Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii’nde madencilik faaliyetlerine karşı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ‘ÇED Olumlu Raporu’nun iptali istemiyle 751 kişi ve 61 avukat tarafından açılan Türkiye’nin en büyük çevre davasının karar duruşması öncesi yasaklar birbirini izledi. Artvin ve Rize Valilikleri, OHAL kapsamında kentlerde miting ve yürüyüşleri yasaklarken, Rize Emniyeti duruşmanın yapılacağı Adliye Sarayı önünde bariyerli güvenlik önlemi aldı.
Rize İdare Mahkemesinde açılan Türkiye'nin en büyük çevre davasının duruşması sabah 09.10 sıralarında başladı. Toplam 751 kişi ve kurumun müdahil oldu 61 de avukatın üstlendiği davanın karar duruşması için diğer kentlerden Rize'ye gelenler, il sınırında geniş çaplı aramalardan geçiriliyor.
Duruşmanın belirlenen saatten 10 dakika geç başlamasına rağmen, Artvin başta olmak üzere ülkenin diğer bölgelerinden duruşmayı izlemek isteyenler Rize il sınırlarında ve kent girişinde tutulmaya devam ediliyor.
Hastaneye atılan gaz bombası
Davacılar ile müdahil avukatların katıldığı duruşmada avukatlar, harita üzerinden mahkeme heyetine detaylı anlatımlar yapıyor.
Müdahil avukatlar, mahkeme heyetine Cerattepe direnişi sırasında polis ve jandarma ekiplerinin halka müdahaleleri sırasında hastanenin çocuk servisine isabet eden gaz kapsülünün fotoğrafını gösterdiler.
Duruşmada ilk sözü alan Yeşil Artvin Derneği yöneticisi ve avukatı Bedrettin Kalın, adil yargılanma hakkı ve güvenlik konularında sorunları anlatarak, "Davaya gelirken savaşa geliyormuş gibi bir muamele gördük. Bu kabul edilemez bir tutumdur" dedi ve duruşmaya gelenlere yönelik tehdit içeren bildirileri hatırlattı.
Rize'de dağıtılan bildiriler nedeniyle mahkemenin baskı altında olduğunu ifade eden Kalın, "Bu nedenle adil yargılama yapılamaz. Bu sizin şahsınıza yönelik değildir ama bu baskı kabul edilemez. Neden otobüsler durduruluyor? Neden bu davaya sahip çıkanlar mahkeme salonuna alınmıyor? Valiliğin dünkü genelgesi mahkemenin kararını etkileyecektir. Siyasi iktidarın Cengiz İnşaatın arkasında olduğunun dolaylı ifadesidir. Önceki davamızdan Danıştay kararı varken, bu davada hala yürütmeyi durdurma kararı verilmemesi hukukun neresindedir" diye konuştu.
ÇED ve Bilirkişi Raporlarındaki Şaibeler
Savunmasında, maden çalışmalarıyla ilgili ÇED Raporu ve Bilirkişi Raporlarını hazırlayanların arasında aynı üniversiteden akademisyenlerin bulunduğunu hatırlatan Kalın, "Bilirkişi Rapor ile ÇED Raporunu düzenleyen bilim insanlarının aynı üniversiteden olamayacağına dair Danıştay kararı var. Ancak Artvin'deki maden çalışmalarıyla ilgili hazırlanan ÇED Raporu ile Bilirkişi Raporlarını hazırlayanlar arasında aynı üniversiteden bilim insanları vardır. Bu nedenle bu raporlar şaibelidir" dedi.
Madenle ilgili verilerden söz ederek, söz konusu projede yüzde 2'lik devlet payının parasal değerinin 42 milyon TL olduğuna işaret etti ve "Biz Artvinliler olarak bu parayı devlete vermeye hazırız. Ancak görünen o ki, Devletin derdi yüzde 2 değil, yüzde 98'lik payı kimlerin paylaşacağıdır" diye konuştu.
