Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) kapanışı olaylı bitti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, örgüte bağışa öncü olmaya çağırdı ve Türkiye’nin 2 milyon dolar bağışlayacağını açıkladı. Ancak bu önerisi ne Suudi Arabistan’dan ne de Kuveyt ve Endonezya tarafından desteklenmeyince Erdoğan, örgüte aidatlarını ödemeyen 26 ülkeyi teşhir etti.

“Adalet ve Barış için Birlik ve Dayanışma” başlığıyla toplanan 57 üyeli birliğin kapanışında diplomatik skandal yaşandı. Diplomaside para konularının asla açık toplantılarda konuşulmaması prensibinin aksine Cumhurbaşkanı Erdoğan, kapanış oturumunu açık yaptı ama üyelerden “açık bağış” kampanyasına destek bulamadı. Sadece Gambiya Cumhurbaşkanı ile Lübnan ve Mozambik başbakanlarının üst düzeyde katıldığı kapanış oturumunda Erdoğan’ın “bağış toplama kampanyası” başlamadan bitti. Sadece Türkiye’nin örgüte yardımı açıklandı.

İşte o açıklamalar:

Erdoğan: Her ülke ne kadar bağışlayacaklarsa şimdi bildirirlerse iyi olur.

Suudi Arabistan Temsilcisi: Ülkeler yaptıkları yardımları ikili olarak Genel Sekreterliğe bildirmelerini uygun buluyoruz.

Endonezya Temsilcisi: İkili olarak bunları hallettiğimiz zaman İİT Sekreteryası’na bunu verebiliriz.

Kuveyt Temsilcisi: Suudi temsilcinin beyanına katılıyorum. İİT Sekreteryası’na desteğimiz devam edecek. Uygun zamanda genel sekreterliğe ileteceğiz. Bu sorunu bu şekilde çözmemeliyiz. Zorunlu ödemeler aidat için başka bir yöntem bulmalıyız.

Erdoğan: Aidat borcumuz yok. Bizim inancımızda nafile olan ibadetler gizlidir ama farz olan açıktır ki diğerlerini de teşvik etsin. Bütçeyi güçlü kılma noktasında bir adım atmalıyız. Bu bağış sistemi tamamıyla ortadan kaldırılabilir ve aidat sistemi ile bu iş yürütülebilir. Aidat sistemi ile yürütülmesi halinde de bakın 56 üye ülkeden şu anda ben sadece borcu olmayan ülkeleri okumak isterim; Afganistan, Cezayir, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Brunei, Tanzanya, Mısır, Endonezya, Irak, Kazakistan, Kuveyt, Malezya, Fas, Mozambik, Umman, Katar, Suudi Arabistan, Tunus, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri. Diğer 26 ülkenin aidat borçlarını ödeme konusunda sıkıntısı olduğu anlaşılıyor. Şu anda genel sekreterliğe ödenmesi gereken miktar 160 milyor dolar.

Erdoğan’ın “açık bağış” önerisini eleştiren bir Arap diplomat, “Mezatta pazarlık yapar gibi bağış toplanmaz. Kaldı ki içeride olanların hiçbiri bağış miktarına tek başına karar verebilecek isimler değildi. Böyle bir emrivaki diplomasi teamüllerine aykırı” yorumunu yaptı.

Erdoğan’ın amacı cuma namazını zirveye katılan liderlerle kılmaktı. Ancak liderler zirvenin son oturumuna dahi kalmadan ayrıldı. Sadece bazı bakanların eşlik ettiği cuma namazı için Gezi sırasında “ayakkabılarla girildiği” iddia edilen Bezmi âlem Camisi seçildi. Alınan geniş güvenlik önlemlerine rağmen bir kadın, “Tecavüzcülere destek veriyorsunuz. O cami başınıza yıkılsın” diye bağırınca gözaltına alındı.