Haftalık Çalışma Süresi Ne Kadardır?
4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçi haftalık en fazla 45 saat süreyle çalıştırılabilir. Günlük 11 saati geçmemek koşuluyla fazla çalışma süresi belirlenebilir. Ara dinlenmeleri, molalar ve yemek araları çalışma saatinden hesaplanmaz.
Fazla Çalışma Sürelerinin Maaş Hesaplamaları Nasıl Yapılır?
Fazla çalışmanın ücretlendirilmesi İş Kanunu 41. maddede düzenlenmiştir. Bu kapsamda incelendiğinde fazla çalışma ücretinin hesaplanması iki farklı açıdan yapılmaktadır.
1-Haftalık çalışma süresinin 45 saat olarak belirlendiği iş akitlerinde her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli (%50) yükseltilmesi suretiyle ödenir.
2-Haftalık çalışma süresinin 45 saatin altında belirlendiği iş akitlerinde ise ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırk beş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalar olarak sayılmaktadır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş (%25) yükseltilmesiyle ödenir.
Yıllık İzin Hakkı ve Süreleri Nelerdir?
Çalıştığı işyerinde 1 yıllık süreyi dolduranlar yıllık izin hakkına sahip olurlar. İş Kanunu’na göre;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden az olamaz.
Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Zamanında Ödenmeyen Ücretler İçin Ne Yapılmalıdır?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 34. Maddesinde işçi ücretlerinin zamanında ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Ücreti gününde ödenmeyen işçi;
1-İş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
2-Bu nedenle iş görme borcu yerine getirilmemesi grev olarak değerlendirilmez.
3-Ücretin ödenmemesi durumunda en yüksek banka mevduat faiz oranından faiz işletilir.
4-Ücretin ödenmemesi nedeniyle çalışmaktan imtina eden işçi, bu nedenle işten çıkarılamaz.
Ücret ödeme tarihinden itibaren 20 sine kadar ödenmez ise; 21 inci gün itibariyle İş Kanununun 26. maddesine göre 6 günlük (hak düşürücü) süre içinde 4857 sayılı iş kanunun 24. maddesi /II e bendinde tanımlanan “ İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse” hükmünü gerekçe göstererek hizmet akdini haklı sebeple tazminatını almak kaydı ile fesih edebilir.
İş Kanunumuz işçi ücretinin zamanında ve tam olarak ödemesi gerektiği esasını getirmiştir. Yasa koyucu, 20 günlük süreyi, işçinin iş görmekten kaçınma hakkını kullanmaya başlaması için tanımıştır. Zamanında ödenmeyen ücret içinde mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanmasını emretmiştir. Bu durumun çalışma hayatında uygulanması, işçi ile işveren arasında ciddi sorunlar oluşmasına sebep olabilir. Fakat işçi dava açarak geciken ücretini faizi ile talep edebilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus şudur ki; işçi alacakları için 5 yıllık zamanaşımı vardır. 5 yıldan fazla olan alacaklar talep edilemez. Bu durum da dava sürecinde davalı işveren tarafından belirtilmelidir.
Kıdem ve İhbar Tazminatı Nedir?
1 yıldan fazla çalıştığı işyerinden ayrılan işçi, iş akdinin kimin tarafından feshedildiği önemli olmaksızın kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İşten çıkış tarihi itibariyle yıllık ücretler hesaplanarak işçinin günlük ücreti bulunur ve 30 ile çarpılarak aylık ücret elde edilir. İşçinin çalıştığı her yıl için 1 aylık ücret alacağı doğar. Sözleşmenin feshedildiği tarihten itibaren en yüksek banka mevduat faizi uygulanır. Hesaplama yapılırken kıdem tazminatı için tavan ücret dikkate alınır. Belirlenen tavan ücretin fazlası üzerinden hesaplama yapılamaz.
İhbar tazminatı sanıldığının aksine sadece işveren tarafından işçiye ödenen tazminat değildir. Kanunda yer alan fesih sürelerine uymaksızın iş akdini fesheden taraf karşı tarafı bu yönde zarara uğrattığından dolayı ihbar tazminatı öder.
-6 aydan az çalışmalarda 2 haftalık
-6 ay-1,5 yıl arasındaki çalışmalarda 4 haftalık
-1,5 yıl-3 yıl arasındaki çalışmalarda 6 haftalık
-3 yıl ve daha fazla çalışmalarda 8 haftalık bildirim süresi vardır.
http://hukukum.net/koseyazilari/calisanlarin-bilmesi-gereken-5-hukuki-durum/