ABD'de iki büyük partinin, Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, başkan adaylarını belirlemek için tutuştuğu yarış sürerken, adayların dış politikaya nasıl baktıkları da önem kazanıyor.

Obama yönetiminin, ABD'yi bir daha Irak türü savaşlara sokmama stratejisi ABD içinde eleştiriler alırken, bazı başkan adayları daha aktif dış politika izlenmesini öneriyor.

Arab Center Washinton DC'den Tamara Kharroub, başkan adaylarının Ortadoğu politikalarını masaya yatırdı.

Ortadoğu politikalarını dörde ayıran Kharroub, bunları dört başlıkta topladı: 1) Suriye; 2) İran anlaşması ve Körfez ülkeleri; 3) Ulusal Güvenlik ve 4) İsrail-Filistin sorunu.

Karşılaştırmaya dahil edilen adaylar ise Hillary Clinton (D), Bernie Sanders (D), Donald Trump (C), Ted Cruz (C), Marco Rubio (C), John Kasich (C).

SURİYE'YE BAKIŞ
Buna göre, adayların hepsi, Suriye'de Batı ile Körfez Arap ülkeleri arasındaki koalisyonu destekliyor. Berni Sanders ile Donald Trump'un görüş belirtmediği Kürt başlığında, diğer tüm adaylar Kürtlerin silahlandırılıp desteklenmesini savunuyor.

Cruz ve Kasich'in görüş belirtmediği başlıkta, diğer tüm adaylar Körfez ülkelerinin IŞİD'le savaşta daha fazla şey yapmaya zorlanmasını talep ediyor.

Clinton, Suriye'de uçuşa yasak bölgeyi desteklediğini söylerken, Sanders ve Trump buna karşı çıkıyor. Yine Sanders ve Trump, Suriye'de daha fazla ABD askeri bulundurulmasını istemiyor.

Ancak Trump ve Clinton, mülteciler için güvenli bölgeleri destekliyor. Adaylardan yalnızca Clinton ve Rubio Esad'ı devirmeye öncelik veriyor.

İRAN KONUSUNDA KAFALAR KARIŞIK
Çalışmaya konu edilen bir başka başlık ise İran'la nükleer müzakereler.

Clinton ve Sanders, İran anlaşmasının geri alınmaması gerektiğini düşünüyor. Trump bu konuda görüş beyan etmemiş. Cruz ve Rubio ise anlaşmadan vazgeçilmesini istiyor. Yine Cruz ve Rubio, İran'a yönelik yaptırımların geri getirilmesinden yana.

Clinton ve Sanders, İran anlaşmasına sadık kalacaklarını beyan ederlerken, Cruz ve Rubio anlaşmaya uymayacaklarını söylüyorlar. Trump, İran'dan daha fazla taviz alınacak alternatif bir anlaşma öneriyor.

Adaylardan görüş belirtmeyen Sanders dışındakiler, İsrail'in İran'a karşı askeri faaliyetlerini destekliyor. Clinton ve Sanders, Körfez İşbirliği Teşkilatı ile güvenlik işbirliğinin derinleştirileceğini söylüyor.

Clinton ve Rubio, "Ortadoğu'daki İran vekillerine karşı çıkacaklarının" da garantisini veriyor. Burada kastedilen, büyük oranda Hizbullah.

ULUSAL GÜVENLİKTE NSA VE GUANTANAMO
Ulusal güvenlik konusunda ise, ABD'nin "insan hakları ve özgürlükler" karnesi gündeme geliyor.

Clinton, Cruz, Kasich ve Sanders, NSA'in gözetleme programına yönelik kısıtlamaların devam etmesinden yana. Trump ve Rubio ise bu programın eski haline getirilmesinden taraf.

Clinton ve Sanders Guantanamo'nun kapatılacağını söylerken, diğer adaylar bunun olmayacağını vurguluyor.

Clinton, Cruz ve Sanders, "terörle mücadele" adı altında işkence metotlarının uygulanmasının yasak olması gerektiğini söylerken, Rubio ve Trump bu tekniklerin kullanılmasından yana.

ORTA NOKTA: İSRAİL DOSTLUĞU
Bütün adayların mutabık kaldığı tek konu ise İsrail'in ABD açısından önemi.

Tüm adaylar, İsrail'le güçlü bir ittifakı ve İsrail'in güvenliğinin desteklenmesini savunuyor. Sanders ve Kasich'in görüş belirtmediği bir husus ise, ABD'nin İsrail'e askeri yardımı ve savunma desteğini artırması. Diğer tüm adaylar, bu noktaya olumlu yaklaşıyor.

Sanders dışındaki tüm adaylar, Filistin ve İsrail şiddeti konusunda çifte standart geliştirmeye hazır.

Adaylar arasında yalnızca Sanders, Filistinlilerin devlet kurma hakkını tanıyor. Yine Sanders, Netanyahu'ya destek vermeyip AIPAC türü İsrail lobisi etkinliklerine katılmayarak diğerlerinden ayrılıyor.

Clinton, Sanders ve Rubio iki devletli çözümü desteklerken, Clinton, Cruz, Rubio ve Kasich yasadışı Yahudi yerleşimlerine onay veriyor.

Karşılaştırmanın sonuç olarak, başkan adaylarının İsrail, Körfez ülkeleri ve IŞİD'le mücadele konularında benzer düşündüklerini; ancak İran anlaşması, ulusal güvenlik ve Suriye konusunda ayrı düştüklerini gösterdiği söyleniyor.

 


Kaynak: Haber.sol.org.tr