Ekonomik kriz, artan terör ve çatışmalar, daha fazla Suriyelinin kayıtdışı istihdam edilmesi, iflas ertelemeler, artan borçlar ve asgari ücretin yükselmesi kayıtlı istihdamı vurdu.

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) tuttuğu sigortalı çalışan, işyeri ve sektör kayıtları çarpıcı durumu ortaya koydu. SGK’nin Ocak 2016 verileri üzerinden yaptığımız derlemeye göre §Aralık 2015’ten Ocak 2016’ya kayıtlı istihdam sayısı 378 bin 604 kişi azaldı. Sigortalı çalışan sayısı bu yılın ocak ayında 81 ilin 80’inde gerilerken sadece Van’da 61 kişilik artış gözlendi.

Aralık 2015’te 13 milyon 999 bin 398 çalışan varken Ocak 2016’da bu sayı 13 milyon 620 bin 794’e geriledi. En çok istihdam sağlayan illerden İstanbul’da 63 bin, Ankara’da 45 bin, İzmir’de 15 bin, Konya’da 13 bin, Kayseri’de 12 bin kişi sigortalı işini kaybetti.

67 sektörde kayıp

İstihdamda en dramatik kayıp ise inşaatta yaşandı. En büyük kayıp 139 bin 76 kişi ile bina inşaatı alanında olurken bunu 47 bin 962’lik düşüşle bina dışı yapıların inşaatı izledi. Özel inşaat faliyetlerinde de 24 bin 886 kişilik bir kayıp var.

Aynı dönemde eğitim alanında 20 bin 434 kişilik kayıp yaşanırken perakende alanında da 13 bin 321 kişi sigortalı işini kaybetti.

Aylık bazda toplam 88 faaliyet alanının 67’sinde istihdam kaybı yaşandı. Ocak 2015’ten Ocak 2016’ya kadarki bir yılda ise imalat sektörleri içinde en fazla istihdam kaybı 21 bin ile tekstil ürünleri imalatı oldu. Fabrikasyon metal ürünleri imalatı sektörü istihdamın azaldığı ilk 10 sektör listesine 4 bin istihdam azalışı ile girdi. Bir yılda istihdamın en çok azaldığı 10 sektörün 6’sını imalat sanayi sektörleri oluştu.

Savunmada artış

Aylık bazda en fazla kayıtlı istihdam artışı da kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik alanında oldu. 2015 Aralık’tan 2016 Ocak ayına kadar bu alanda 4 bin 330 yeni kayıtlı istihdam sağlandı. Yıllık bazda da bu alanda kayıtlı istihdamda yüzde 124’lük artış yaşandı ve 27 bin 725 kişilik istihdam sağlandı.

Esnafı da vurdu

Sigortalı çalışan sayısındaki azalmanın yüzde 78’i KOBİ’lerden kaynaklandı. KOBİ’lerin kayıtlı istihdamı Ocak 2016’da 294 bin azalarak 11 milyon 59 bine indi. Ocak 2016’da imalat sanayisinde sigortalı ücretli çalışan sayısında Ocak 2015’e göre 11 binlik azalış, Aralık 2015’e göre ise 41 binlik azalış gerçekleşti.

EN BÜYÜK DÜŞÜŞ ŞIRNAK’TA

Aralık 2015’te SGK’de kayıtlı 1 milyon 740 bin 187 işyeri bulunurken bu sayı Ocak 2016’da 29 bin 944 azalışla 1 milyon 710 bin 243’e geriledi.

Ocak 2016’da il bazında işyeri sayısına bakıldığında Ocak 2015’e göre 81 il içinde yalnızca Şırnak’ta işyeri sayısı azaldı. İşyeri sayısında Ocak 2015 ile Ocak 2016 arasında en büyük düşüş sokağa çıkma yasaklarının en fazla uygulandığı Şırnak ilinde oldu. Bu ilde Ocak 2015’te 1.952 kayıtlı işyeri varken bu sayı Ocak 2016’da yüzde 38 düşüşle 1.246’ya geriledi. Aralık 2015’te yine SGK’de 2 milyon 21 bin 157 esnafın kaydı bulunurken bu sayı Ocak 2016’da 24 bin 563 düştü.

Asgari ücret etkisi

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) araştırmacıları ocak ayında kayıtlı istihdamda görülen düşüş için asgari ücretteki artışın etkisine dikkat çektiler.

TEPAV “Reel sektörde son 1 yılda ciddi sıkıntılar görülüyor. Piyasadaki nakit sıkışıklığı, tahsilat ve geri ödeme problemleri, iflas ertelemelerdeki artış da bu sıkıntıların somut göstergeleri. Son 1 yılda karşılıksız çek tutarı yüzde 37, protestolu senet tutarı yüzde 23, sorunlu kredi tutarı 31 artı. Reel sektör için bu olumsuz göstergelerin üzerine bir de asgari ücret artışında işverenlere normalin üzerinde yük binmesi son 1 aydaki istihdam düşüşünde etkili oldu” açıklamasını yaptı.