Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan:
ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİ ARZ GÜVENİLİRLİĞİ VE KALİTESİ
YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
İLİŞKİN YÖNETMELİK
MADDE 1 – 10/11/2004 tarihli ve 25639 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik İletim Sistemi Arz Güvenilirliği ve Kalitesi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında geçen “UCTE” tanımı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ENTSO-E: Avrupa Elektrik İletim Sistemi İşletmecileri Birliğini,”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ENTSO-E sistemiyle senkron paralel çalışmanın başladığı tarihten itibaren 380 kV gerilim seviyesi 400 kV’a yükseltilir.”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (e), (j), (o), (s), (t) ve (u) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“e) 154 kV transformatör merkezleri, sistemin “bölgesel ada” veya “katlı” şebeke şeklinde işletilmesine imkan verecek şekilde iki ana bara düzeninde kuplaj fiderli olarak, ada besleme gerekliliğinin bulunmadığı durumlarda ise 154 kV transformatör merkezlerinin 154 kV kısmı ana+transfer bara veya iki ana baraya dönüştürülebilir ana+transfer bara düzeninde transfer fiderli olarak tasarlanır.”
“j) İletim sistemi şalt teçhizatı için kısa devre arıza akımına dayanma kapasitesi 380 kV için 50 kA, 154 kV için 31,5 kA’dir. 33 kV gerilim seviyesinde de kısa devre arıza akımları 16 kA ile sınırlandırılır. Orta gerilimden sadece üretim tesislerinin bağlı olduğu 380/33 kV merkezlerde 33 kV gerilim seviyesinde kısa devre arıza akımı 25 kA ile sınırlandırılır.”
“o) Sistemde şönt kompanzasyon, şönt reaktörler ve şönt kapasitörlerle yapılır. Şönt reaktörler hat fiderlerine, baralara ve 380/154 kV ototrafoların tersiyer sargılarına bağlanacak şekilde tasarlanır. Hat fiderlerine bağlanacak olan şönt reaktörlerin bağlantıları, reaktörlerin hem hat hem de sadece bara üzerinden servise alınmasına imkan verecek şekilde tasarlanır. Şönt kapasitörler ise baralara bağlanabilecek şekilde tasarlanır. Şönt reaktörler ve kapasitörler, bağlantı noktalarına kesici ve ayırıcı üzerinden bağlanır.
Şönt reaktörler 420 kV ve 170 kV sistem gerilimlerinde sürekli çalışabilecek şekilde tasarlanır.
154 kV transformatör merkezlerindeki transformatörlerin sekonder tarafındaki baraya gerekmesi halinde güç faktörünün düzeltilmesi amacıyla şönt kapasitör grupları tesis edilir. Şönt kapasitörler, transformatör kapasitesinin %20’sini geçmeyecek şekilde ve gerektiğinde ayrı fiderlere bağlı iki kapasitör grubu şeklinde tesis edilir.”
“s) 380 kV iletim hatları, standart 954 MCM Cardinal (546 mm2) ve 1272 MCM Pheasant (726 mm2) kesitli, her bir fazda iki, üç veya çoklu demet halinde çelik özlü (ACSR) alüminyum iletkenler veya gerektiği durumlarda iletken dış çapı ve birim ağırlığı aşılmamak kaydıyla daha yüksek akım taşıma kapasiteli iletkenler kullanılarak tesis edilir. Uygun iklim ve hat profili/mekanik yüklenme şartlarına göre tasarlanan standart tek veya çok devre direkler üzerinde yukarıda tanımlanan iletken karakteristikli 380 kV hatlar kullanılır.
İstisnai veya aşırı buz yükünün olabileceği bölgelerde ilave emniyet gerektiren durumlar için özel tasarlanmış direkler üzerine, her demetteki iki, üç veya çoklu iletken yerine, akım taşıma kapasitesi bunlara eşdeğer olacak özelliklere sahip iletken tesis edilebilir.
Havai hatlar için güzergah temin edilemeyen yoğun yerleşim bölgelerinde 380 kV en az 2000 mm2 kesitli XLPE bakır iletkenli yeraltı kablosu tesis edilir.
380 kV iletim sisteminde enerji akışlarının planlanmasında kullanılan iletken termik kapasiteleri ve sınırları bu Yönetmeliğin Ek-3’ünde düzenlenmiştir.”
