Ticari İçerikli İletilere Getirilen Yeni Sınırlama

5 Kasım 2014 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 29166 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'un getirdiği önemli yeniliklerden biri, işletmelerin pazarlama ve tanıtım amaçlı olarak e-mail, sms, telefon, faks gibi araçlarla gönderdikleri ticari içerikli iletilerle ilgili.

Alıcıdan önceden izin alınmaksızın pazarlama ve tanıtım amaçlı olarak gönderilen ticari içerikli iletilerle (e-mail, sms gibi) ilgili dünyada tercih edilen iki tür sistem var. 

Birincisi, gönderilen iletide alıcıya mutlaka iletiyi reddetme imkânının verilmesi, ikincisi ise, daha ilk ileti gönderilmeden önce kişilerden izin alınması.

ABD'de daha çok birinci sistem kabul görürken, Avrupa Birliği'nde kabul gören sistem önceden izin alınmasıdır. 

Bizim yeni Kanun'da da AB mevzuatına uyum sağlanmaya çalışılmış, bu kapsamda, Kanun'un 6. maddesinde yer alan düzenlemeye göre, ticari içerikli ileti gönderilerinde alıcılardan mutlaka önceden izin alınma zorunluluğu getirilmiştir.

Yeni düzenleme şu kuralları içeriyor:

 - Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebilir.

- Bu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilir.

- Kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla alıcının iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.

Ancak, aynı hükmün son fıkrasındaki kurala göre, iletinin gönderildiği kişiler esnaf ya da tacir ise, önceden izin alınmadan da bu tür  iletiler bu kişilere gönderilebilecek. 

Bununla birlikte, iletinin gönderildiği kişi esnaf ya da tacir olsun ya da olmasın, hatta alıcıdan önceden izin alınmış olsa dahi, gönderilen ticari içerikli iletilerde şunların mutlaka yer alması gerekiyor:

- Gönderen kişi ya da kuruma ait telefon numarası, faks numarası, kısa mesaj numarası ve elektronik posta adresi gibi erişilebilir durumdaki iletişim bilgileri yer almalı,

- İletiyi alan kişinin iletiyi ret edebilmesi imkânının sağlanması gerekir.

- İletiyi gönderen kişi, ret bildiriminin, elektronik iletişim araçlarıyla kolay ve ücretsiz olarak  iletilmesini sağlamakla ve gönderdiği iletide buna ilişkin gerekli bilgileri sunmakla yükümlüdür.

- Ret talebinin göndericiye ulaşmasının ardından iletiyi gönderen kişi üç iş günü içinde alıcıya elektronik ileti göndermeyi durdurmak zorundadır.

Kurala uymayanlar para cezası alabilir

Aynı Kanun’da, bu zorunluluklara uymayanların para cezasıyla cezalandırılması öngörülmüştür. 

Kanuna göre, önceden izin almaksızın ticari içerikli ileti gönderilmesi hâlinde, gönderene, bin Türk Lirasından beş bin Türk Lirasına kadar idari para cezası kesilir.

Üstelik bir defada birden fazla kimseye önceden izin alınmadan ticari içerikli ileti (e-mail, sms gibi) gönderilmesi hâlinde bu cezanın, on katına kadar artırılarak uygulanması öngörülmektedir.

Ayrıca, bu kurallar ve cezalar,  şirketler adına bu tür ticari içerikli iletileri gönderen aracı şirketler için de geçerlidir. Yani Kanuna göre, bu tür ticari iletilerin gönderilmesinde aracılık yapan ‘call center’ gibi aracı şirketler, bu kurallara uymazlarsa, onlar da aynı şekilde cezalandırılacaklardır.

Kanun, 5 Kasım 2014'te Resmî Gazete'de yayımlandı ama bu kurallar 1 Mayıs 2015'te yürürlüğe girecek.

Yrd. Doç. Dr. Umut YENİOCAK