HÜSEYİN YEŞİL - EMO Yönetim Kurulu Başkanı
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından onaylanan ve 2016 yılı başından itibaren uygulanmaya başlanan elektrik tarifelerinde bir önceki döneme göre önemli değişiklikler yapıldı. Tarifeyi oluşturan bileşenler yeni tarife yapısı içinde gizlenerek kullanıcıların faturalarını kontrol edebilme olanağını ortadan kaldırdı.
Yeni tarife yapısı içinde yapılan önemli değişikliklerden biri kullanıcıların alçak gerilim veya yüksek gerilim (orta gerilim şeklinde belirtilen) bağlantı durumuna göre ayrıştırılması ve tarifelerin bu şekilde oluşturulmasıdır. Tarifelerin kullanıcıların bağlantı durumuna göre ayrıştırılması anlaşılabilir bir uygulamadır.
BEŞ BAŞLIK İKİYE İNDİ
Tarife yapısında yapılan en önemli değişiklik ise, tarifeyi oluşturan faaliyetlere ait birim fiyatların “Perakende Enerji Bedeli” ve “Dağıtım Bedeli” altında gizlenmesidir. Aşağıda Tablo.1 ve Tablo.2 olarak yer alan tarife tablolarında bu değişiklikler açık olarak görülüyor.
Olayın boyutunun daha iyi anlaşılması için alçak gerilimden enerji kullanan ve tarifesi “Tek Zamanlı Mesken” olan bir kullanıcının, eski tarife yapısına göre vergi ve fonlar hariç olmak üzere, Tablo.1’de de yer alan 1 kWh tüketime karşılık gelen 31,0485 Kr/kWh’lik birim bedeli oluşturan bileşenler aşağıda sıralanmıştır.
*(Tablo.1)- Dağıtım Sistemi Kullanıcılarının
01.10.2015-31.12.2015 Dönemi Tarifeleri
Tarifeyi oluşturan bu bileşenlere ait birim bedellerin tüketim değerleri ile çarpılarak elde edilen tutarları üzerinden, ilgisine göre Belediye Tüketim Vergisi (BTV), TRT vergisi, Enerji Fonu (EF) gibi vergi ve fonlar hesaplanmakta, tüm bedellerin toplamına sayaç okuma (0,5922 TL/Adet) bedeli de ilave edilerek tamamı üzerinden hesaplanan KDV ile birlikte fatura tutarı belirlenmekteydi.
ARA Kİ BULASIN
(Tablo.2)- Dağıtım Sistemi Kullanıcılarının
01.01.2016-31.03.2016 Dönemi Tarifeleri
Tablo.2’de yer alan yeni tarife yapısında ise tarifeyi oluşturan tüm bileşenler gizlenerek tarife yapısı iki bileşen ile tanımlandı. Özellikle toplum içinde tepki oluşturan ve kullanıcıların hukuksal boyutta hak aramasına yola açan kayıp/kaçak bedeli, dağıtım sistemi kullanım bedeli, iletim sistemi kullanım bedeli ve sayaç okuma bedeli “Dağıtım Bedeli” bileşeni altında toplanmıştır.
Yeni tarife yapısına göre alçak gerilimden enerji kullanan ve tarifesi “Tek Zamanlı Mesken” olan bir kullanıcı için Tablo.2’de de yer aldığı üzere, vergi ve fonlar hariç olmak üzere 1 kWh tüketime karşılık gelen 33,1835 Kr/kWh’lik birim bedel;
1.Perakende Enerji Bedeli olarak: 21,3428 Kr/kWh
2.Dağıtım Bedeli olarak: 11,8407 kr/kWh
Bileşenlerinden oluşmaktadır.
Her iki bedelin tüketimle çarpılması sonucu toplam ödemeler belirleniyor. Ancak bu değerleri oluşturan perakende enerji bedeli, kayıp/kaçak bedeli, dağıtım sistemi kullanım bedeli, iletim sistemi kullanım bedeli, perakende satış hizmeti ve bu hizmetlerin tüketimle orantılı toplam tutarları bilinmediği için BTV, TRT, EF gibi vergi ve fonlar hesaplanamamakta dolayısıyla fatura toplamına ulaşılması imkansız haline geliyor.
HUKUKA AYKIRI
Yeni tarife yapısı içinde düzenlenen bedellerde biri de sayaç okuma bedelidir. Geçmiş dönemde okunan sayaç başına sabit bedel olarak fatura bildirimlerinde yer alan bu bedelin de yeni tarifede Dağıtım Bedeli içine alındığı görülmekte ve tüketimle orantılı olarak hesaplandığı anlaşılmaktadır. Bu uygulama da tamamen hukuksuzdur.
Hukuksuzluk ve yağma bu kadar da değil. EPDK yeni tarife yapısıyla, tarifeyi oluşturan bileşenlerin birim bedellerini gizleyerek 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunun 1. Maddesinde vurgulanan “Şeffaflık” ilkesine aykırı bir düzenleme gerçekleştirdi.
EPDK tarafından onaylanan tarife tabloları ve dağıtım şirketlerinin düzenlediği fatura bildirimleri, ayrıca 6052 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun’a dayanarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 24.01.2015 tarih 29246 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmişti. Tüm bu gelişmeler “Abonelik Sözleşmesi Yönetmeliği”nin ilgili maddelerine de aykırılıklar taşıyor.