“t) 154 kV iletim hatları, standart 468 mm2 795 MCM Drake, 546 mm2 954 MCM Cardinal ve 726 mm2 1272 MCM Pheasant olan çelik özlü (ACSR) alüminyum iletkenler veya gerektiği durumlarda iletken dış çapı ve birim ağırlığı aşılmamak kaydıyla daha yüksek akım taşıma kapasiteli iletkenler tek, çift veya çok devreli direkler kullanılarak tesis edilir. 154 kV hatlarda genellikle her fazda bir iletken bulunur. Çok yüksek talep bölgelerinde iletim hatlarının taşıma kapasitesini arttırmak için 154 kV çoklu demet iletkenli çok devreli hatlar tesis edilir.
Havai hatların güzergahının temin edilemediği yoğun yerleşim bölgelerinde standart olarak 154 kV, 630 mm2, 1000 mm2 veya 1600 mm2 kesitli XLPE bakır veya eşdeğer alüminyum iletkenli yeraltı kablosu tesis edilir.
154 kV iletim sisteminde enerji akışlarının planlanmasında kullanılan iletken termik kapasiteleri ve sınırları ile yer altı güç kablolarının tipleri ve kapasiteleri bu Yönetmeliğin Ek-3’ünde düzenlenmiştir.”
“u) İletim hattını yıldırımdan korumak için faz iletkenlerine ilave olarak direklerin tepe noktalarına galvenize çelik toprak teli tesis edilir. Genel olarak, 380 ve 154 kV standart direklerde hatları yıldırım darbelerinden korumak için direk tasarımına bağlı olarak bir veya birden çok toprak teli kullanılır. Standart olarak, 380 kV ve 154 kV hatlarda sırasıyla 96 mm2 ve 70 mm2 koruma iletkenleri kullanılır.
Yeni tesis edilen iletim hatlarında standart çelik toprak tellerinden biri yerine ihtiyaç halinde, 380 kV ve 154 kV hatlarda 15,2 (±0,3) mm çaplı toprak iletkeni ve bunun içine yerleştirilmiş sayısı ihtiyaca göre belirlenen fiber optik lifler kullanılır.
İletim sisteminin işletimi ve enerji yönetiminin gereksinim duyduğu ses, bilgi ve koruma sinyalizasyon amaçlı iletişim için iletişim ortamı tesis edilir. İletişim ortamı, gerektiğinde diğer kamu ve özel iletişim gereksinimleri için de kullandırılabilir.
İşletmede olan iletim hatlarındaki koruma iletkenleri ihtiyaç duyulduğunda fiber optikli koruma iletkeni ile değiştirilir.
İletim hatlarının faz iletkenleri için uygun izolasyon seviyelerini sağlamak amacıyla zincir tipi porselen, cam veya kompozit silikon izolatörler kullanılır.”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ı) Bir bağlantı noktasında, Sisteme bağlanabilecek rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi kurulu gücü, TS EN 61400 serisi standartlarına göre yapılacak olan teknik analiz sonuçlarının, Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinin ilgili maddelerinde belirtilen kabul edilebilir güç kalitesi, yük akışı, kısıtlılık, kısa devre ve diğer sistem etütleri limitleri dahilinde değerlendirilmesi neticesinde belirlenir. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesislerinin sisteme bağlantısında Elektrik Piyasası Şebeke Yönetmeliğinin EK-18 hükümleri uygulanır.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin geçici 4 üncü maddesi ve EK 7’si kaldırılmıştır.
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin EK 3’ünde yer alan “154 kV İletim Sisteminde Kullanılan Yeraltı Güç Kablolarının Tipleri ve Kapasiteleri” tablosu aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin EK 3’ünde yer alan “154 kV İletim Hatlarında Kullanılan İletkenlerin Tipleri ve Kapasiteleri” Tablosunun altında yer alan “** : İletken Sıcaklığı: 80 oC, Hava Sıcaklığı: 40 oC, Rüzgar Hızı: 0,5 m/s” ibaresi “** : İletken Sıcaklığı: 80 oC, Hava Sıcaklığı: 25 oC, Rüzgar Hızı: 0,5 m/s” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 8 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 9 – Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.
