YAŞAR AYDIN [email protected]
TBMM Başkanı İsmail Kahraman’ın laiklik vurgusunun olmadığı “dindar” bir Anayasa yapılması açıklamasının yankısı gün boyu sürdü. Tüm ülkede tepkiler yükselirken AKP içinden aktif bir destek gelmese bile şimdilik durumu idare etmek için “ifade özgürlüğü” kapsamında değerlendirmeler yapıldı. Ama çok açık ki bu açıklama çok daha fazla su kaldıracak.
Neden Kahraman neden şimdi?
İsmail Kahraman’ın oturduğu koltuk, Erdoğan’la olan yakın ilişkisi ve daha önce yaptığı açıklamalar alt alta konulduğunda açıklamanın “rastlantısal ve öylesine” olmadığı açıkça görülüyor.
Başta Ahmet Davutoğlu olmak üzere AKP yetkilileri gün boyu Kahraman’ın açıklamasını ya görmezden geldiler ya da “kişisel” diyerek geçiştirdi.
AKP’yi yakından takip eden meslektaşlarımız açıklamaya dair “kişisel olsa da Erdoğan’ın bilgisi dışında asla yapılamaz” diyorlar. Bu durumda soru şu: Neden Kahraman, neden şimdi?
Bu sorulara yanıt bulmak ve önümüzdeki günlerde yaşanabilecek olası gelişmelere dair düşüncelerine başvurduğumuz kaynaklardan aldığımız yanıtları alt alta sıralayarak başlayalım:
Bu yolu neden seçti?
Erdoğan buradan yürüyecek: Dokunulmazlık ve Anayasa konusunda istediği hıza ulaşamayan Erdoğan, din bir kez daha kilidi açan anahtar olsun istiyor. Bu anlamı ile laiklik ve din vurgusu Erdoğan’ın yaslanacağı tek sağlam zemin olarak duruyor.
İçeride, dışarıda İslam: Erdoğan’ın uluslararası ilişkilerde temel partner olarak seçtiği ülkeler, yüzünü döndüğü coğrafya ve ülke içinde uyguladığı politikalar birbirini destekliyor. İçeride ve dışarıda İslam dozunu yükseltecek.
AKP içini düzenleyecek: Laiklik tartışmaları toplumu ve Meclis’i bir kez daha kutuplaştıracak. Bu durumda parti içini kontrol etmek daha kolaylaşacak. Son dönemde Davutoğlu ve eski AKP’liler üzerinden başlayan “merkez kaç” eğilimler baskı altına alınacak.
Anayasa’da yeni tartışma başlığı: Başkanlık konusuna sıkışan ve o alanda kamuoyunda destek bulamayan Erdoğan yeni ve muhafazakar seçmenin daha çok ilgi göstereceği din sosuna batırılmış Anayasa tartışmasını tercih edecek. Böylece kamuoyu yoklamalarında yüzde 38’i geçemeyen Başkanlık talebine desteği din vurgusu ile arttırmayı hedefliyor.
Kısa vadede sonuçları ne olur?
Kahraman’ın yaptığı açıklamanın hemen ardından Türkiye’nin hemen her noktasından ve kesiminden yoğun tepki geldi. AKP Genel Merkezi ve hükümetin böyle bir açıklamadan haberi olmadığı ve beklemediği çok açık. Davutoğlu tek laf etmedi, edenler ise top çevirdi. Geçmişte AKP içinde siyaset yapan bazı isimler bu tür açıklamaların partiye zarar verdiği görüşünde. Hatta bazı isimler ileriye giderek “Hükümeti iş yapamaz duruma düşürüyorlar” diyor.
Haziran damarı
Kahraman’ın açıklamasının belki de en sarsıcı sonucu hızla ortaya çıkan karşı duruş. “Bu kadarına izin veremeyiz” diyen milletvekillerinin danışmanlarıyla Birleşik Haziran Hareketi’nin “Laikliği kazanacağız” çağrısıyla TBMM önündeki eylemine koştuklarını tanıklık ettik. Tüm illerden gelen eylem haberleri de bu çağrının karşılık bulduğunu gösteriyor. Belli ki Erdoğan ve etrafındakiler iktidara tutunmak için bir hamle daha yaptı. Ama hızla gelişen reaksiyon hesabın tutmayacağını gösteriyor. “Mayıs’ın ardı Haziran.”