Siyasi iktidarın emekçilerin haklarına dönük saldırıları hız kesmeden sürerken, şimdi hükümetin gündeminde ‘zorunlu BES’ düzenlemesi var. 45 yaş altı tüm işçi ve emekçilerin zorunlu olarak Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) dâhil edilmesini öngören düzenleme, pazar günü gerçekleştirilen Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nun (EKK) da gündemindeydi. Hürriyet’in haberine göre, 6,5 saat süren EKK’de Çalışma Bakanlığı’nın düzenlemeye temkinli yaklaştığı ve ‘Detaylıca görüşülmesi gerekir’ dediği öğrenildi.

İşçi kesiminden düzenlemeye yoğun tepki var. BirGün’e konuşan sendika temsilcileri, iş hukukçuları ve işçiler, zorunlu BES’in kabul edilemez olduğunun altını çizerek, yapılmak istenen düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu vurguladı, tüm emekçileri ve emek örgütlerini düzenlemeye karşı ortak mücadeleye çağırdı.

****

‘Emek örgütleri harekete geçmeli’

TÜMTİS Genel Başkanı Kenan Öztürk: Bütün bölgelerde işçi arkadaşlar bize bu düzenlemeyi soruyorlar, çok tepkililer. Bunun yeni bir haraç olduğunu, kendi ücretlerinden kesilen paraların geçmişteki tasarruf teşvik fonunda olduğu gibi birilerine peşkeş çekileceğini düşünüyorlar. Bugün işsizlik fonunda katrilyonlarca lira olduğunu, ama bu fondan işsizlerin yararlanamadığını hepimiz biliyoruz. Öte yandan asgari ücrete yapılan zam, temel tüketim ürünlerine yapılan zamlarla zaten geri alınmıştı. Şimdi vergi diliminin yükselmesiyle asgari ücret hepten aşağı düşecek, bir de üstüne zorunlu BES ile kesinti yapılacak. Düzenlemeye kesinlikle karşıyız. Yalnızca bu da değil; AKP birçok düzenlemeyle emekçilerin tüm kazanımlarını yok etmek istiyor. Buna karşı emek örgütlerinin, bir an evvel harekete geçmesi gerekiyor.

******

‘Bu düzenleme Anayasa’ya aykırı’

Çalışma Ekonomisi Uzmanı Av/Dr. Murat Özveri: Sosyal güvenlik hakkı temel, vazgeçilmez, devredilmez bir haktır. Anayasa’ya göre sosyal güvenlik hakkının gerçekleştirilmesiyle görevli olan kurum devlettir. Kamusal bir hizmetin kamu tarafından verildiğinde finansmanının nasıl yapılacağına ilişkin olarak, kanun açık düzenleme getirmiştir, işçiden kesilen primler finansman için kullanılması gereken kaynaktır. Bu kaynağın üzerinde, sigortalıya yükümlülük getirecek şekilde ve sosyal güvenlik hakkının kalitesini düşürerek, piyasadan bu hakkın alınmasını sağlamaya dönük bir düzenleme, Anayasa’nın 2’inci,5’inci ve 60’ıncı maddelerine açıkça aykırıdır. Devlet bu tasarıyla ‘Ben insan onuruna yakışır bir emeklilik standardı sağlayamıyorum’ demektedir. O zaman sosyal güvenliğe bütçeden pay ayırmalı, hizmetin kalitesini artırmalıdır.

*****

‘Soygunun başka türü’

Taşeron hastane işçisi Hülya Berktaş: Asgari ücret diye 1300 lira alıp, bunun da 100 lirasını geri verirsek, devletin yapması gerekeni biz yaparsak, ne manası kalıyor? Ben BES’e girmek istemiyorum, gelmişim 42 yaşıma, 10-15 sene özel sigorta nasıl ödeyeyim, bu kadar çalışıp çalışmayacağım da belli değil. Hatırlar mısınız, fakir fukara fonu diye bir fon vardı. Bu fona özel sigorta gibi para kesilirdi, insanlara ‘Bu bir havuzdur, siz emekli olurken paranızı vereceğiz’ demişlerdi. Benim 1990 yılından beri böyle bir sigortam vardı, dünya param toplanmıştı, ama ben o havuzdan paramı alamadım. Bu da böyle olacak, yani soygunculuğun başka bir türü. BES’i zorunlu kılacaklarına 1300 lirayla insanlar nasıl geçiniyor diye düşünseler keşke.

*****

‘Sosyal güvenlik özelleştiriliyor’

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Eşbaşkanı Gönül Erden: Bu düzenleme sosyal güvenliği özelleştirmenin bir adımıdır. Bütün kamuda, özellikle de sağlık alanında zaten bireysel tamamlayıcı sigortalar uzun zamandır yaygınlaştırılıyordu. Sağlıkta birçok hizmet SGK kapsamı dışında bırakıldı, bunlardan faydalanabilmek için insanlara tamamlayıcı bireysel sigortalar yaptırılıyordu. Şimdi bu bütün kamuya yayılıyor. İkincisi de, son bir yıldır ülkede yoğun bir savaş yürütülüyor ve bununla gelen bütçe açıkları var. Boşalan kasalarını, altı ay zorunlu şekilde işçiden emekçiden kestikleri 100 liralarla doldurmak istiyorlar. Devlet kendi yapması gereken işi emekçinin sırtına yükleyemez, bunu kabul etmemiz mümkün değil. Yasanın çıkmaması için mücadele edeceğiz.

*****

DÜZENLEME NE GETİRİYOR?

Kamuda ve özel sektörde 45 yaş altı tüm çalışanlar BES’e otomatik dâhil edilecek.

Çalışanların maaşlarından her ay 100 lira kesilecek.

Sisteme giriş zorunlu olacak, ancak 6 ay sonra isteyen çıkabilecek.

İşverenden hiçbir kesinti yapılmayacak.

Devlet katkısı olacak, ancak oranı henüz belli değil. Devlet katkısı kişilerin hesaplarına aylık yansımayacak, belli bir dönemden sonra yatırılacak.