Cengiz İnşaata güvenilmez
Daha sonra söz alan Cerattepe Davasının müdahil avukatlarından Mehmet Horuş, ÇED davalarında şirketin iyi yetine güvenilemeyeceğine vurgu yaparak, "Hele de Mehmet Cengiz'e hiç güvenilemez. Altın işinde nasıl pisliklerin döndüğünü Rıza Sarraf'lardan biliyoruz. Biz Cerattepe Davasını kazandığımızda birileri karşımıza çıkıp da 'kandırıldık' demesin" dedi.
Siyasi bölme davası
Devam eden duruşma sırasında sonra söz alan davanın müdahili konumundaki kurumlardan TMMOB Yönetim Kurulu Üyesi Cemalettin Küçük; "Bu dava siyasi bir davadır ve Türkiye'yi bölme davasıdır. Artvin'in sınırlarını Türkiye'den koparıp bir şirketin eline verme davasıdır. Trabzon Valisi, 'Artvin'de madenciliği engelleyenlerin kafasını koparırım" dedi. Bu nedenle bu bir siyasi davadır" şeklinde konuştu.
"Bu şirket Artvin'den girip Kastamonu Küre'den çıkacaktır" diyen Küçük, "Şirket altın değil bakır diyor. Bu tartışmada gözden kaçmasın, bakırın çıkarılmasında kullanılan yöntemler daha felakettir. Bu rapor teknik Bilirkişi Raporu değil. Kimya yüksek lisansına gerek yok. Kimya lise 2 öğrencisi yanlışları bulur" dedi.
Alman vakıflarının bu konu da suç işlediği düşünülüyorsa, onlar hakkında neden bir tek soruşturma dahi olmadığına dikkat çeken Küçük; "Mahkemeniz yürütmeyi durdurma kararı verirse Trabzon valisi kafanızı koparabilir " ifadeleriyle konuşması sürdürdü.
Avukat Erol Çiçek'in de konuşmasının ardından duruşmaya 15 dakika ara verildi.
KABOĞLU: MEMLEKETİME GELİRKEN İLK DEFA BÖYLESİNİ GÖRDÜM
Aranın bitmesiyle söz alan Anayasa hukukçusu İbrahim Ö. Kaboğlu ise "Artvin Borçkalıyım. Memleketime gelirken ilk defa böyle bir arama faaliyeti ve kontrol noktaları gördüm" diyerek sözlerine başladı. "50 yıldır tüm yurtta pek çok davaya katıldım, Dicle Üniversitesinde görev yaptım ama bugünkü gibi bir arama ve baskı görmedim" diyen Kaboğlu; "Anayasa açısından Cerattepe Davasına konu olan Genelge hukuka aykırı ve suçtur. Cerattepe yalnızca Anayasamıza değil Avrupa sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları hukukuna da açık aykırılıklar içeriyor. Avrupa hukukuna konu olmuş benzer davalarda devletin ihmali ve tedbirsizliği var. Cerattepe'de ise bizzat izin veriyor," diye devam etti.
Kaboğlu mahkemeye heyetine; "Bugün burada vereceğiniz karar ile yalnızca Cerattepe'yi kurtarmayacak, nitelikli ülke umudumuza da güçlendireceksiniz" sözleriyle seslendi.
Kaboğlu'ndan sonra söz alan profesör Doğan Kantarcı ise "Burdaki altın madeni İzmir'dekinden kat kat daha zararlı ve sonuçları Artvin'in yok olmasını sağlayacaktır. O kadar inceleme yaptım kalitesi bu kadar düşük bir ÇED raporu görmedim. Utanarak söylüyorum ki ben bu ÇED raporunu hazırlayan arkadaşların hocasıyım.' dedi.
Kantarcı'dan sonra sözü Doçent Doktor Oğuz Kurtoğlu aldı. Kurtoğlu; "Bu eğimde, madenlerin zararsız çıkarıldığı dünyada bir örnek yok. Bu kadar kötü kaleme alınmış bir raporla ilk defa karşılaştık. Bilimsel değil, şirketin parayla yaptırdığı raporlarla oluşmuş."
CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan ise "Artvin valisi şu anda evinin yolunu bulamaz ama Artvin tarihinde görülmemiş bir sıkıyönetim ilan etti. Bu ihsası rey değil mi? Çıkacak kararın olumsuz olacağını nereden biliyorlar da tepki olacak diye buraya güvenlik yığıyorlar" dedi.
Bayraktutan'ın ardından konuşan YARSAV Eski Başkanı Ömer Faruk Eminağaoğlu da "Adil yargılama koşullarını mahkeme sağlar, gizliliğe Mahkeme karar verir. OHAL de olsa İdare bu kararı veremez" dedi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı avukatları ise ÇED olumlu raporunun hukuka uygun olduğunu öne sürdü.
Gazeteciler Alınmadı
Davaya taraf olan 751 kişilik listede ismi olmayan hiç kimse Adliye binası ve çevresine sokulmadı. Duruşma salonuna girmesi beklenen yaklaşık 150 kişi de üst araması yapılıp içeri alındı.
Gazetecilerin alınmadığı Rize İdare Mahkemesinde görülen davanın duruşmasına, davacı avukatı Bedrettin Kalın, CHP Genel Başkan Yardımcıları Zeynep Altıok ile Seyit Torun, CHP Milletvekilleri Mehmet Bekaroğlu, Mahmut Tanal, Necati Yılmaz, Uğur Bayraktutan, Orhan Sarıbal, Bülent Yener Bektaşoğlu, Muharrem Erkek, Erdin Bircan, Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka, Bursa Barosu Başkanı Ekrem Demiröz, Artvin Barosu Başkanı Ali Uğur Çağal, Yeşil Artvin Derneği Nur Neşe Karahan, TEMA Vakfı Genel Başkanı Deniz Ataç ve ÖDP Genel Başkanı Alper Taş ile CHP Rize İl Başkanı Mesut Rakıcı alındı.
Avukatlar reddi hakim talebinde bulunarak salonu terketti
Ardından Cerattepe avukatı Bedrettin Kalın "Buradan çıkacak kararı biliyorlar. O yüzden bu kadar polis yığıldı. Artvinlilerin bu karara tepkisini önlemek için polis yığıldı sonra da Cerattepe'ye iş makineleriyle çıkılacak." dedi. Kalın'ın açıklamasının ardından avukatlar reddi hakim talebinde bulunarak salonu terk etti.
Reddi hakim talebinde bulunan avukatlar adliye çıkışında basın açıklaması yaptı.
Reddi hakim talebinin dilekçesi yayınlandı.
Hopa'dan davaya gelenlere yapılan arama. pic.twitter.com/em5hHgPqJf
— Haziran Artvin (@haziranartvin) September 19, 2016.@BedrettinKalin Artvin'in doğal güzelliklerini anlatıyor.Artvin ülkemiz yüzölçümünün yüzde birine sahip ancak en zengin bitki türü olan il.
— Aylin Nazlıaka (@AylinNazliaka) September 19, 2016Mahkeme heyetine Cerattepe müdahaleleri sırasında hastanenin çocuk servisine isabet eden gaz kapsülünün fotoğrafı gösterildi.
— Sercan Dede (@srcndede) September 19, 20169.40
Duruşma sürerken Cerattepe için gelen yurttaşların adliye önündeki bekleyişi sürüyor.
Gerekçe: OHAL
Cerrattepe’de madencilik faaliyetlerini yargıya taşıyan Yeşil Artvin Derneği’nin 19 Eylül’deki duruşma için yaptığı çağrının ardından Artvin Valiliği, önceki gece internet sitesinde yayımladığı açıklama ile kentte bir ay boyunca eylem yasağı uygulanacağını duyurdu. Söz konusu kararın OHAL Kanunu’na dayandırıldığı açıklamada, “Karar doğrultusunda, mevcut huzur ortamının devamı, kamu düzeninin bozulmaması ile vatandaşlarımızın hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla her türlü yürüyüş, basın açıklaması, toplantı, miting, çadır kurma, oturma eylemi, stant açma, afiş, pankart, bildiri ve benzeri türdeki tüm etkinlikler, öncesi, sırası ve sonrasında oluşabilecek şiddet hareketleri gerekçesi ile 19 Eylül-19 Ekim 2016 tarihleri arasında yasaklanmıştır” denildi.
