İran'da binlerce insan kamu sektöründeki işler için sınava girmek üzereyken tüm idari görevlerin sadece erkeklere açık olduğu ortaya çıktı.

İlan edilen işlerde kadınlara karşı ayrımcılık uygulandığı ortaya çıktıktan sonra İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani kamu çalışanlarının işe alımı için yapılan yıllık sınavların ertelenmesini emretti.

Kamu sektöründe, öğretmenlik, hemşirelik, bilgisayar programcılığı ve hapishane gardiyanlığı da dâhil olmak üzere yaklaşık üç bin personel alımı için önümüzdeki ay ülke çapında yapılacak sınavlara binlerce insan başvuruda bulunmuştu.

Ancak gazete haberleri cinsiyet kotalarının ağırlıklı olarak erkeklere yönelik düzenlendiğini, personel alımı yapılacak işlerin yüzde 30'dan fazlasının (961 iş) sadece erkeklere açık olduğunu, buna oranla sadece kadınlara açık işlerinse ancak yüzde 16’da kaldığını ve tüm idari görevlerin sadece erkeklere açık olduğunu ortaya çıkardı.

Bu hafta kabine üyeleriyle yaptığı haftalık toplantıda Ruhani, kotaların kadınları kapsayıcı hükümet politikalarıyla uyumlu olduğundan emin olunması için yeniden gözden geçirilmesi emrini verdi.

Ruhani, İran'daki kadın haklarını geliştireceği sözüyle aday olmuş, ve bu amaçla Kadın ve Aile İşleri Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak Şahindoht Mollaverdi'yi atamıştı.

İran'ın en saygın kadın hakları savunucularının bir kısmının desteğini alan ama muhafazakârlardan yoğun baskı gören Mollaverdi'nin bu konuyu gündeme taşıması sonucunda Cumhurbaşkanı tartışmaya müdahale etti.

1979'DAN SONRA İLK KEZ KADIN BÜYÜKELÇİ GEÇEN YIL ATANDI

İran, 1979 devriminden bu yana ilk kez geçen yıl bir kadını büyükelçi atadı ve Şubat seçimlerinin ardından İran parlamentosuna rekor sayıda kadın girdi.

Ama ayrımcı kanunlar hâlâ varlığını sürdürmekte ve eşitlik henüz çok uzakta. İki yıl öncesinin resmi rakamları İran iş hayatındaki 20 milyon erkeğe oranla çalışan kadın sayısının dört milyondan daha az olduğunu ortaya koydu. Kadınların türban takması zorunlu ve mahkemelerde şahitliklerine erkeklerinkinin yarısı kadar değer veriliyor.

İran kadın hakları savunucusu Mehrangiz Kar, Ruhani'nin kararını memnuniyetle karşılasa da meseleyi ne kadar zorlayacağından emin olamadığını söylüyor. The Guardian'a verdiği röportajda, "Ne seviyede başarılı olacağının kadınlara karşı ayrımcılık yapılmasını destekleyen diğer kurumlardan gelecek baskıya bağlı olduğunu” söyledi.

MUHAFAZAKARLARIN KADIN İSTİHDAMI KONUSUNDA BASKISI BÜYÜK

Kar, görevi özellikle de istihdam konusunda olanlar dahil, kadınlara yönelik politikaları belirlemek olan Kültürel Devrim Yüksek Şurası'nda muhafazakârların baskın olduğunu ve İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in bakış açısını yansıttığını söyledi. Devrim Muhafızları ve yargı organı gibi İran'daki çoğu etkili kurum Ruhani hükümetinden bağımsız hareket ediyor.

Kar; "Hameney defalarca kadınların istihdam edilmesinin evde çocuklarına bakmaları olarak tanımladığı asıl görevlerine zarar vermemesi gerektiği yönündeki endişelerini dile getirdi" diyor ve ekliyor; "Muhafazakârlara ve radikal fraksiyonlara yakın kurumların İran'da kadın istihdamı konusunda büyük etkisi var."

Kar'a göre İran'da kadınların işsizlik oranının yüksek oluşu, boşanma ve bekâr anne sayısındaki artış İran’daki egemen güçler üzerinde "sosyo-politik baskı" oluşturmaya başladı.

"Görevdeki son aylarında Ruhani verdiği sözlerden bazılarını tutabilmek için önlemler alıyor" diyen kadın hakları savunucusu, cinsiyet kotasıyla ilgili ortaya çıkanların çok açıklayıcı olduğunu ve çoğu kadın hakları savunucusunun bile konunun boyutlarını bilmediğini belirtiyor.