AKP hükümetinin kıdem tazminatı hakkına yönelik saldırıları hız kazandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca başta Avusturya olmak üzere farklı ülke modellerinin incelenmesiyle hazırlanan yeni kıdem tazminatı düzenlemesiyle ilgili, Başbakan Yıldırım’a 15 Haziran Çarşamba günü sunum yapıldı.

’nın haberine göre, Çalışma Bakanı Süleyman Soylu ve Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder tarafından yapılan sunumda, yeni kıdem düzenlemesiyle ilgili tüm detaylar paylaşıldı. Akşam başlayan sunum, geç saatlere kadar sürdü.

Avusturya modeli örnek alındı
Avusturya’da uygulanan modelden fon sisteminin örnek alındığı yeni düzenlemeye göre, kıdem tazminatı çalışanın kişisel hesabında birikecek. Aynı işsizlik sigortası fonundaki gibi, patron çalışanının kıdem tazminatını her ay sisteme düzenli olarak yatıracak. Fondan, kaldığı süreye bağlı nemalanacak kıdem tazminatı birikimlerini çalışanlar, ancak belli koşulları sağladıktan sonra çekebilecek.

30 günlük hak korunacak iddiası
Düzenlemede, çalışanların hak kaybının olmaması için mevcut sistemdeki 30 günü koruyacak katsayının oluşturulduğu, tüm çalışanların 1 günlük de olsa kıdem hakkından yararlanmasının hedeflendiği savunuluyor.

Sendikalar karşı: Sistem aynı kalmalı
İşçi konfederasyonları ise çalışanların hak kaybı yaşayıp yaşamayacağı konusunda hükümetle aynı fikirde değil. Türk-İş ve DİSK, kıdem tazminatının mevcut haliyle kalması gerektiğini, bu hakka dokunulmasının genel grev nedeni olduğunu defalarca açıkladı.

Hak-İş ise kıdem tazminatının fona devredilmesine sıcak bakmakla birlikte, her bir yıla 30 günlük kıdem hakkından geriye gidilmemesini istiyor.

***

Avusturya modeli nedir?

Avusturya’daki kıdem tazminatı sisteminde 2003 yılında yapılan reformla patronlar rahat bir nefes alırken, çalışanlar ciddi hak kaybına uğradı. Bu yeni sisteme göre çalışanların hak kazanacakları kıdem tazminatı miktarı, eski sisteme göre çok daha düşük. Eski sistemde bir çalışanın en yüksek kıdem tazminatı seviyesine (12 aylık) ulaşması için 25 yıl çalışması gerekirken, yeni sistemde bu süre 37,5 yıla çıkmış durumda.

Bu sistemde patron tarafından işçinin maaşından kesilen primler kıdem tazminatı fonunda işçinin adına bir hesapta toplanıyor. Patron her ay işçi ücretlerinin yalnızca yüzde 1,53’ü olarak belirlenen primi, kıdem tazminatı fonuna yatırıyor. İşçinin bu hesaba ulaşımı, ancak hizmet sözleşmesinin kıdem tazminatına hak kazanır şekilde sona ermesi halinde mümkün oluyor. Fonu özel şirketler yönetiyor.
Bir işçiye ödeme yapılabilmesi için kendisi adına fona en az üç yıl boyunca prim yatırılması şartı var. Buna göre, çalışma hayatına yeni giren bir işçi, ilk üç yıl içinde hizmet sözleşmesi kıdem tazminatına hak kazanacak bir şekilde sona erse dahi hesabındaki paraya ulaşamıyor.