Rize Valiliği’nden yapılan açıklamada da, “19.09.2016 Pazartesi günü duruşma öncesi, esnası ve sonrasında ilimiz genelinde yapılacak her türlü toplantı ve gösteri yürüyüşü, miting, basın açıklaması v.b. tüm etkinlikler oluşabilecek şiddet hareketleri gerekçesiyle yasaklanmıştır.” ifadeleri kullanıldı.
Öte yandan, Rize Emniyet Müdürlüğü ekipleri Rize Adliyesi binasının etrafını, cadde ve sokaklardan geçiş yapılamayacak şekilde bariyerlerle kapattı.
Sabah saatlerinden itibaren davayı izlemek üzere Rize'ye şehir dışından gelen Artvinliler ve doğa severlerin arabaları il girişinden çevrildiği görüldü.
Hopa'dan destek için Rize'ye gelmek isteyenlerin araçları ise yolda altı kez durduruldu. Hopalıların çorapları da polis tarafından arandı.
(ÖMER ŞAN, birgun.net)
Kaynaklar: Twitter, Haziran Artvin, Sercan Dede, Melda Onur, Karadeniz İsyandadır
#Periscope'ta CANLI: Rize Adliyesi'nde Artvin'lilerleyiz. https://t.co/2UmafZ0Lg7
— Alper Taş (@alper_tas) September 19, 2016Davaya müdahil olan kurumların listesi şu şekilde:
1- Türkiye Barolar Birliği
2- TMMOB Peyzaj Mimarları Odası
3- TMMOB Çevre Mühendisleri Odası
4- TMMOB Şehir Plancıları Odası
5- TMMOB Mimarlar Odası
6- TMMOB Orman Mühendisleri Odası
7- TMMOB Metalürji ve Malzeme Mühendisleri Odası
8- TEMA Vakfı
9- Kırsal Çevre ve Ormancılık Araştırma Derneği
10- CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan
11- Yeşil Artvin Derneği
12- Artvin Barosu Başkanlığı
13- Artvin Kültür Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği
14- Artvinliler Hizmet Vakfı
15- Artvin Muhtarlar Derneği
16- Artvin 78'liler Dayanışma ve Araştırma Derneği
17- CHP Artvin İl Başkanlığı
18- ÖDP Artvin İl Başkanlığı
19- MHP Artvin İl Başkanlığı
20- Atatürkçü Düşünce Derneği Artvin Şubesi
21- Artvin Geleneksel Boğa Güreşlerini Yaşatma ve Yaylalarını Koruma Derneği
22- Bakkallar Sebzeciler ve Esnaflar Odası
23- Esnaf ve Sanatkarlar Odası
24- Esanaf ve Sanatkarları Odaları Birliği
25- Artvin Giyim Eşyaları ve Sanatkarları Odası
26- Artvin Esanaf ve Sanatkarları Kredi ve Kefalet Kooperatifi
27- Artvin Ticaret ve Sanayi Odası
28- Eğitim-İş Artvin Temsilciliği
29- Artvin Avcılar ve Atıcılar Derneği
30- Artvin Zihinsel Özürlüler Derneği
31- Artvin Fenerbahçeliler Derneği
32- Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası Artvin Şubesi
33- KESK Tarım Orman ve Hayvancılık Sendikası
34- Halkevleri Artvin Şubesi
35- Telsiz ve Radyo Amatörleri Artvin Şubesi
36- S.S Taşlıca Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Kaynak: Birgun.net