarafından indirim hesaplarına alındığından iade edilmez. İthalat sırasında fazla veya yersiz olarak ödenen bu vergiler ile ilgili olarak mükellefler tarafından indirim hesaplarında herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
 
Bu uygulama yurtdışından temin edilen hizmetlere ilişkin sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen KDV için de geçerlidir.”
 
Söz konusu Tebliğ Taslağının incelenmesinden de fark edileceği üzere,   
Maliye Bakanlığı bu konudaki mevcut görüşünden vazgeçmekte olup, Tebliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte artık ithal edilen mallar nedeniyle yurt dışındaki satıcı firmalar tarafından sonradan yapılan fiyat indirimleri nedeniyle daha önce ithalat sırasında gümrüğe ödenen ve indirilen KDV tutarlarında fiyat indirimleri nedeniyle herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır. Maliye Bakanlığı'nın hazine açısından sıfır etki yaratan ve düzeltme işlemini anlamsız kılan bu uygulamasından vazgeçmesini son derece doğru ve olumlu buluyoruz. Ayrıca, gerçekleştirilecek bu düzenleme kişisel görüşümüz ve önerimizle aynı doğrultudadır.
Saygılarımla.
 
 
Abdullah TOLU
Yeminli Mali Müşavir
TOLUEN YMM DENETİM VE DANIŞMANLIK

http://www.muhasebeweb.com/haber_detay.php?id=3882_Artik-KDV-Duzeltmesi-Yapilmayacak.html