FATİH KIYMAN
[email protected]

Mega projelerin zamana karşı yarışarak bitirilmesi ve bunun bir övünç kaynağı olarak kamuoyuna sunulması bir AKP geleneği haline gelmiş durumda. 3. Havalimanı şantiyesinde de durum farksız; inşaat 24 saat devam ediyor ve projenin bitirilmesi için zamana karşı yarışılıyor, iş cinayetleri kaçınılmaz oluyor. Sömürü düzeninde firmalar işçilerin izinlerini “buharlaştırmak” ve çalışma saatlerini uzatmak için çeşitli yöntemlere başvuruyor. İşçi B.K.’nin anlattıklarına göre kazalara sebebiyet veren başlıca problem de bu doğrultuda aşırı çalıştırılma. Koşullara itiraz eden ve diğer firmalarda daha iyi koşullar arayan işçiler ise firmalar dâhilinde oluşturulan “kara listelere” ekleniyor.

‘2 ay durmadan çalıştırıldık’

B.K. şunları anlatıyor: “İlk girdiğimizde anlaşmamız 15 günde bir vardiya değişeceği ve vardiya değiştiğinde vardiya tatili alacağımız yönündeydi. Bu da ayda 2 gün izine tekabül ediyor. 15 günde bir vardiya değişimini henüz görmedik. Onu yağmura endekslemişler, çünkü yağmur yağdığında çalışmalar duruyor. Örneğin, Ramazan bayramından 10 gün sonra vardiya değişti yağmur yağıyor diye. Sonraki vardiya değişimi Kurban bayramıydı. Onun haricinde 2 ay boyunca hiçbir şekilde izin yapmadan çalıştırıldık. Yağmur yağdığı zaman ise iş duruyor durmasına, ancak bu sefer de iznimizden kesiliyor.”

İşçi B.K.’nin ifade ettiğine göre çalışma saatleri uzatıldıkça uzatılıyor, bu da kazalara davetiye çıkarıyor: “Çalışma şartları çok ağır. Sözde 10 saat çalışıyoruz. Fakat 13-14 saatimiz burada geçiyor. İşçileri mecbur etmek için servisleri erken kaldırıyorlar. 1 saat yemek paydosumuz var gibi görünüyor, fakat bu bazen 15 dakikaya kadar düşüyor. Gece vardiyasında dahi bu böyle.”

'Bizi Gürcü işçilerle tehdit ediyorlar'

2 ay boyunca vardiya değişimi yapılmadığı dönemde işçilerin zihnen ve bedenen yorulduğunu ve kazaların çoğalmaya başladığını aktaran B.K., kazaların çoğunluğunun aşırı çalıştırılma ve yorgunluk kaynaklı olduğunun altını çiziyor; “İnsanların dinlenme şansı yok. Burada iki tane servis arabası çarpıştı, 16 yaralı ve 1 ölü vardı. Kazaların çoğu gizli kalıyor, sadece bir bölümü dışarı sızıyor. Yalnızca kendi firmamda bildiğim 6-7 ölümlü kaza var ve burada 13-14 firma var” diyor.

Çalışma koşullarından şikâyetçi olan işçilerin adil çalışma koşulları arayışıyla firmalar arasında geçiş yapmasını engellemek için ise her yöntem düşünülmüş: “Bu firmadan çıkış almak istesem firma beni kara listeye alıyor. Kara liste normal şartlarda yüz kızartıcı suçlar, işyerinde isyan çıkarma, mala zarar verme gibi şeyler içindir. Ama burada çıkışını isteyeni kara listeye alıyorlar. Bu da başka hiçbir firma için çalışamayacağınız anlamına geliyor. Gürcistan’dan şoförler getirildi. Bizi onlarla korkutuyorlar; ‘Onlar hiç sesini çıkartmıyor siz niye böyle yapıyorsunuz’ deniyor. Daha fazla Gürcü getirmekle tehdit ediyorlar.”

Konu şantiye alanında işçilerin kaldığı koğuşların durumuna geldiğinde de koşullar içler acısı. B. K.’nin aktardığına göre, işçiler 4 kişilik koğuşlarda, 8 kişi kalmaya zorlanıyor, odalar havasız ve bazı koğuşlarda rutubet problemi var. Koridorların genişliği ise yalnızca 45-50 santim.

‘Açık var ama denetmen alınmıyor’

3. Havalimanındaki sömürü düzenini BirGün’e değerlendiren İnşaat İşçileri Sendikası (İnşaat-İş) Başkanı Mustafa Adnan Akyol, Türkiye’de özellikle inşaat sektöründeki iş cinayetlerinin herkesçe bilindiğini, artık işçi ölümlerine sebep olan faktörlerden söz etmenin gerektiğini belirtiyor. 3. Havalimanındaki koşulların köle düzenini dahi geride bıraktığını kaydeden Akyol, “Çalışma Bakanlığı bu insanlar için hiçbir şey yapmamakta ısrar ediyor. Çalışma Bakanının gösterdiği gerekçe sektördeki denetmen sayısının yetersiz oluşu. Diğer yandan, bu ülkede üç ayda bir 10 bin polis alımı yapılıyor. Denetmen açığının kapatılması için Çalışma Bakanlığı Müsteşarı ile konuştuğumuzda bize kendi ifade ettiği rakam 12 bin. 12 bin denetmen alındığı takdirde, iş cinayetlerinin en kötümser tahminle yüzde 60 oranında azalacağını kendisi ifade ediyor. Fakat denetmen alımı yapılmıyor” diyor.

Kaynak: Birgun.net