İhracat 2015 yılı genelinde düşüşe neden olan jeopolitik gelişmeler ve parite etkisinin sürmesiyle öncü verilere göre ocak ayında bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 14.4 azalarak 9.21 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Rusya’ya ihracat da sert geriledi

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre son 12 aylık ihracat ise yüzde 9.8 azalışla 140.64 milyar dolar olarak gerçekleşti. Rusya’ya yapılan ihracat, uçak krizi sonrası yaptırımların etkisinin net şekilde görülebileceği ilk dönem olan Ocak 2016’da 110 milyon dolara geriledi. 2015 yılı Ocak ayında Rusya’ya ihracat 313.3 milyon dolar olarak gerçekleşmişti.

371 milyon $ kayıp

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, “2016 Ocak ayının işgünü sayısı geçen yılın işgünü sayısından 1 işgünü eksik gerçekleşti. İşgünü sayısının eksikliğinin ihracata etkisi 368 milyon dolar oldu. Geçen yıl ocak ayında parite ortalama 1.167 seviyesinde iken, bu yıl 1.087 seviyesine geriledi. Dolayısıyla, ocak ayında parite kaynaklı ihracat kaybı 371 milyon dolar oldu” dedi.

Ocakta en fazla ihracatı 1.52 milyar dolar ile otomotiv sektörü yaparken, bu sektörü 1.34 milyar dolar ile hazırgiyim ve 1 milyar dolar ile kimyevi maddeler ve mamulleri sektörleri yaptı. Otomotiv ihracatı yüzde 12.3, hazırgiyimde yüzde 3.1, kimyevi maddeler sektöründe yüzde 16.3 geriledi.

İran beklentisi

Büyükekşi, yaptırımların kaldırılmasının ardından İran pazarında daha etkin ve güçlü yer alabilmek için Tahran’da Türk Ticaret Merkezi açılacağını da belirterek, şöyle dedi: “İran’a yönelik 1 Ocak 2015’te yürürlüğe giren ve her yıl 125 gümrük tarifesinin sıfırlanmasını sağlayan Tercihli Ticaret Anlaşmasıda (TTA) ihracata ekstra ivme kazandıracak.

Burada en kritik konu, yaptırımların kalkması ve TTA sonrasında yabancı firmaların, Orta Asya ülkelerine Türkiye ile el ele vererek açılacak olması. Tüm bu gelişmelerin, Türkiye ihracatına yüzde 8-10 arasında ek katkı yapacağını değerlendiriyoruz.”

Ancak analistlere göre Türkiye kadar büyük bir pazar olan İran’ın kısa vadede Türk ihracatçıları için potansiyel oluşturması beklenirken; orta vadede ise İran otomotiv, çelik ve çimento başta olmak üzere bazı sektörlerde Türkiye’ye rakip olabilir.

İmalat tepetaklak

İstanbul Sanayi Odası (İSO) İstanbul İmalat Sanayii Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) verisi, ocak ayında, 1.5 puan birden düşüşle 50.0 sınırının altına inerek, 2016’nın başında İstanbul imalat sektörünün faaliyet koşullarında genel anlamda bozulma yaşandığına işaret etti.

Anket verileri, faaliyet koşullarındaki bozulmanın zayıf dış talepten kaynaklandığını gösterdi. Firmalar bu durumun jeopolitik faktörlerden kaynaklandığını belirtti. Üretim ve istihdamda kayda değer bir değişim yaşanmazken firmalar zayıf TL’nin etkisiyle daha yüksek girdi maliyeti baskısıyla karşılaştılar.

 İstanbul’da fiyatlar uçtu

 İstanbul Ticaret Odası verilerine göre İstanbul’da 2016 Ocak ayında perakende fiyatlar yüzde 1.24, toptan fiyatlar yüzde 1.23 oranında arttı.

Perakende fiyatlar 2016’nın ocak ayında geçen senenin aynı ayına göre yüzde 8.68, toptan fiyatlar ise yüzde 7.21 arttı. Perakende fiyatlar bir önceki aya göre gıda harcamalarında yüzde 4.17, ev eşyası harcamalarında yüzde 1.57, konut harcamalarında yüzde 1.08, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 0.06 arttı.