Avrupa Komisyonu, bugün açıklayacağı 10 sayfalık raporla Türkiye vatandaşlarının vizesiz seyahatinin önünü açarken, insan hakları ihlalleriyle anılan Ankara’nın terör ve örgütlü suçlarla mücadele yasasını temel hakları gözeterek gözden geçirmesini istiyor.

Ölçülü ol

Ankara’nın terör ve örgütlü suçlarla mücadele yasasını temel hakları gözeterek gözden geçirmesini isteyen raporda “Türk yetkililer, bu kriteri karşılamak için güçlü bir çaba göstermeli” deniliyor, yasanın AB ve Avrupa Konseyi ile uyumlu hale getirilmesi talep ediliyor. Özellikle teröre karşı alınan önlemlerde “ölçülü” olunmasının beklendiği vurgulanıyor. Ankara’dan “kanun uygulayıcılar tarafından insan haklarındaki ihlalleri izlemek üzere bağımsız bir komisyon” kurması da talep ediliyor.

Çabalarını yoğunlaştır

Cumhuriyet’in edindiği bilgiye göre, raporda 72 kriterden 8’inin karşılanmadığı belirtildi. Türkiye’nin Kıbrıs Rum Yönetimi dahil tüm AB üyelerine vize uygulamasından eşzamanlı vazgeçeceğine dair kararın dün Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından kolluk kuvvetleri yasasının da geçirilmesiyle eksik kriterlerin bugün itibariyle 6’ya düşmesi bekleniyor. Türkiye’nin birçok kriteri karşıladığı belirtilmekle birlikte kriterleri karşılamak için “çabalarını daha da yoğunlaştırması” istenen raporda “Komisyon Türk yetkililerin bu zamana kadar olumlu gelişme sağladığını bildirir ve haziran sonunda vize serbestisini elde etmek için tüm gereklilikleri karşılama çabalarını acilen hızlandırmasını teşvik eder” deniliyor.

Pasaportlar yetişmez

* Mevcut biyometrik pasaportların, güvenlik özelliklerini içerecek şekilde AB standartlarında güncellenmesinin de haziran sonuna kadar yetişmeyeceği raporda yer aldı. Türk yetkililer, çipli yeni tür pasaportları kısıtlı sayıda basmayı planlarken, eski pasaportların dönüşümünün sağlanması için çalışmaların kısa sürede tamamlanması beklenmiyor. Avrupalı bir kaynak “Haziranda sadece sembolik, belki yüzlerle ifade edilecek kadar kişi bu pasaporta kavuşacak; tamamen sembolik olacak” dedi.

* Raporda Türkiye’nin göçmenlerin ülkelerine yollanmasını için üçüncü ülkelerle yapacağı geri kabul anlaşmalarının ve vize sistemini uyumlaştırmasının da zaman alacağı belirtildi. Bu kriterden feragat edilmesi istendi.

* Yunanistan’a Türkiye üzerinden sığınmacıların geçişini önlemeyi hedefleyen mutabakat için Türkiye’nin şartları yerine getirdiği ve Yunanistan’a geçişlerde güçlü düşüş olduğu belirtildi.

Sıra AP’de

Komisyon’un Türkiye’ye vize muafiyeti için raporu önce Avrupa Parlamentosu’nda (AP) oylanacak. Salt çoğunluğun gerektiği bu oylamanın ardından karar AB Konseyi’ne gelecek. Konsey, Türkiye vatandaşlarına haziran sonundan itibaren vizenin kaldırıldığı hükmünü karara bağlayacak.

‘Burnunu tutarak tavsiye edecek’

BBC Avrupa Editörü Katya Adler “Komisyon bu tavsiyeyi yaparsa, bunu burnunu ve nefesini tutarak yapacak” dedi. AB’nin kısa süreli seyahatlar için bile vize serbestisi getirirken ifade özgürlüğü, adil yargılama hakkı ve terörizm yasalarının azınlık haklarını koruyacak şekilde reforme edilmesini istediğini aktaran Adler “Kaynaklarım Komisyon’un açık vermeyeceğini söylüyor. Türkiye bozulmasın diye bu hafta yeşil ışık alacak. Ancak hala uyması gereken kriterler olduğu konusunda bilgilendirilecek” görüşünü aktardı.

Mütekabiliyeti unutan Ankara Kıbrıslı Rumları vizesiz alacak

Schengen Bölgesi ülkelerine vizesiz seyahati üç ay öne çekebilmek için Geri Kabul Anlaşması’na “evet” diyen Ankara, vize politikasında uyguladığı “mütekabiliyet” ilkesinden ödün verdi. Ankara’nın Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ni “Kıbrıs Cumhuriyeti” olarak tanımamasının göstergelerinden olan vize zorunluluğu dün Resmi Gazete’de yayınlanan kararla kaldırıldı. AB’nin Türkiye vatandaşlarına vizeyi kaldırdığı gün Türkiye de Kıbrıslı Rumlar dahil tüm AB vatandaşlarına vizeyi kaldıracak. Kıbrıslı Rumlar, İrlandalılar ve Britanyalılar Türkiye’ye vizesiz girecek, ancak bu ülkeler Schengen üyesi olmadığı için Türkiye vatandaşları bu ülkelere vizeyle girecek. Böylece 72 kriterden 22’ncisi yerine gelmiş oluyor.

Türkiye için dönüm noktası

Brüksel’e göre bu karar Türkiye için bir dönüm noktası. AB üyelik müzakerelerinin durmasında Kıbrıs önemli bir etken. Dün Reuters’a konuşan bir Türk yetkili, Rumlara vize zorunluluğunun kaldırılmasının Kıbrıs’ın devlet hukuku açısından tanındığı anlamına gelmediğini söyledi. Türk yetkili, “AB bize vizeyi kaldırırsa biz de vize uyguladığımız AB ülkelerine vizeyi kaldırmış olacağız. Zaten Rumlar (Türkiye’ye) gelebiliyorlardı. Sadece vizeyi ayrı bir kağıda basıyorduk, şimdi vize gerekmeyecek” dedi.

Kaynak: Cumhuriyet.com.tr