Avrupa Birliği’nde (AB) 2. Dünya Savaşı sonrasının en büyük sığınmacı krizi aşırı sağın yükselişi olarak geri teperken, en somut işareti Avusturya verdi. Dün Avusturya cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda, tüm gözler ilk turda zafer kazanan aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin (FPÖ) adayı Norbert Hofer’deydi. Ama 1945’ten beri ilk kez cumhurbaşkanı çıkaramayacak olan merkez sağ (ÖVP) ve sol (SPÖ) partilerin seçmenleri, bu turda Yeşiller’in eski lideri olan 72 yaşındaki ekonomi profesörü Alexander van der Bellen’e yöneldi. İlk turda Hofer’in van der Bellen’e attığı 14 puanlık fark bir anda kapandı.

AB için bir ilk olur

Buna göre sandıkta Hofer yüzde 51.9, Van Der Bellen 48.1 oy topladı. 6.4 milyon seçmenin yüzde 14’üne denk gelen 900 bin Avusturyalı da postayla oy kullandı. Devlet televizyonuna göre mektup oyları da sayıldığında yüzde 50-50 durumu çıkacak. Dün AB liderleri, Avusturya’daki seçimi korku filmi gibi izledi. Zira Avusturya- Macaristan İmparatorluğu’na hükmeden Habsburg hanedanlığından kalma Hofburg Sarayı’na ilk kez bir aşırı sağcının gelmesi, aynı zamanda ilk kez bir AB ülkesinde halis muhlis bir aşırı sağcının cumhurbaşkanı seçilmesi anlamına gelir. Bu, AB için bir çığır açabilir, arkası çorap söküğü gibi gelebilir.

Gönülleri nasıl fethetti

Geçen yıl Avusturya’da sadece nüfusun yüzde 1’ine denk gelen 90 bin kişi, sığınma başvurusunda bulundu. Yine de transit ülke Avusturya, yüz binlerce sığınmacının gelip geçmesiyle sarsıldı. Göçmen ve İslam karşıtı kampanya yürütüp büyük destek toplayan Hofer, dün Burgenland eyaletinin Pinkafeld kentinde eşi ve kızıyla oy kullanırken, “Ben tehlikeli bir insan değilim” dedi. Yamaç paraşütü kazası sonucu kısmen felçli kalıp baston kullanan 45 yaşındaki Hofer, silah düşkünlüğüyle tanınıyor, hatta kampanyası sırasında “sığınmacı krizine karşı” belinde silahla dolaştı. Buna rağmen “FPÖ’nün dost canlısı yüzü” diye nitelenen ve gülümsemeyi eksik etmeyen Hofer, FPÖ lideri Heinz-Christian Strache ve 2000’de seçim zaferiyle FPÖ’yü hükümet ortağı yapan Jörg Haider’den farklı olarak Nazilere bulaşmıyor.

Demir yumruk vaat etti

Uzmanların “kuzu kılığındaki kurt” uyarısını yaptıkları Hofer, daha önce hiçbir cumhurbaşkanının kullanmadığı yetkileri kullanmak ve sığınmacıları “hizaya getirmemesi” ya da ekonomiyi düzeltmemesi halinde hükümeti feshetmekten söz ediyor. Viyana’da oy kullanan Bellen ise “Avusturyalılar dönüm noktasında. İşbirliği sevenle otoriter arasında tercih yapacaklar. Ben milliyetçilik cinnetinin yol açtığı 2. Dünya Savaşı’nın yıkıntılarından Avusturya’nın nasıl yeniden ayağa kalktığını yaşadım” uyarısı yaptı. İki hafta önce istifa eden SPÖ’lü Werner Faymann yerine Başbakan olan Christian Kern de Hofer’in demokrasiyi tehdit ettiğini belirtip Bellen’i destekledi.

Veba ile kolera

Ortalama Avusturyalı ise Bellen’i fazla solcu bulduğundan sandıkta “Veba ile kolera arasında seçim yapıyoruz” diye söylendi. Yaşlı profesör seçmenlere “Arayı kapatacağıma kimse inanmıyordu. Ama son iki haftada müzisyenler, oyuncular, işçiler ve her kesimden insan bana oy verilmesi için seferber oldu” diye teşekkür etti.