Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, yeni ceza paketini açıkladı. İmzaya açılan yeni pakette savcı ve polislerin yetkisi artırılıyor. Yeni düzenlemelerle birlikte, 15 Temmuz'daki darbe girişiminin ardından ilan edilen OHAL kapsamında çıkarılan kanun hükmünde kararnameler ile yetkisi artılılan polisin yeniden ifade alma yetkisi, CMK'ye taşındığı için sürekli hale gelecek. Hürriyet gazetesinden Oya Armutçu'nun haberine göre, firari darbe sanıklarına ilişkin soruşturmada mallarına el koyma, şirketlerine kayyım atama yetkisi de CMK'ye taşındı. TCK 282’deki ‘Suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçu’, nispi terör suçları kapsamına alındı.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın açıkladığı ve bakanların imzasına açılan taslak özetle şöyle:
YARGISIZ DAVA NAKLİ YAPILABİLECEK
Şu anda ancak yargı hükmüyle davanın başka yere nakline karar verilebiliyor. Kamu güvenliği için tehlikeli olursa, davanın naklini Adalet Bakanı, Yargıtay’dan istiyor. Darbe davalarında kolaylık için madde değişti. Duruşmalar il sınırları içinde başka bir yerde yapılabilecek.
TAHLİYE TALEPLERİ İÇİN SINIR 15 GÜN
'Örgüt' faaliyeti kapsamında işlenen suçlardan dolayı tutuklu olanların tahliye talepleri artık 3 gün yerine 15 gün içinde değerlendirilebilecek.
ASKERİ 'DARBE' SUÇUNDAN POLİS ALACAK
Terör ve darbeye teşebbüs suçlarından yakalanan asker kişiler, adli kolluk görevlilerine teslim edilecek ve emniyetin nezarethanelerinde kalacak. Artık CMK gereği terör ve darbe suçundan yakalanan askerler Emniyet’e alınıp sivil cezaevine konacak.
HIRSIZLIK DA UZLAŞMA KAPSAMINDA
Uzlaşma kapsamındaki suçlar genişletildi. Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulandığı suçlar da kapsama alındı. Uzlaşmanın uygulanacağı suçlar arasına tehdit, hırsızlık ve dolandırıcılık da eklendi. Suça sürüklenen çocuklar için lehe düzenleme getirilerek, üst sınırı 3 yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda uzlaştırma girişiminde bulunulacağı öngörüldü.
ADI YERİNE SİCİLİ YAZACAK
Yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında kalan tutuklu ve hükümlüler hakkında düzenlenen tutanaklara görevlilerin açık kimliği yerine sicili yazılacak. Bu görevlilere yönelik tebligatlar işyeri adresine yapılacak.
'KUMAR' DÜZENLEMESİ
TCK 228. maddedeki kumar oynanması için yer ve imkân sağlama suçunun alt sınırı 1 aydan 1 yıla, üst sınırı ise 1 yıldan 3 yıla yükseltildi. Aynı suçun adli para cezasının alt sınırı da 5 gün yerine 200 gün olarak belirlendi.
'FUHUŞ' REKLAMINA CEZA
Fuhuşun reklamını yapmak amacıyla hazırlanmış görüntü, yazı ve sözleri içeren ürünleri verme, dağıtma veya yayma eylemi de TCK’nın 227. maddesi kapsamında suç olarak düzenlendi.
SÜRÜCÜLER DİKKAT: CEZASI 2 BİN 700 LİRA OLDU
Aynı düzenlemeyle birlikte, trafik güvenliğini tehlikeye sokma alt sınırı 1 aydan, 3 aya çıkarılıyor. Ön ödemenin günlüğü 20 TL’den 30 TL’ye çıkarılıyor. Bu suçu işleyen, 2700 lira para cezası ödeyecek. İkinci defa işlerse yarı oranında artırılacak. Ceza alt sınırı daha önce 600 TL idi. Kumar oynanması için yer ve imkân sağlamanın cezaları artıyor. Alt sınırı 1 ay, yani 600 TL idi. Alt sınır 1 yıla, üst sınır 1 yıldan 3 yıla çıkıyor. Yani en az 10 bin 800 TL adli para cezası öngörülüyor.
SAVCILARA BİLGİSAYARA EL KOYMA YETKİSİ
Savcılar, bilgisayarlarda arama VE el koymaya ilişkin 134. maddeye göre mahkeme kararı olmadan bilgisayar ve verilere el koyabilecek. Savcının gecikmesinde sakınca olması halinde bile hâkim kararı olmadan bilgisayar ve kütüklerinde arama ve el koyma yetkisi yoktu.
Bilgisayar ve kütüklerinde arama ve el koyma tedbirine gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcı tarafından karar verilebilecek. Kopyalama işleminin uzun sürecek olması veya teknik zorlukların bulunması durumunda, bilgisayar ve kütüklerine el konulabilecek. İşlem tamamlandıktan sonra bu araçlar iade edilecek.
POLİSE DOĞRUDAN İFADE ALMA YETKİSİ
Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlemi ancak savcı yapabiliyor.
Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması gerekmesi halinde, bu işlem artık doğrudan kolluk tarafından yapılabilecek.
DAVAYI UZATMA AMACI VARSA DİNLENMEYECEKLER
Mahkeme sanığın veya katılanın gösterdiği tanık veya uzman kişinin çağrılması hakkındaki dilekçeyi reddettiğinde, sanık veya katılan o kişileri mahkemeye getirebiliyor. Bu kişiler duruşmada dinleniyordu.
Mahkeme başkanı ya da hâkim bunun davayı uzatmak amacıyla yapıldığının tespiti halinde talebi reddedecek. Bu kişiler dinlenmeyecek.
İDDİANAME OKUNMAYACAK
Darbe yargılaması gibi örgüt suçlarına da dönük olarak yargılamanın hızlandırılması amacıyla, iddianamenin okunması kaldırıldı. İsnada konu eylemlerin, delillerin ve hukuki nitelendirmenin anlatılmasıyla yetinilecek.
'KAÇAK' DÜZENLEMESİ
Hakkındaki kovuşturmanın sonuçsuz kalmasını sağlamak amacıyla yurtiçinde saklanan veya yabancı ülkede bulunan ve bu nedenle mahkeme tarafından kendisine ulaşılamayan kişiye kaçak deniyordu. Ancak, kovuşturma sırasında tedbire başvuruluyordu. OHAL KHK’sı ile kaçakların mallarına el koyma düzenlemesi yapılmıştı.
Kaçaklara ilişkin bu hükümlerin soruşturma aşamasında da uygulanabileceği, CMK’ya taşındı. Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar bakımından da kaçaklara ilişkin hükümler OHAL sonrası da CMK’ya taşındığı için uygulanmaya devam edilecek. Hakkında darbe suçundan soruşturma açılan kaçak sanığın duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla Türkiye’de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına amaçla orantılı olarak mahkeme kararıyla el konulabilecek. Gerektiğinde idaresi için kayyum atanacak.