Sanayi üretimi mart ayında beklentilerin altında gelerek büyümenin ilk çeyreği zayıf tamamladığı sinyali verdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan verilere göre, sanayi üretimi aylık bazda yüzde 0.5 daralırken, yıllık bazda yüzde 2.9 arttı. Büyümenin en önemli öncü göstergelerinden sanayi üretimi martta arındırılmamış olarak yüzde 4.7 artarken, ilk çeyrekte ise yüzde 5.6 artış kaydetti. İşsizliğin arttığı, cari açıkta iyileşmenin görülmediği, ihracat rakamlarının düştüğü bir dönemde sanayi üretim rakamlarının yüksek gelmesi uzmanlara inandırıcı gelmedi.

Sağlıklı değil

Prof. Dr. Korkut Boratav, sanayi üretimi de dahil son dönemde TÜİK’in açıkladığı bütün rakamların şişirildiğini belirterek, “Rakamları sağlıklı ve güvenilir görmüyorum. Şubat ayında takvim etkisinden arındırılmamış sanayi üretimi yüzde 8.5’ti. Bu rakamlar gerçekleşmiş olsa, işsiz sayısı düşer. Cari açıkta iyileşme olurdu. Milli gelir ve sanayi rakamları sağlıksız görünüyor. 2015 milli gelir rakamlarını IMF bile güvenilir bulmadı. İç talep kaynaklı büyüme sağlıklı değil” dedi. Boratav, şubat ve mart aylarında uluslararası piyasalardaki iyileşmeye bağlı olarak Türkiye ve çevre ülkelere sermaye girişlerinin hızlandığını anlatarak, “Bu büyümede geçici olarak ibreyi bir miktar yukarı itmiş olabilir. Ama TÜİK verilerinin tartışmalı ve şüpheli olduğu açıktır” değerlendirmesini yaptı.

Açıklamak zor

Kemerburgaz Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, özetle Türkiye’de büyümenin yavaşladığını, işsizliğin çift haneli rakamlara demir attığını ve yakın zamanda inecek gibi de görünmediğini dile getirdi. “Son dönemde verileri açıklamakta ben de zorlanıyorum” diyen Kozanoğlu’nun yaptığı değerlendirme özetle şöyle;

-Şubatta sıçrama yapan sanayi üretimi martta takvim ve mevsim etkilerinden arındırılınca ciddi bir düşüş gösterdi.

-Cari açık, enerji faturası çıkarıldığında önemli bir düşüş göstermiyor ve ne yazık ki finansmanı konusunda da Merkez Bankası’nın zaten sınırlı olan rezervlerine başvurulmak zorunda kalınıyor.

-Sermaye girişi, küresel ekonomi nedeniyle son aylarda borsa ve iç borçlanma senetleri yoluyla 5 milyar dolar civarında oldu ve geçici bir rahatlama sağladı.

-Turizmde bu yıl 10-12 milyar dolar bir gerileme bekleniyor ve bunun büyümeyi de olumsuz etkilemesi bekleniyor.

Büyüme kalitesiz

Uluslararası derecelendirme kuruluşu Standard and Poor’s, yayımladığı raporunda Suriyeli mülteci akınının Türkiye ekonomisini büyüttüğünü savundu.

Satış hacmi düştü.

TÜİK’e göre perakende satış hacmi bir önceki aya göre yüzde 0.6 azaldı. Gıda dışı satışlar yüzde 0.4, otomotiv yakıtı satışları yüzde 1.9 düştü.