Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'askeri düzenin sil baştan değişeceğini' ortaya koyan açıklamalarının ardından yayımlanan olağanüstü hâl kararnamesi ile kritik düzenlemeler yapıldı. Başbakan Yardımcılarının yanı sıra Adalet, Dışişleri ve İçişleri Bakanları Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) üyesi olurken; askeri okullar kapatıldı, kuvvet komutanlıkları da Milli Savunma Bakanlığı'na bağlandı. Böylece, darbe girişiminin ardından ordu, Saray ve AKP'nin daha önce planladığı ancak uygulamaya geçiremediği şekilde hükümetin kontrolüne girmiş oldu.

OHAL kapsamında, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren yeni Kanun Hükmünde Kararname’ye (KHK) göre, YAŞ'a yeni üyeler atandı. Buna göre YAŞ; Genelkurmay Başkanı, Başbakan Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı ve Milli Savunma Bakanı ile Kuvvet Komutanlarından oluşacak. Mevcut kanun kapsamında Şûra’nın üyeleri Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Milli Savunma Bakanı, kuvvet komutanları, ordu komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Donanma Komutanı ile silahlı kuvvetlerdeki orgeneral ve oramiraller olarak belirlenmişti.

Asker-sivil dengesi kuruldu
Terfi, emeklilik ve ihraç yetkileriyle ordunun yapısını şekillendiren kurum olarak bilinen YAŞ, Başbakan ve Milli Savunma Bakanı dışında tamamen askerlerden oluşuyordu. AKP'nin bu adımıyla birlikte hükümet yetkilileriyle generaller arasında denge kurulmuş oldu.

Şûra’nın görevlerinin belirlendiği ilgili maddede ise Başbakan lehine düzenleme yapıldı. "Başbakan, Genelkurmay Başkanı veya Milli Savunma Bakanı'nın lüzum gördükleri hallerde silahlı kuvvetlerle ilgili diğer konular halinde görüş bildirmek" fıkrası "Başbakan'ın, lüzum gördüğü hallerde silahlı kuvvetlerle diğer konular halinde görüş bildirmek" olarak değiştirildi.

Yapılan değişiklikle Şûra'nın sekretarya hizmetleri de Genelkurmay 2. Başkanı'ndan alınarak Milli Savunma Bakanlığı'na devredildi. Şûra'nın çalışma usulleri, genel sekreterliğin her türlü iş ve işlemleri YAŞ ile kabul edilecek bir iç tüzükle düzenleniyordu. Değişiklikle, söz konusu işlemler Başbakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) yapısında köklü değişiklikler öngören düzenlemeyle kısaca şu değişiklikler yapıldı;

Orduyu oraya buraya çekerek darbeleri önleyemezsiniz!

İyi ki darbe olmadı, yoksa halimiz nice olurdu!

Komutanlıklar Bakanlığa bağlandı
» Bundan önce Başbakanlığa bağlı olan Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıkları, Milli Savunma Bakanlığı’na bağlandı. Bu kanuna aykırı olmayan ve diğer kanunlarla Genelkurmay Başkanlığı'na verilen görev ve yetkilere ilişkin hükümlerin aynen devam etmesine karar verildi.

Ayrıca Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın, gerekli gördüklerinde Kuvvet Komutanları ve altındakilerden doğrudan bilgi alabilmesi, bu isimlere doğrudan emir verebilmesi sağlandı. Buna göre verilen emir herhangi bir makamdan onay alınmaksızın derhal yerine getirilecek.

Askeri okullar yerine Milli Savunma Üniversitesi
» Harp Akademileri, askeri liseler ve astsubay okulları gibi tüm askeri okullar kapatıldı. Bunun yerine yine Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde Milli Savunma Üniversitesi adıyla yeni bir üniversite kuruldu. Milli Savunma Üniversitesi, rektörlüğe bağlı olarak, kurmay subay yetiştirmek ve lisansüstü eğitim vermek amacıyla yeni kurulan enstitülerden kara, deniz ve hava harp okullarından, astsubay meslek yüksekokullarından oluşacak.

