6552 sayılı Torba kanunla çalışanlar arasında eşitlik sağlamak amacıyla SSK sigortalısı kadınların yanında Bağ-Kur ve Memur iken doğum nedeniyle ayrılıp bir daha memuriyete dönmeyen kadın sigortalılara doğum borçlanma hakkı tanındı.
Borçlanılabilecek çocuk sayısı 2’den 3’e, doğum borçlanmasının üst sınırı da 4 yıldan 6 yıla çıkarıldı. Sigortalılık süresi ve yaşını tamamlayan ancak günü eksik olan kadın sigortalılara her bir çocuk için 720 gün, 3 çocuk için ise toplam 2160 gün borçlanma yoluyla hizmet alma ve erken emekli olma imkânı sağlandı.
SGK sigortalılık başlangıç tarihinden sonraki üç doğumun borçlandırmasını kabul ediyor. Doğum borçlanması emeklilik yaşını geriye çekmiyor. Doğum tarihinden itibaren geçen en fazla iki yıllık süreyi kapsıyor. Bu sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından sigortalı olmaması ve çocuğun yaşaması şart. Yine sigortalının kendisinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları gerekiyor.
Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar iptal ediliyor. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmıyor. Doğum borçlanmasında kısmi borçlanma yapabilirsiniz. Örneğin yaşlılık aylığı için 180 güne ihtiyacınız varsa doğum sürenizin altı ayını borçlanmanız yeterli olacaktır.
Doğum Borçlanmasının miktarı ne kadar?
Talep tarihinde 5510 sayılı yasanın 82. Maddesinde belirlenen günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında kendilerince belirlenecek miktarın yüzde 32'si alınarak doğum borçlanmasının tutarı hesaplanır. Hesaplanan prim miktarı borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır.
01 Ocak 2015 ile 30 Haziran 2015 tarihleri arasında
1 günlük Asgari borçlanma miktarı 12.816
1 günlük Azami borçlanma miktarı 83,304
1 çocuk için yani 2 yıllık (720 gün) doğum borçlanması tutarı:
Asgari borçlanma miktarı 9.227,52 TL,
Azami borçlanma miktarı 59.978,88 TL olarak belirlenmiştir.
Halen 4/c kapsamında çalışanlar için borçlanma tutarı kuruma yazılı olarak başvurduğu tarihteki öğrenim durumu itibariyle belirlenecek göreve giriş derece, kademe ve varsa ek göstergesi ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının, başvuru tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunur. Borcun kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 1 ay içinde ödemesi halinde borçlandığı süreler hizmetine eklenir.
Evlatlık edinen kadın sigortalıda doğum borçlanması yapılabilecek…
Kadın sigortalının 2 yaşını doldurmamış bir çocuğu (en fazla üç çocuk) eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinmesi halinde evlat edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilecek.
Çocuğun evlat edinilmesi nedeniyle doğum borçlanması yapmak istediğini beyan edenlerden evlat edinmeye ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgili birimleri tarafından düzenlenen EK-33 olarak nitelenen Evlat Edinme Öncesi Geçici Bakım Sözleşmesi’nin bir örneği istenecektir. Çocuğun evlat edinildiği tarih olarak sözleşme onay tarihi esas alınarak borçlanma işlemleri sonuçlandırılacaktır.
Doğumundan evlatlık verildiği tarihe kadar doğuran kadın, evlatlık işleminden sonra iki yaşına kadar evlat edinen kadın doğum borçlanması yapabilir. Toplam süre iki yılı aşamaz.
Bir örnekle açıklayalım
05.01.1999 tarihinde 506 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlayan kadın sigortalı 10.01.2002 tarihinde doğum yapmış ve 10.06.2002 tarihinde çocuğu başka bir kadın sigortalıya evlatlık olarak verilmiş olsun. Doğum borçlanması için müracaat eden kadın sigortalılardan doğum yapan kadın 10.01.2002 - 09.06.2002 tarihleri arasında, evlatlık alan kadın ise 10.06.2002
-10.01.2004 tarihleri arasında doğum borçlanması yaptırabileceklerdir.
Sosyal Güvenlik Kurumuna ödediğiniz doğum borçlanması primlerinizi geri almanız mümkün değildir. Dolayısıyla borçlanma yapmadan önce durumunuzu gözden geçirip iyi düşünüp karar vermeniz faydalı olacaktır.
2012 yılında yaklaşık 32 bin kadının doğum borçlanması yapmak için SGK’ya başvurduğu biliniyor.
Süleyman Demir - SGK Başkan Danışmanı
