NURCAN GÖKDEMİR [email protected]
AKP MKYK’sinin Davutoğlu'na 'darbesi'; kongre, erken seçim ve partinin hâkimi olma senaryolarının konuşulduğu yoğun bir siyasi hareketliliğe neden olurken; partiyi kontrol etme ihtiyacı hisseden Erdoğan, Bakanlar Kurulu'nu da Saray'da topluyor
AKP MKYK’sinin (Merkez Karar Yönetim Kurulu)Genel Başkanlığı döneminde Tayyip Erdoğan’a bıraktığı, görev değişikliğinden sonra da Ahmet Davutoğlu’nun kullandığı ‘teşkilatları atama ve görevden uzaklaştırma’ yetkisinin Başbakan’ın elinden alınması siyaseti sarstı. Erdoğan, MKYK’de verdiği ‘ayar’dan sonra yarın da kabineyi Saray’da toplayacak.
AKP MKYK’sinin ‘sürpriz’ kararı, ‘kongre, erken seçim, partinin hâkimi olma’ senaryolarının tek tek ya da hep birlikte konuşulduğu yoğun bir siyasi hareketliliğe neden oldu.
AKP Adıyaman İl Örgütü’nün Erdoğan’dan habersiz dizaynı, Saray’a yakınlığıyla bilinen Teşkilattan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Ataş’ın dolayısıyla da Erdoğan’ın teşkilatın şekillendirilmesinde devre dışı bırakılması parti içi operasyonu gündeme getirdi. Davutoğlu’nun Erdoğan’ı karşısına almamak için yürüttüğü ‘sinsi’ politikayla hükümet ve parti işlerini tek başına yürütme çabaları, dış politikada öne çıkmasını sağlayacak adımlar peşinde koşması ve rakibi Binali Yıldırım’ın oğlunun kumar masası görüntüleri sonrası da düğmeye basıldı.
‘Saray’ın adamı’na engelleme
AKP’nin son kongresinde Erdoğan’ın belirlediği isimlerden oluşan MKYK, gelen talimat doğrultusunda görevini yaptı. Doha yolunda yaptığı başkanlığa destek açıklaması, toplantıyı erteleyerek operasyonu engelleme girişimi ‘Saray duvarı’ ile karşılaşınca Davutoğlu, teslim bayrağını çekerek ilk imzayı attı.
Edinilen bilgilere göre Davutoğlu’nun, Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen Teşkilatlardan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Ataş’ı devre dışı bırakarak teşkilatları dizayn çabası Erdoğan ve yakın çevresinde büyük rahatsızlığa yol açtı. 40 yıllık siyasi yaşamının 30 yılını Erdoğan ile geçirmekle öğünen ve “Tayyip Erdoğan anlatılmaz ancak yaşanır. Ona bizim sahip çıkmamız, göz bebeğimiz gibi korumamız gerekiyor. Çünkü Recep Tayyip Erdoğan bu millete, bu ümmete Allah'ın bir lütfudur. Böyle bir imkân, böyle bir fırsat her zaman ele geçmez” açıklamalarıyla bilinen Ataş, son günlerde Davutoğlu tarafından etkisizleştirilmeye başlandı.
Kongre zayıf olasılık
Yakın zamanda Adıyaman İl Teşkilatı’nın toplu istifasına yol açan gelişmeler bardağı taşıran damla oldu. Bunun üzerine Davutoğlu’nun teşkilatlar ve dolayısıyla da delegasyon üzerinde etkili olacak manevralara girişmesinin önü kesilmek istendi. Yetkilerinin elinden alınmasıyla Davutoğlu’nun ‘Saray’dan onaylı’ bir rakiple karşı karşıya gelebileceği olası, olağanüstü bir kongre öncesi gerekli hazırlıkları yapması da engellenmiş oldu.
Kongrenin parti içinde rahatsızlıkları su yüzüne çıkartacağı, iktidar mücadelesinin güç kaybına yol açacağı, başka rakiplerin “ben de varım” demesiyle engellenmeye çalışılan çözülmenin hızlanabileceği konuşuluyor. O nedenle kongre olasılığının şimdilik gündemde olmadığı, ‘yörüngeden çıkmadığı’ sürece bir süre daha Davutoğlu ile yola devam edilebileceği yorumları yapılıyor. Erdoğan’ın kontrolünde bir parti ve hükümet yapılanmasının korunmasına yönelik adımlar atılması, MKYK’de alınan kararın da bunu sağlamaya dönük olduğu ifade ediliyor.
Başkanlık için erken seçim
Davutoğlu’nun başkanlık ile ilgili bir yandan destekleyici diğer yandan da ‘ayak sürüyen’ tavrı da operasyonu hızlandıran en önemli etken oldu. Erdoğan’ın parlamentodaki sayısal dağılımla sağlayamadığı Anayasa değişikliğine halktan da beklediği desteği bulamadığı kamuoyu araştırmalarıyla ortaya çıktı. Davutoğlu’nun Saray gözünde inandırıcı olmayan destek açıklamaları, başkanlık yolunda ‘erken seçim’i de olası seçenek olarak ortaya koydu. Davutoğlu’nun ‘destek’ adı altında yaptığı “Ne adım atmama gibi bir töhmetin altında kalırız ne de aceleye getiririz. Belli bir olgunluk içinde yürütürüz” açıklamaları Saray çevresinde rahatsızlık yarattı.
Öncelikli seçenekler arasında yer almamakla birlikte gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkabilecek erken seçim olasılığı da Erdoğan’ın parti içini ‘kontrol altına alma’ gereksinimini arttırdı.
‘Tek hâkim’ arzusu
Davutoğlu’nun 1 Kasım seçimlerinde elde edilen zaferle artan özgüveni, kongre sürecinde partiye hâkim olma gayreti Erdoğan gözünde hanesine hep eksi puan olarak düştü. Davutoğlu’nun hükümet çalışmaları konusunda Erdoğan’la ilişkilerini AKP öncesindeki geleneksel çizgide tutma girişimleri, kararları önceden Saray’a danışmadan alma çabası, partiye hâkim olma gayretleri örtülü de olsa Erdoğan’ın gözünden kaçmadı. Davutoğlu’nun AKP’den uzaklaşan ‘ağabeylerle’ olan sıcak ilişkisi de Saray’ı kızdırdı. Erdoğan’ın, Anayasa değişikliği ile ulaşamadığı başkanlığı fiilen kullandığı yeni dönemde “Parti ve hükümet elimden giderse” endişesi taşıdığı ve bu nedenle alışılmadık operasyonları hiç çekinmeden hayata geçirdiği yorumları yapılıyor.
Ankara kulisleri, Erdoğan’ın Anayasa ile elde edemediği ‘tek hâkim, başkan, partili başkan’ olma yolunda keyfi adımlar atmayı sürdüreceğine kesin gözüyle bakıyor.
Bir ayar da yarın
AKP MKYK’sindeki bu gelişmeler tartışılırken Bakanlar Kurulu’nun yarın Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında Beştepe’deki Saray’da toplanacağı da açıklandı. Daha önce beş kez ikişer aylık periyotlarla Erdoğan başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, son toplantısını Şubat ayında yaptı. Yarınki altıncı toplantının gündeminde Suriye sınırı ve Kilis’te yaşananlar, PKK ile mücadelenin yanı sıra geri kabul ve vize serbestisi konuları da yer alıyor.