Üniversitenin işleyişi de tamamen hükümetin kontrolüne ve Cumhurbaşkanı’nın onayına bırakıldı. Buna göre üniversitenin rektör adaylarını Milli Savunma Bakanı önerecek, Başbakan onaylayacak. Cumhurbaşkanı da üç aday arasından rektörü seçecek. Rektör yardımcılarını ise Milli Savunma Bakanı seçecek. Askeri enstitülerin altındaki gerekli akademik birimler, rektörün teklifi üzerine Milli Savunma Bakanlığı tarafından oluşturulacak.

Mezunlara rütbe yok
» Askeri okullarda öğrenimine devam eden öğrenciler hakkında en büyük uygulama değişikliği bu yıl mezun olacak öğrencilere subay ve astsubay rütbesi verilmemesi konusunda oldu. Bu öğrencilere üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak YÖK tarafından uygun fakülte ve yüksekokulların diploması verilecek. Bu madde kapsamında hakkında işlem yapılanlardan herhangi bir tazminat alınmayacak.

Onun dışında askeri okulda eğitime devam eden öğrenciler YÖK tarafından üniversite sınavının yapıldığı tarihte aldıkları yerleştirme puanları dikkate alınarak uygun fakülte ve yüksekokullara nakledilecek. Askeri liseler ve astsubay hazırlama okullarında da aynı yöntem uygulanacak.

» Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar (31 Temmuz 2016) herhangi bir sebeple TSK’ye bağlı askeri okullardan ayrılan veya çıkarılan askeri öğrencilere borç çıkarılmayacak. Çıkarılan borçlar silinecek ve başlatılan işlemler durdurulacak. Bundan önceki tahsilatlar ise geri ödenmeyecek.

» Milli Savunma Bakanlığı'nın gerek görmesi durumunda liseyi bitirmiş ya da üniversite öğrencileri seçildikleri takdirde yurtiçi ve yurtdışındaki yüksekokullarda askeri öğrenci olarak öğrenim yapabilecek.

GATA, Bakanlığa devredildi
» Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) başta olmak üzere tüm askeri hastaneler Sağlık Bakanlığı’na bağlandı. Bu hastanelere bağlı tahsisli taşınmazlar da Bakanlığa tahsis edildi.

Kanun Hükmünde Kararname’nin yayımlandığı tarihten sonra bir ay içinde, devredilen sağlık kuruluşları için Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Komutanlığı’ndan üç kişilik komisyonlar kurulacak. Komisyon başkanlığı, Maliye Bakanlığı temsilcisi tarafından yürütülecek.

Ölen askerlerin yakınları ile yaralı askerlere sağlık hizmeti sunumunda öncelik tanınacak. Askeri personel ve bakmakla yükümlü olduğu kişilere devredilen sağlık kuruluşlarında öncelikli hizmet verilecek. Bu şekilde verilecek öncelikli hizmetin usul ve esasları, Milli Savunma Bakanlığı’nın görüşü alınarak Sağlık Bakanlığı’nca belirlenecek. Er ve erbaşların sağlık hizmeti giderleri, Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanacak. Bu giderler için Sosyal Güvenlik Kurumu’na gerekli ödeme, Milli Savunma Bakanlığı bütçesinden yapılacak.

***

Başyaver dahil 1389 asker ORDUDAN ihraç edildi

Kararnameyle birlikte, darbe girişiminin ardından ordu bünyesinde başlatılan tasfiye dalgası da devam etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın darbe girişiminde yer aldığı belirtilen başyaveri Ali Yazıcı’nın da aralarında bulunduğu 1389 asker TSK’den ihraç edildi.

İhracına karar verilen 1389 askerin 125’i subay, 68’i astsubay oldu. Bundan önce de YAŞ öncesinde kurumdan toplam 149 general ve amiral, 1099 subay ve 436 astsubay ihraç edilmişti. Jandarmada ise aralarında general, subay ve astsubayların olduğu 1196 asker ihraç edildi.

İhraç edilenler arasında Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar’ın Yaveri Yarbay Levent Türkkan, Akar’ın ifadesinde rehin tutulurken gördüğünü söylediği ve ‘ürkütücü’ olarak tanımladığı Albay Fırat Alakuş, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Galip Mendi’yi kaçırdığı belirtilen Konya Jandarma Bölge Komutanı Tuğgeneral Timurcan Ermiş ve Milli Savunma Bakanı Fikri Işık’ın özel kalem müdürü Albay Tevfik Gök de bulunuyor.