Türkiye’nin en büyük yapısal problemlerinden biri olan işsizlik artmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ekim ayında işsizlik oranı, bir önceki aya göre 0.5 puan, geçen yılın aynı dönemine göre ise 1.3 puan artışla yüzde 11.8’e çıktı. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı Ekim 2016’da geçen yılın aynı dönemine göre 500 bin kişi artarak 3 milyon 647 bin kişi oldu. Üstelik iş aramaktan umudunu kesenler bu rakama dahil edildiğinde işsiz sayısı 6 milyon 503 bine çıkıyor.

78 ayın zirvesinde

İşsizlik oranı son 15 yıldır 2001 krizi öncesi seviyelerine gelemedi. 1991 krizinde yüzde 8.2, 1994 krizinde yüzde 8.5, 1998-99 krizinde yüzde 7.7 olan işsizlik oranı, 2002 yılının ilk döneminde yüzde 11.5’e kadar yükseldikten sonra yılı yüzde 10.3 seviyesinde tamamlamıştı. İşsizlik en son açıklanan verilere göre Mart 2010’dan bu yana en yüksek seviyede.

TÜİK verilerine göre Ekim 2016’da tarım dışı işsizlik 1.5 puanlık artışla yüzde 14.1 oldu. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı ise bir önceki döneme göre 0.4 puanlık artış ile yüzde 11.7, işsiz sayısı ise 117 bin kişi artarak 3.61 milyon kişi olarak gerçekleşti.

Yeni iş yaratılmadı

QNB Finansbank Başekonomisti Gökçe Çelik, ekim ayında işsizlik oranında 1.3 puanlık artışın Aralık 2014’ten bu yana en hızlı yıllık bazda artış olduğunu belirterek “Ekimde işgücüne 94 bin kişilik yeni katılım olurken, buna karşın istihdam edilenlerin sayısı 23 bin kişi azaldı. Bu da ekonomik aktivitenin yeni iş yaratmak bir kenara, mevcut istihdamı korumak için de oldukça yavaş olduğunu ortaya koydu” diye konuştu.

Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 0.1 puanlık artış ile yüzde 52.4 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarımda 69 bin, inşaat sektöründe 42 bin kişi azalırken, sanayi sektöründe 22 bin, hizmet sektöründe 66 bin kişi arttı. İstihdam bir önceki döneme göre 23 bin kişi azalarak 27.31 milyon kişi olarak tahmin edildi.

İYİ EĞİTİMLİLERDE DAHA FAZLA: Veriler eğitim seviyesi yükseldikçe işsizliğin
arttığını gösteriyor. Okuryazar olmayanlarda işsizlik oranı Ekim 2015’teki yüzde 5.9
seviyesinden yüzde 5.6’ya inerken yüksek öğretim kurumlarından mezun olanlarda
yüzde 11.7’den 13.8’e, mesleki ve teknik lise mezunlarında yüzde 10.7’den 13.8’e çıktı.

KRİZ GÜNLERİNE GERİ DÖNÜLDÜ

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü’ne (DİSK-AR) göre işsizlik göstergelerinde yükseliş, Türkiye ekonomisinin kriz günlerine dönüşü anlamına geliyor. DİSK-AR’ın istihdam raporuna göre Ekim 2015’te 5 milyon 971 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Ekim 2016’da 6 milyon 503 bine yükseldi. Geniş tanımlı işsiz sayısı 532 bin kişi arttı. Geniş tanımlı işsizlik oranı 19.6 olarak gerçekleşti.

Geniş tanımlı işsizlik, klasik dar tanım kapsamında yer alan işsizler yanında, iş bulma ümidini kaybeden işsizleri, iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan işsizleri, mevsimlik ve zamana bağlı eksik çalışanları kapsıyor.

Raporda tarım dışı kadın işsizliğinin 2014’ten itibaren 2.7 puan artarak 21’e yükseldiği vurgulandı. Tarım dışı genç kadın işsizliğinin 4.1 puan artarak 33.1’e yükseldiğine dikkat çeken DİSK-AR, en yüksek işsizlik oranının tarım dışı genç kadın işsizliğinde görüldüğüne işaret etti.

DİSK-AR raporunda, “Toplum yararına çalışma ve evde bakım hizmetlerinde çalışanlar istihdam rakamlarına dahil edilmesine rağmen işsizlikteki artışın önüne geçilemediği ve AKP’nin işsizlikle mücadelede başarısız olduğu görülüyor” denildi.

Üç gençten biri iş bulamıyor

TÜİK’in genç işsizliği çarpıttığını söyleyen Prof. Dr. Hurşit Güneş, TÜİK’e göre her dört gençten biri işsiz (ne eğitimde ne istihdamda olanlar) iken OECD’nin hesaplamasına göre üç gençten birinin işsiz olduğunu söyledi.

İşsizlik rakamlarını gazetemize değerlendiren Güneş, “TUİK genç işsizliği 15-24 yaş grubunda hesaplıyor. Kaldı ki, 15-18 yaş grubundaki gençler okul çağında olmaları nedeniyle işsiz değil ve bu nedenle genç işsizlik ülkemizde düşük çıkıyor. 18- 24 yaş grubunda da erkekler askere gidip yine iş aramadığından işsiz sayılmıyor. Bu da Türkiye’de zorunlu askerlik olduğundan diğer ülkelerle doğru olmayan bir karşılaştırma sonucu yaratıyor. OECD, çalışmayan ve eğitimde olmayan genç işsizliği 15-29 yaş grubunda izliyor. Bu döneme genellikle zorunlu askerlik girmediği için de işsizliği düşüren bir unsur olmuyor. OECD düzeninde genç işsizlik hesaplanırsa ülkemizde en az her 3 gençten birinin işsiz olduğu ortaya çıkacaktır” dedi.

Kaynak: Cumhuriyet.com.tr