Brexit, Türkiye için ekonomik ve siyasi riskleri artırıyor. İngiltere’nin AB’den ayrılması halinde Türkiye bu ülke ile yeni bir serbest ticaret anlaşması yapmak durumunda kalacak.

Türkiye 2015 ihracatının yüzde 44.5’ini AB ülkelerine yaptı. Aynı periyotta İngiltere 10.6 milyar dolar ile en çok ihracat yapılan ülke konumunda. Türkiye ile İngiltere arasındaki toplam ticaret hacmi de 16 milyar doları aşıyor.

İngiltere’nin AB’den ayrılmasıyla birlikte İngiltere’nin Gümrük Birliği’nden (GB) çıkarılması sonucunda Türkiye ile İngiltere arasındaki gümrük duvarları yeniden yükselişe geçecek. Bu da şüphesiz ki ikili ticareti olumsuz etkileyecek.

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, “Türkiye, AB’ye tam üyesi olmadan Gümrük Birliği’ne girmekle, gerçekten önemli kayıpların içerisine düştü. Türkiye’nin Gümrük Birliği’ni yeniden gözden geçirmesi, müzakere etmesi zaruridir” derken, uluslararası ilişkiler alanında uzman isimler, GB’nin gözden geçirilmesi gerektiğinde birleşti, ancak çıkmanın ekonomik alanda Türkiye’nin aleyhine olacağına dikkat çekti.

Kabadayılıkla olmaz

Anadolu Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Erhan Akdemir: GB, Türkiye ile AB arasında AB’nin işine yarayan bir durum gibi görünüyor. Ancak büyük oranda AB ile ticaret yapıyoruz. Türkiye’de sanayicilerin, Avrupa ile çalışanların hiçbirisi GB’den çıkma taraftarı değil. Evet GB gözden geçirilmeli ancak Türkiye’nin GB’den çıkması ekonomik çıkarı için uygun değil.

Bardağın boş ve dolu taraflarına bakmamız lazım. Türkiye GB’den çıkalım derse, Avrupa bir şey kaybetmez. Kaybeden Türkiye olur. Kabadayı bir tarzla gidilirse orada şöyle bir soru işareti var: Avrupalı da şunu diyebilir: “Sen benim için 6. sıradasın. Ancak ben senin için 1. sıradayım. İstersen sen karar ver.”

Prof. Dr. Hüseyin Pazarcı: Türkiye en büyük ihracatını AB ülkelerine yapıyor. Türkiye GB’den çıktığı anda o avantajı da kaybeder. İş âleminin de bunu arzu edeceğini zannetmiyorum. Bunlar kendi hesabını da yapacaklardır. Çıkmaya kadar götüreceklerini şu aşamada zannetmiyorum.

AB yolu kapandı

Japon kredi derecelendirme kuruluşu JCR Eurasia Rating Başkanı Orhan Ökmen, İngiltere’nin AB’den ayrılma kararına ilişkin yaptığı açıklamada, “Brexit sonrasında, yeni bir gelişme olmadıkça Türkiye’nin artık AB’ye tam üye olmasının yolu ilave zorluklarla tıkanmış ve tamamen kapanmıştır” yorumunda bulundu.

Ökmen, Türkiye’nin dış politikada ve demokrasi standartlarında AB’nin referans değerlerinden giderek uzaklaşan uygulamalarının bu zorlukları iyice artırdığına işaret ederek, “Bu aşamadan sonra Türkiye için yeni bir üyelik formülünün bulunması gerekir. İlişkili kısmi üyelik gibi” değerlendirmesini yaptı.

Commerzbank gelişmekte olan piyasa stratejisti Simon Quijano-Evans, Türkiye’nin AB’ye bağımlılığını azalttığının ancak halihazırda ihracatının yüzde 40’ını AB’ye yaptığını belirterek, “Brexit, Türkiye’nin büyük ticaret ortaklarından birinde istikrarsızlık olasılığını artırdığı için, Türkiye açısından hem ekonomik hem siyasi cephede riskleri artırıyor” dedi.

İşe alımlar duracak

Öte yandan Yöneticiler Enstitüsü anketine göre, İngiltere’nin AB’den çıkış kararı alması üzerine ülkede şirketlerin işe alımlarını durdurabileceği belirtiliyor. Ankete göre, üst düzey yöneticilerin yaklaşık yüzde 25’i gelecek döneme ilişkin işe alım planlarını durdurmayı düşünüyor. Yöneticilerin yüzde 5’i ise gelecek dönemde işten çıkartmalara başlamayı planladıklarını kaydetti.