YARGITAY Başkanı İsmail Rüştü Cirit, Bölge Adliye Mahkemeleri'nin bir an önce kurulması gerektiğini belirterek bunun Yargıtay üzerindeki yükü hafifleteceğini söyledi. Cirit, kurulacak mahkemeler üzerindeki yükün de arabuluculuk sistemiyle çözülebileceğine belirtti.

Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit, Konya'da Necmettin Erbakan Üniversitesi ve Konya Adliyesi tarafından Ticaret odası Konferans Salonu'nda düzenlenen 'Mülteciler, İnsan Hakları ve İstinaf Mahkemeleri' konulu sempozyuma katıldı.

Yargıtay Başkanı Cirit, burada yaptığı konuşmada Yargıtay'da görülen dava dosyalarının sayısının fazla olduğunu ve Bölge Adliye Mahkemeleri sayesinde dava sayısının azalacağını belirtti. O nedenle de Bölge Adliye Mahkemelerinin bir an önce faaliyete geçmesi gerektiğine dikkat çeken Cirit, Bölge Adliye Mahkemeleri'nin çalışma takviminin henüz tam olarak kesinleşmemesinin yarattığı belirsizliklerin, Yargıtay'ın karar alma ve sorun çözme mekanizmalarını, olumsuz etkilediğini söyledi. Çağdaş hukuk sistemleri arasında Bölge Adliyesi Mahkemesi olmayan tek ülkenin Türkiye olduğuna ifade eden Cirit, "Ülkemizde iki dereceli yargı sistemi de, Yargıtay istinat mahkemesi niteliğinden gittikçe uzaklaşmakta. Bu nedenle Anayasamızın kendisine yüklediği görev ve sorumluluğu arzu edildiği ölçüde gerçekleştirmede zorlanmaktadır" dedi.

1 MİLYON İŞ DOSYASI

İleri demokratik, üçüncü dünya ülkeleri ve az gelişmiş ülkelerde Bölge Mahkemeleri'nin bulunduğuna dikkat çeken Cirit, şöyle konuştu:

"1924 yılına kadar bizde vardı. 2004 yılında istinat mahkemeleri, diğer tabirle bölge adliye mahkemeleri kuruldu. Ancak faaliyete geçmesi belli bir süreyi aldı. 11 yıl geçmesine rağmen kanunlarımızın 3'de 1'i, istinatlarla ilgili olmasına rağmen bir türlü faaliyete geçmedi. Ancak 2016 yılının Temmuz ayında İstinat Mahkemeleri'nin faaliyete geçmesi noktasında geçtiğimiz günlerde bir program hazırlandı. Faaliyete geçtiğinde Yargıtay'a gelen 1 milyon iş dosyasının, ancak 10'da 1'inin geleceğini tahmin ediyoruz. Bu da 100 bin civarında bir dosyaya tekamül ediyor. Şu an da Yargıtay'ımız ağır iş yükü altında, her gün artan iş gücüyle karşı karşıyadır. Sadece hukuk denetimi değil, delil ve yerindelik denetimi de yapmaktadır. Ancak istinat mahkemeleri, faaliyete girdiğinde Yargıtay sadece hukuk denetimi yapacaktır. Böylelikle istinat mahkemesi, özelliğine hızla kavuşacaktır."

YARGIDA ARUBULUCULUK SİSTEMİ

Bölge Adliye Mahkemeleri'nin kurulmasının Yargıtay'ın iş gücünü hafifleteceğini, ancak kurulan bu mahkemelerin dosya sorununu çözmeyeceğini belirten Yargıtay Başkanı Cirit, "Bize gelen 1 milyon dosyanın 900 bini Bölge (istinat) Mahkemeleri'ne mahkemelerine gidecektir ve onlar da ağır iş yükü altında kalacaktır. Tüm dünya nasıl daha kaliteli adalet sistemi sunabilmişse, tüm dünyanın geçirdiği evrelerden geçip alternatif çözüm yollarını denememiz gerekmektedir. Birçok ülkede arabuluculuk sistemi uygulanmaktadır" dedi. Geçen ay Antalya'da yapılan toplantıda bu konunun gündeme geldiğini hatırlatan Cirit, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Geçen ay Adalet Bakanlığı, Danıştay ve Odalar Birliği ile birlikte düzenlediğimiz 'Alternatif Çözüm Uyuşmazlıkları' adlı çalıştay da bunlar tartışıldı. Ceza sistemi üzerinde niteliği az düzeyde olan bir kısım davaların uzlaştırma, kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve iddianın iadesi, basit yargılama gibi usullerle birçok davanın yargının önüne gelmeden çözme eğilimi belirlendi. Bir kısım düşük seviyeli ihtilafların tahkim ve arabuluculuk yönüyle çözülmesi konusunda görüş birliğine varıldı."

İYİ HUKUKÇU YETİŞTİRMEK

Cirit, iyi bir hukuk için iyi hukukçuların yetiştirilmesi gerektiğini ifade ederek, "İyi hukukçu, doğrudan yapılanmış ve yapılandırılmış bir eğitim sistemi üzerinde uygulanan hukuk eğitimiyle sağlanabilir. Türkiye genelinde 102 adet hukuk fakültesi var. Bunların 85'i faal ve diğerleri faaliyete girmek üzere. İyi hukuk fakültesi kurmak iyi öğretim görevlisinden geçiyor. Maalesef burada da çok geç kalmışız. İyi öğretim görevlisi yetiştirmekte, geçmişte meydana gelen bazı nedenlerden dolayı zorlandığımız konular olmuş" diye konuştu.

TÜRKİYE'DE 2.5 MİLYON SURİYELİ VAR

Mülteciler konusuna da değinen Yargıtay Başkanı Cirit, şu an da ülkemizde, birçok Avrupa ülkesinden daha fazla oranda mülteci barındırdığımızı ve Suriyeli sığınmacıların sayısının 2.5 milyonu bulduğunu belirtti.