NURCAN GÖKDEMİR - [email protected]

AKP iktidarı, "kölelik, kiralık işçilik" düzenlemelerini içeren tasarıyı ülke, Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlık ve Genel Başkanlık’tan uzaklaştırılması operasyonuna kilitlendiği günlerde sürpriz bir şekilde TBMM Genel Kurulu’na getirerek iki gün gibi kısa bir sürede yasalaştırdı. 2009’da dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından “işçilerin emeğinin istismarına ve insan onuruna yakışmayan durumların doğmasına, olumsuz uygulamalara ve çalışma barışının bozulmasına yol açabileceği” gerekçesiyle veto edilen düzenleme 7 yıl sonra hayata geçti.
İktidarın özel istihdam bürolarının işsizliği ve kayıtdışılığı azaltacağı gerekçesine dayandırdığı yeni düzenleme dün sabaha karşı AKP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.

Sendikaların ve işçilerin, emeğin sömürüsünü arttıracağı gerekçesiyle karşı çıktığı yeni düzenleme şöyle:

İŞ GÜVENCESİ KALMAYACAK

Özel istihdam bürosu ile sözleşme yaparak çalışma yaşamına katılan işçinin iş güvencesi işin süresi ile sınırlı olacak. İş bittiğinde işçi işini kaybedecek.

ASGARİ ÜCRET ÖDENECEK

Özel istihdam bürosu ile ilişkisini sürdürmek isteyen işçi, her türlü dayatmaya razı olacak. Bu nedenle asgari ücretin üzerinde bir ücretle çalışamayacak. Nitelikli işçiler de asgari ücrete mahkûm olacak.

HAK KAYIPLARI YAŞANACAK

İşçiyi kiralayan büro sigorta primlerinin yatırılmaması, eksik yatırılması, çalışma günlerinin eksik bildirilmesi durumunda işçi hak talebinde bulunamayacak. Denetimleri için yeterli mekanizmaların oluşturulmadığı bürolar keyfi uygulamalarda serbest kalacak. Düşük para cezaları öngören yasa, lisans iptallerini de zorlaştırıcı hükümler içeriyor.

ÖRGÜTLENME VE TİS HAKKINDAN YARARLANAMAYACAKLAR

Kiralık işçiler sendika, toplu iş sözleşmesi ve sendikal haklardan yararlanamayacak.

TAZMİNAT VE İZİN HAKLARI KULLANILAMAYACAK

Yasada kıdem tazminatı ve yıllık izni düzenlemediğinden kiralık işçiler çalışma yaşamına ilişkin en temel haklarını kullanamayacak. İşçiler bir yıl çalışmadıkları için kıdem tazminatını, altı ay çalışmadıkları için de ihbar tazminatına hak kazanamayacak.

EMEKLİLİK İMKANSIZ

Diğer tüm emekçiler gibi 7 bin 200 gün prim ödeme ve öngörülen yaşa ulaşma koşuluyla emekli olma kuralına tabi olan kiralık işçilerin bu süreyi tamamlayabilmek için çok uzun yıllar çalışması gerekecek. Yılda altı ay çalışabilen kiralık işçi 60 yıldan önce emekli olamayacak. Kısmi aylıkla emekli olabilmek için gerekli 5 bin 400 gün şartı da ancak 45 yıl sonra dolabilecek.

EN AĞIR İŞLERDE ÇALIŞTIRILACAKLAR

Madenler gibi ağır ve tehlikeli iş kollarında kiralık işçilerin çalıştırılamayacağı hükmü, bu iş kollarında al t işverenlerin özel hukuk tüzel veya gerçek kişileri olmaları nedeniyle geçerli olmayacak. Büroların insafına bırakılan işçiler her sektörde çalışmaya razı olacak.

İŞ CİNAYETLERİNE DAVETİYE ÇIKARILACAK

Uzaktan çalışma ile işçinin evinde ya da farklı bir mekanda çalıştırılması kuralsızlığı getirecek. Kuralsızlık iş cinayetlerini artıracak.

KADINLAR ÇALIŞMA YAŞAMI DIŞINA İTİLECEK

Evde çalışma uygulaması nedeniyle kadınlar evde çalışmaya mahkum edilerek çalışma yaşamından uzaklaşacak.

SAĞLIK GÜVENCESİ OLMAYACAK

Hastalık sigortasından yararlanabilmek için en az 120 gün prim ödemiş olma şartını yılda 4 ay çalışan kiralık işçiler yerine getiremeyecek. Kiralama işlemi sona erdiğinde sigorta primleri ödenmediği takdirde hastalık sigortasından tedavi giderleri karşılanmayacak.

KAYITDIŞILIK ARTACAK

Özel istihdam bürolarının iş ilişkisini sürdürme zorunluluğu olmaması nedeniyle işçiler zorunlu olarak kayıtdışı sektöre yönlenecek.