Türkiye’deki enerji fiyatları yatırımcıların rotasını yurtdışına çevirdi. Arz fazlası nedeniyle atıl kalan santralların, taşınarak yeniden kurulması, yeni bir iş modeli oldu. İlk örnek ise Samsun’daki santralini Gana’ya, Şırnak İdil’deki santralını Madagaskar’a taşıyan Aksa Enerji ile geldi. Aksa Enerji’nin Afrika’daki ilk yatırımı olan Gana Cumhuriyeti’ndeki bu akaryakıt santralında üretime başlandı. Türkiye’de kurulu olan ancak kullanılmayan santrallarını yurtdışına taşıyan şirket, aynı yöntemle Gana’nın ardından Mali ve Madagaskar’da da elektrik üretecek.

Aksa Enerji Grup Başkanı ve CEO’su Cüneyt Uygun, “Bugünkü koşullarda Türkiye’deki enerji fiyatları ile yatırım yapmak için ortam pek uygun değil. Bu koşullarda verimlilik açısından Türkiye’de boşa çıkmış pek çok santral var. Bunları civar ülkelerde değerlendirebileceğimiz projelere odaklandık” dedi.

Samsun’daki elektrik üreten akaryakıt santralında kullanılan ekipmanları Gana’ya taşıdıklarını belirten Uygun, “Kullanılmayan, yatan santralleri yurtdışına taşımayı bir iş modeli haline getiriyoruz. Gana’dan sonra mali ve Madagaskar için de kontrat yaptık” diye konuştu. Türkiye’nin mevcut koşullardaki enerji fiyatları ile yatırım için uygun olarak görmediklerini belirten Uygun, “Dolar kuru 1.70’lerden 3.70’lere gelince sent bazında işler küçüldü. Yatırımı dolarla yapınca da bunun geri dönüşleri zor oluyor. Türkiye bu fiyatlar üzerinden bize yatırım olarak pek cazip gelmiyor” dedi.

2023 hedefi tutmadı

Uygun, şöyle konuştu: “Hakkâri, Şırnak, Mardin ve Siirt gibi Güneydoğu’daki illerimizde fuel oil santrallarımız var. Piyasadaki rekabet koşulları çerçevesinde oluşan fiyatlar nedeniyle yılda 15 gün ya çalışıyordu ya çalışmıyordu. Bunları ihtiyacı olan ülkelere kanalize edelim dedik. Bu yıl beklediğimiz gelirin yüzde 50’den fazlasını yurtdışından gelecek.”

Enerjide en önemli konunun öngörülebilir bir piyasa olduğunu ve politika yapıcıların buna göre yol haritası çizmesi gerektiğinin altını çizen Uygun, şu anda Türkiye’de yüzde 25 arz fazlası olduğunu belirtti. Yatırımların 2023 hedeflerine göre yapıldığını ve yatırımların buna göre oluştuğunu aktaran Uygun, ancak özellikle sanayideki büyümenin bu trende uyamayınca, ciddi bir arz fazlası oluştuğuna dikkat çekti.

Yüzde 79’unun elektriği yok

Aksa Enerji Grup Başkanı ve CEO’su Cüneyt Uygun, “Bugün Sahra Altı Afrika ülkelerinde nüfusun yüzde 79’unun elektriğe erişimi hiç yok. Bu sebeple yurtdışına açılırken acil enerji ihtiyacı olan ülkeleri hedefledik” dedi. 1997’de Kazancı Holding iştiraki olarak kurulan Aksa Enerji’nin Gana’daki fuel-oil santralının 140 MW kurulu güçteki ilk bölümü üretime başladı. 370 MW’lık güce sahip olacak santralın geri kalan bölümlerinin de kademeli olarak üretime başlaması planlanıyor. Bu santral da devreye girdiğinde şirket, Gana’nın elektrik tüketiminin yüzde 15’ini karşılayacak. Aksa Enerji’nin üretilecek elektrik için 6.5 yıl satış garantisi bulunuyor.

Aksa Enerji’nin Madagaskar’da 120 MW kurulu güce sahip akaryakıt santralının temmuz ayı sonunda, Mali’de 40 MW kurulu güce sahip olacak akaryakıt santralının de haziran ayı sonunda devreye alınması bekleniyor.