Türkiye’nin en büyük maden faciası olarak tarihe geçen Soma maden kazasından sonra zorunlu hale getirilen maden işçilerine yönelik ferdi kaza sigortası, kararın üzerinden bir yıl geçmesine rağmen hedefine hâlâ ulaşamadı.

Daha çok kömür ve linyit çıkaran maden işletmelerine yönelik çıkarılan karar kapsamında 600’den fazla işletmenin sadece yüzde 28’i çalışanlarını güvence altına aldı. 120 bine yaklaşan maden çalışanlarının sadece 34 bin 488’i sigortalandı.

2015’te zorunlu oldu

2015’in Şubat ayında yeraltı ve yerüstü kömür madenciliği ve her türlü yeraltı madenciliğinde ferdi kaza sigortası yaptırılmasını zorunlu hale getiren ve bu konudaki düzenlemeleri içeren “maden çalışanları zorunlu ferdi kaza sigortası hakkındaki” düzenleme, Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete’de yayımlandı ve yürürlüğe girdi.

Kararla, gerçek ve tüzelkişilere faaliyetlerinin icrası sırasında meydana gelebilecek kazalar sonucu tesislerinde istihdam ettikleri, üretim ve üretim hazırlığında bulunan personeli için ferdi kaza sigortası zorunlu hale geldi.

Yüzde 78’i sigortasız

Türkiye Sigorta Birliği’nden aldığımız verilere göre, 2015 yılının tamamında 136 adet maden, 2016’nın ilk 4 ayında ise 252 maden bu sigortayı yaptırdı.

Sigortalı işçi sayısı da 2015 yıl sonunda 24 bin 899 iken 2016 ilk 4 ayda 34 bin 488’e çıktı. İşletme sayısı bakımından 2015 sonunda yüzde 15 olan sigorta yaptıran işletme oranı yüzde 28’e çıktı. Kaba bir hesapla bakıldığında madencilik sektöründe 120 bine yakın istihdam olduğu görülüyor. Bu durumda 120 bin işçiden hâlâ 85 bin 512 kişinin zorunlu sigortası yok. Yine kaba bir hesapla bakıldığından Soma faciası öncesi söz konusu sigorta zorunlu hale getirilmiş olsaydı, 301 madencinin kaderine terk edilen ailelerine 45 milyon 150 bin TL tazminat ödenebilecekti. Türkiye Sigortalar Birliği Verilerine göre, prim üretimi 2015 yılının tamamında 19 milyon TL olarak gerçekleşti. Söz konusu kalem, 2016’nın ilk 3 ayında 8.6 milyon TL oldu.

Kişi başı prim 700 TL

Maden Çalışanları Ferdi Kaza sigortası, zorunlu olmakla birlikte yıllık olarak düzenleniyor. 150 bin TL toplam limit ile ölüm ve sakatlık teminatlarını kapsıyor. Sigortalı (maden çalışanı) bazında prim tutarı ise 700 TL. Sigorta şirketi tarafından poliçe tanzimi öncesinde ve poliçe tanzim edildikten sonra maden ocağı işletmesinin asgari sigortalama şartlarını taşıyıp taşımadığının tespiti için, maksimum aralık 6 ayda bir olmak üzere poliçe vadesinde en az 2 kez ekspertiz komite (risk heyeti) ataması ve incelemesinin yapılması gerekiyor. Maden ocağı işletmesinde gerçekleştirilecek inceleme sonucunda ilgili tesisin asgari sigortalama şartlarını kaybettiğinin tespiti halinde mevcut sigorta teminatı askıya alınıyor, maden ocağının tekrar incelenmesi için maksimum 1.5 aylık hazırlık süresi sonrasında aynı komite (risk heyeti) görevlendiriliyor.