Türkiye’de gazeteciler, ‘3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nü yine çok ağır baskıların yaşandığı bir dönemde karşılıyor. Gazeteciler hemen her gün gözaltına alınıyor, tutuklanıyor, işten atılıyor, fiziksel ve sözel şiddete maruz bırakılıyor.

7 bin gazeteci işsiz
Basın sektöründeki işsizlik oranı, ülke ortalamasının üç katına ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, yükseköğrenim mezunları arasında işsizliğin en yüksek olduğu alan da yine gazetecilik. Yüksekokul ve fakülte mezunlarının işsizlik oranı 2014 yılında yüzde 10,6 olarak belirlenirken, gazetecilik mezunlarının işsizlik oranı bu oranı neredeyse üçe katlayarak yüzde 29,1 oldu. Buna göre, toplam 24 binlik işgücüne karşın 17 bin gazetecinin istihdam edildiği sektörde, 7 bin gazeteci işsiz kaldı.

İşten atmalar ‘olağan’
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’ne göre, iktidar baskısıyla reklam almaları engellenen, kayyumlar aracılığıyla zarara uğratılarak iflas ettirilen yayın kuruluşları nedeniyle her yıl ortalama 500-1000 gazetecinin işsiz bırakılması, artık olağan hale gelmiş durumda. İktidara yakın olmayan medya kuruluşları ve çalışanları, hem mali, hem adli hem de sosyal bir baskıyla ‘kara listeye’ alınıyor. Öte yandan iktidara yakın medya kuruluşlarında da gazetecilerin işten çıkarılma süreci hızlanıyor, çünkü bu kuruluşlarda haberler tek bir yerden hazırlanıyor.

Sendikalaşma düşük
İşsizliğin ve güvencesizliğin bu kadar yoğun olduğu işkolunda sendikalaşma oranı ise çok düşük. Avrupa’da gazeteciler arasındaki sendikalaşma oranı yüzde 25 iken, Türkiye’de bu oran sadece yüzde 3,5. Bu durum, gazetecileri iktidar ve patron baskısı karşısında güçsüz kılıyor.

Gözaltılar, tutuklamalar…
Türkiye’de bugün gazetecilik, hedef gösterilerek sözlü ve fiziksel şiddete uğrama, gözaltına alınma, tutuklanma riski en yüksek meslek durumunda. Gazeteciler ‘terörist’, ‘darbeci’, ‘casus’ diye nitelenerek hemen her gün gözaltına alınıyor, tutuklanıyor. Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın verdiği bilgilere göre, hâlâ cezaevlerinde 33 gazeteci bulunuyor.

Bu yılın ilk üç ayını kapsayan Bia Medya Gözlem Raporu’nda ise gazetecilerin toplamda ‘beş ömür boyu ve 2 bin 229 yıl 6 ay hapis cezası’ tehdidiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor. Söz konusu rapor, geçen yılın aynı dönemine göre saldırıya uğrayan gazetecilerin 10’dan 17’ye, gözaltıların 7’den 49’a çıktığını da ortaya koyuyor.



Saldırılar artıyor
İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından da gazetecilerin durumu hiç parlak değil. Bia’nın raporuna göre, bu yılın ilk üç ayında 15 gazeteci ve iki gazete aracı saldırıya uğradı, 6 gazeteci ve 1 çizer ile 3 medya organı tehdit edildi, 3 sözlü saldırı yaşandı. 1 gazeteci, Ankara’daki bombalı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Bunlar sadece tespit edilebilenler... Savaş ve çatışmalı bölgelerde görevini yapmaya çalışan gazetecilerin can güvenliğinden yoksun çalıştığı, sürekli saldırılara maruz kaldığı biliniyor.

***

Bianet’te toplusözleşme imzalandı
Gazetecilik ve basın özgürlüğü açısından tablo oldukça karanlık olsa da, olumlu gelişmeler de yaşanıyor. IPS İletişim Vakfı (Bianet) ile TGS arasında 1 Mayıs’tan hemen önce imzalanan toplu iş sözleşmesi (TİS) ile ilk defa bir haber sitesinde TİS yapılmış oldu. Sözleşme, Bianet çalışanlarının yıllık izin, maaş zammı, ikramiye gibi özlük haklarının yanı sıra, toplumsal cinsiyet eşitliği, editoryal bağımsızlık ve hayvan haklarına ilişkin maddeler de içeriyor. Sözleşmenin bir diğer özelliği ise ilk defa bir TİS’te ‘feminist’ ifadesinin geçiyor olması.


***

Gazeteciler bugün eylemde
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), bugün saat 12.00’de İstanbul Galatasaray Lisesi önünde eylem yapılacağını duyurdu. Sendikadan yapılan çağrıda şöyle denildi: “Baskı, sansür, yoksulluk ve işsizlik kıskacındaki gazetecileriz. Haber yaptığımız için tehdit ediliyor, hakaret işitiyor, dövülüyor, tutuklanıyoruz. Gazeteciliği suç haline getirmek isteyenlere inat, 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde, 140 ülkeden 600 bin gazetecinin meslek örgütüyle birlikte sokağa çıkıyoruz. #GazetecilikSuçDeğildir diyor, tutuklu meslektaşlarımızın serbest bırakılmasını talep ediyoruz.”

Kaynak: Birgun.net