Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii’ndeki madencilik faaliyetleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği ‘Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Olumlu’ raporuna ilişkin yürütmenin durdurulması ve iptali istemiyle 751 kişi ile 61 avukatın açtığı Türkiye’nin en büyük çevre davasında bugün keşif yapılacak.
Yeşil Artvin Derneği, madene karşı Artvin halkının kararlılığını göstermek için keşif sırasında Kafkasör Yaylası’nda toplanma çağrısı yaptı. Cerattepe’de bugün Rize İdare Mahkemesi Başkanı Halil İbrahim Özgün başkanlığında yapılacak keşfe Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden (KTÜ) Orman Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Bedri Serdar, Harita Mühendisi Doç. Dr. Fevzi Karslı, İnşaat Mühendisi Yrd. Doç. Dr. Adem Bayram, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Maden Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Birol Elevli, Ziraat Mühendisi Prof. Dr. Coşkun Gürsel, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden Çevre Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Nihal Bektaş ile Jeoloji Yüksek Mühendisi Doç. Dr. Mehmet Salim Öncel katılacak. Bölgede yapılacak keşfin ardından bilirkişi raporunun hazırlanması bekleniyor.
‘YA MADEN YA ARTVİN’
Cerattepe’de daha önce de yapılan mahkeme keşifleri sonucu hazırlanan bilirkişi raporlarında bölgedeki içme ve kullanma amaçlı yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının madencilik faaliyeti ile kullanmına elverişsiz hale geleceği, sucul yaşamın devamının büyük ölçüde tehlikeye gireceği, bölgedeki orman varlığının yok edilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu, faaliyetin bölgeyi heyelanlara açık hale getireceği, koruma alanlarının bu özelliklerini yitireceği, ekolojik dengenin ve ekosistemin olumsuz yönde etkileneceği hususları dikkate alındığında telafisi güç zararlar meydana getirebileceği kanaatine varılarak ‘Ya Artvin, ya maden’ görüşlerine yer verilmişti.
KAFKASÖR'DE TOPLANILIYOR
Cerattepe’de keşif sahasına bilirkişi heyeti dışında sınırlı sayıda kişi alınacak. Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan ile Yönetim Kurulu üyesi ve Avukat Bedrettin Kalın’ın öncülüğünde oluşturulacak heyet, bilirkişi heyetine sunum yapacak. Jandarma ekiplerinin bilirkişi keşfinin yapılacağı sahaya çıkan yolları ulaşıma kapatacağı, basın mensuplarının da alana girişine izin verilmeyeceği ifade edildi. Yeşil Artvin Derneği ‘Cerattepe geçilmez, Artvin halkı yenilmez’ sloganıyla ‘Madene karşı Artvin halkının kararlılığını göstermek, haklı davamıza sahip çıkmak, mahkeme heyetini bize yakışır şekilde karşılamak için Kafkasör’de buluşuyoruz’ çağrısı yaptı.
***
Mücadele 20 yıl önce başladı
Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii’nde madencilik faaliyetlerinin planlanması üzerine 1995’te kurulan Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde birleşen Artvin halkı mücadele başlattı. 1996’da Kanadalı Cominco Madencilik şirketi bölgede faaliyet yapmak için maden ruhsatı aldı. Ancak, aynı tarihte Artvin Valiliği Mahalli Çevre Kurulu’nun madencilikle ilgili olumsuz görüş bildiren raporu yayımlandı, 1998’de ise Maden Tetkik Araştırma bölgedeki heyelan risklerine dikkat çeken raporu açıklandı. 1998’de Artvin halkı 10 bini aşan imzalı metinle dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı’na müracaat edildi ve proje durduruldu.
2002’de şirketler çekildi
Cominco Şirketi, 2002’de projeden çekildi ve ruhsat hakkını yine Kanada merkezli Rize’de Çayeli Bakır Madenini de işleten INMET Mining Corporation’a devretti. 2005’te projeye karşı açılan davada Rize İdare Mahkemesi önce ‘yürütmeyi durdurma’ ardından 2009 sonunda maden ruhsatının iptali yönünde karar verdi. Kararı Danıştay 2002’de onadı.
17 Şubat 2012’de yapılan ihaleyle Artvin Cerattepe ve Genya dağındaki maden sahaları Özaltın İnşaat’a verildi. 2012’de ihalenin iptali ve ÇED Raporu olmadan çalışmalara başlandığı gerekçesiyle Rize İdare Mahkemesi’nde iki ayrı dava açıldı. İhaleyle ilgili dava reddedilirken, ÇED davasında iptal kararı alındı. 2013’te de Özaltın A.Ş. ruhsatını Cengiz Holding’e ait Etibakır A.Ş.’ye devretti.
En büyük çevre davası
Bakanlık, bölgedeki bakır madeni için ÇED olumlu raporuna da onay verdi. Artvinliler 2013’te yeni bir hukuk mücadelesi başlattı. Yeşil Artvin Derneği’nin Rize İdare Mahkemesi’ne açtığı davada mahkeme 24 Aralık 2014’te ‘ÇED Olumlu’ kararını iptal etti. Ardından firma yeni bir ÇED başvurusunda bulunarak 2 Haziran 2015’te yeniden ÇED Olumlu kararı aldı. Dernek öncülüğünde 751 kişi ve 61 avukat, 8 Temmuz 2015’te Rize İdare Mahkemesi’ne ÇED Olumlu raporunun yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle en büyük çevre davasını açtı.
Çalışmalar durdu
Eti Bakır A.Ş., ÇED raporuyla ilgili verilmiş bir yargı kararı olmaması nedeniyle Artvin Valiliği’ne başvurarak 16 Şubat’ta iş makinelerini Cerattepe bölgesine çıkarmak istedi. Artvin halkı direndi. Polis ve jandarmanın 2 gün süren biber gazı, cop ve plastik mermiyle yaptığı müdahalelerin ardından iş makineleri Cerattepe’ye çıkarıldı. Olayların büyümesi üzerine Artvin heyetiyle Ankara’da görüşen Başbakan Davutoğlu hukuki süreç sona erene kadar Cerattepe’de çalışma yapılmaması yönünde talimat verdi.
Rize İdare Mahkemesi, davadan 8 ay sonra 14 Mart’ta bilirkişi keşfi yapılması için gün verdi.
