16 Temmuz’da gerçekleştirilmesi planlanan fakat darbe teşebbüsüyle oluşan güvenlik zafiyetiyle ertelenen “UNESCO Neyi Koruyor” başlıklı Karşı Forum, 19 Temmuz'da bir araya geldi. Karşı Forum, 31 yıl önce Dünya Mirası Listesi’ne giren İstanbul’un ormanlarının ve sulak alanlarının “mega” projelerle yok edilmesine seyirci kalan, Kurşunlu Camii, Dört Ayaklı Minare, kiliseler ve yüzlerce yıllık yaşam alanlarının yer aldığı Diyarbakır Sur ilçesinin savaş nedeniyle yıkılmasını görmezden gelen UNESCO Dünya Miras Komitesi zirvesine tepki olarak gerçekleştirildi.
Toplantının çerçeve konuşmasını kültür varlıklarının korunması alanında öncü isimlerden olan Prof. Dr. Cevat Erder gerçekleştirirken, Sur’u UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine taşıyan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Alan Yönetimi Başkanı Nevin Soyukaya foruma telefon ile bağlandı. Öğle arasından sonra kısa film gösterimiyle devam eden toplantıda, son olarak forum gerçekleştirildi.
Konuşmasına kültür varlıkları koruma alanında aktif rol oynayan sivil toplum kuruluşları ve hükümetler arası kuruluşların tarihini anlatarak başlayan Erder, UNESCO’nun bir sivil toplum örgütü değil, hükümetler arası özel kurum statüsünde olduğunun altını çizdi. Bu çerçevede politik ve diplomatik kararlar almaktan kaçınması güç olan UNESCO’nun “neyi koruduğu” konusuna değinen Eder, “UNESCO kendini koruyor” dedi. Özel kurum statüsünde olmasının geniş sivil toplumun taleplerine kulak vermemek için mazeret kabul edilemeyeceğini ifade eden Erder, neticede UNESCO’nun devletlerin bağışları, dolayısıyla halkların vergileriyle ayakta kalan bir kurum olduğuna dikkat çekti.
Karşı Forum’un protesto ettiği UNESCO Dünya Miras Komitesi zirvesi 10-20 Temmuz arasında İstanbul’da gerçekleştirilecekti ancak darbe girişimiyle birlikte planlandığından erken noktalandı. Karşı Forum bileşenleri, gerçekleştirilen zirveye akredite dahi olamadıklarını, bunun da UNESCO gibi bir kurumun katılımcılıktan ne kadar uzak olduğunun, yerel sivil toplum etmenlerinin görüş ve taleplerine ne kadar kapalı olduğunun diğer bir örneği olarak gördüklerini aktardırlar.
Birinci oturuma telefon ile bağlanan Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Alan Yönetimi Başkanı Nevin Soyukaya, Sur ilçesini UNESCO Dünya Miras Komitesinin gündemine getirmek için yürüttükleri mücadeleyi anlattı. Sur’un “kültür varlıklarına ilişkin korunma durumuna ilişkin hasar tespit çalışmasını yapıp sonuçlarının Dünya Miras Merkezi ve danışma kurullarına sunulmasını” talep eden taslak kararın hazırlanma sürecini anlatan Soyukaya, kararın Dünya Miras Komitesinde “tartışılmadan geçilmesinde” en büyük faktörün, Türkiye’nin süreci tıkaması olduğuna dikkat çekti.
İstanbul Kent Savunması üyesi Bağımsız Araştırmacı Cihan Uzunçarşılı Baysal, forumun niteliğini ve çerçevesini BirGün gazetesine değerlendirdi. Karşı Forum gerçekleştirmekteki amacın UNESCO gibi bir kurumdan “beklentileri” olması şeklinde değil, kültürel varlıklar konusunda endişe duyan uzmanların ve aktivistlerin bir araya gelerek “kendi göbeğimizi nasıl keseriz,” ve “kendi varlıklarımızı vasıl koruruz nasıl yeteriz” şeklinde bir tartışmaya zemin yaratmak biçiminde anlaşılması gerektiğini belirtti.
Kaynak: Birgun.net