“Başkanlık” sistemini içeren anayasa değişikliği paketinin Meclis’te kabul edilmesinin hemen ardından, partisinin Meclis grubunu sabaha karşı toplayan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, iptal başvurusu yapacakları Anayasa Mahkemesi (AYM) yargıçlarına, “Anayasanın değiştirilmesi teklif edilemeyen maddelerine siz de sahip çıkmak zorundasınız, hukukun üstünlüğüne siz de sahip çıkmak zorundasınız” diye seslendi. 21 Ocak’ı parlamentonun “kendi tarihine ihanet” tarihi olarak tanımlayan CHP lideri, gelinen noktayı da “Kocaman bir U dönüşü” diye nitelendirdi. “Türkiye bu rejim değişikliğini kaldıramaz” uyarısı yapan Kılıçdaroğlu, “Oyunu halk bozacak” dedi. Anayasa değişikliği genel kurulda yasalaştıktan hemen sonra topladığı Meclis grubunda, milletvekili ve yurttaşlara seslenen Kılıçdaroğlu şu mesajları verdi:

 Açık oy tepkisi

Kararı halk verecek. Milletten oy alıp, milletin vekilliğini üstlenen bazı milletvekilleri, üzülerek ifade edeyim ki anayasa değişikliklerini görmeden imzaladılar. Onlara gerçek anlamda milletvekili, milletin vekili denmez. Saray’ın vekilleri asla milletin vekilleri olamaz. İkinci önemli nokta, eğer milletin vekiliysek, hukuka, hukukun üstünlüğüne inanıyorsak anayasanın öngördüğü kurallar içinde oyumuzu kullanmamız gerekiyor. Özellikle iktidar kanadının hemen hemen bütün milletvekilleri, kabinlere girmeden, birbirini denetleyerek oylarını kullandılar.

 AYM’ye çağrı

Sabahın ilk saatlerinde, hukukun üstünlüğünü savunan ve savunmak zorunda olan Anayasa Mahkemesi’nin değerli yargıçlarına sesleniyorum: Anayasanın değiştirilmesi teklif edilemeyen maddelerine siz de sahip çıkmak zorundasınız, hukukun üstünlüğüne siz de sahip çıkmak zorundasınız. Bu sadece bizim görevimiz değil, bu ülkede yaşayan her yurttaşın, özellikle yargıçların görevi.

Parlamentonun ihanet tarihi

Parlamentonun kendi yetkilerini devretme tarihidir bu tarih. Bu tarihin bizim milli Kurtuluş Savaşı açısından da önemi var. Bu tarih aynı zamanda bir parlamentonun kendi tarihine ihanet tarihidir. Kendi yetkilerini devretme iradesini gösterdiği tarihtir. Saraydan alınıp, millete verilen yetki bu değişiklikle tekrar milletten alınıp Saray’a veriliyor. Geldiğimiz nokta kocaman bir U dönüşüdür. 3Y, yasama, yargı, yürütmeyi başka iradeye, tek kişiye teslim ettiler. Bu rejim değişikliğine biz karşıyız. Türkiye bu rejim değişikliğini kaldıramaz. Bütün yetkilerin tek kişiye verildiği otoriter bir yönetimin Türkiye’nin geleceği açısından felaket olacağını hepimizin bilmesi gerekiyor.

Rejim tek kişinin elinde

İçeride ve dışarıda devasa sorunlarla karşı karşıyayken, bu sorunların çözümü için iktidara açık çek vermişken, bu sorunları bir kenara atıp, ‘İlla rejimi değiştireceğiz, başkanlık sistemini getireceğiz. Bütün yetkileri bir kişiye vereceğiz’ diyorlar. Bu anayasa değişikliğiyle sadece bir kişinin geleceği güvence altına alınıyor. 80 milyonun geleceği ateşe atılıyor. Hiçbir vatandaşın şu anda can ve mal güvenliği yok. Bu anayasa değişikliğiyle can ve mal güvenliğinin olmaması sürekli hale getiriliyor.

Millet bozacak

Parlamentoda oynanan oyunu milletimizin bozacağına yürekten inanıyorum. TBMM’de yapılan hatayı milletimiz düzeltecektir. 200 yıllık demokrasi mücadelesi geriye döndürülemez.

Delillerle AYM'ye taşınacak

Anayasa değişikliğinin Resmi Gazetede’de yayımlanmasından sonra, CHP de Meclis Genel Kurulu’ndaki oylamalar sırasında AKP’li milletvekillerinin “açık oy” kullandığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvuracak. Anayasa değişiklikleri, “esas” yönünden iptal için AYM’ye götürülemiyor. O nedenle CHP, anayasanın “anayasa değişikliklerinin oylamalarının gizli oyla yapılacağı” hükmünün ihlal edildiği gerekçesiyle “usül/şekli” yönünden iptalini isteyecek.

AYM’nin 2010’daki anayasa değişikliği ile ilgili partinin yaptığı başvuruda verdiği kararı dikkate alan CHP, özellikle 2. tur oylamada açık oy kullanıldığını “delillendirme” yoluna gidecek. Muhalefetin itirazlarının yanı sıra, AKP’lilerin kabine girmeden açık oy kullandıklarına ilişkin görüntü ve fotoğrafların da dosyada yer alması bekleniyor. CHP, yapılan değişikliğin, anayasanın değiştirilemez ilk 4 maddesini de ihlal ettiğini savunuyor. İptal başvurusunda bu konudaki gerekçelere de yer verilmesi bekleniyor.

AYM iptal nedeni saydı

Anayasa paketindeki gizli oy ilkesinin ihlali için başvuruda bulunmaya hazırlanan CHP’nin en önemli dayanağını, 2010’daki anayasa değişikliğinin Meclis’teki oylamaları sırasında anayasanın 175. maddesinde düzenlenen “gizli oy ilkesi”nin ihlal edildiğine ilişkin başvuru üzerine AYM’nin verdiği karar. Yüksek Mahkeme, birinci tur oylamaların sonuç doğurucu olmadığı için ikinci tur oylamaları dikkat almıştı. AYM; “ikinci tur oylamada usulsüzlük iddialarını kanıtlayacak” delil olmadığı gerekçesiyle CHP’nin başvurusunu reddetmişti. Karar bu nedenle, AYM, 2. tur oylamada açık oylama yoluyla oylama sonucunu etkileyen açık bir usulsüzlüğün yapıldığının delillendirilerek saptanması halinde “ret kararı verebileceği” şeklinde yorumlanıyor.