SEMİH GÜVEN
[email protected]
@semihguvenn

İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu - 2015 Yılı Araştırması” sonuçlarına göre Türkiye’nin en büyük firması geçen yıl olduğu gibi 2015’te de Tüpraş oldu. Listenin ilk 10’unda geçen yıla oranla önemli değişiklik yaşanmazken listenin aşağı sıralarında ise AKP yandaşı şirketlerin büyük yükselişi görülüyor.

İhaleleri kaptı

Listede en çarpıcı yükseliş siyasi iktidarın birçok kamu ihalesinde ilk sırada olan Cengiz Enerji San’da gerçekleşti. 2014’te listenin 488’inci sırasında bulunan Cengiz Enerji, 2015’te ise tam 323 basamak yükselerek 165’inci sırada yer aldı. 2014 yılında 219 milyon 96 bin 306 TL olan net satışları yüzde 284’lük artışla 621 milyon 308 bin 369 TL’ye yükseldi. 2012 Kasım’da Akdeniz Bölgesi elektrik dağıtımını 546 milyon dolarla alan şirket, aynı yılın 14 Aralık gününde de İstanbul Avrupa Yakası’nın elektrik dağıtım ihalesini ‘kazanmıştı’. Şirket 2012 yılında İSO’nun ilk 500 listesinde bile yer almıyordu.

Limak da yükseldi

Listenin alt sıralarında dikkat çeken bir diğer kuruluş ise yine birçok devlet ihalesinde Cengiz Holding’in yakın partneri olan Limak Holding’in şirketi Limak Batı Çimento oldu. 2014 yılında listenin 197’nci sırasında bulunan şirket 2015’te 44 basamak yükselerek 153’üncü sıraya yerleşti.

TOMA’cı şirket listede

AKP’li İzmir eski Milletvekili İsmail Katmerciler’in TOMA üretim şirketi Katmerciler Araç Üstü Ekipman da listeye 409’uncu sıradan giriş yaptı. Şirketin 2015 yılı net satışı 285 milyon 949 bin 539 TL oldu.

Cengiz’in kasası nasıl dolduruldu?

Devletten ilk ihalesini 1991 yılında alan Cengiz Holding, 2002’de AKP’nin iktidara gelmesinin ardından ihalelerin ‘vazgeçilmezi’ haline geldi. 2004 yılında devletten Eti Bakır fabrikalarını alan şirket, 2005’te de Eti Alüminyum fabrikalarını bünyesine kattı. 2006 yılında Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi’nin yol yapım işlerini üstlenen şirket 1 milyar 270 milyon lirayı kasasına koydu. 2011’de Ordu Havalimanı yapımını üstlenen şirket 2012’de İstanbul Maltepe sahil dolgu projesini üstlendi. 2012’de ise şirketin elektrik serüveni başladı. 2012 Kasım’da Akdeniz, 2012 Aralık’ta İstanbul Anadolu yakası elektrik dağıtım ihalesini kazandı. 2013’te de Cengiz-Limak-Kolin şirketleri sahnedeydi. 3’üncü havalimanı ve Ankara-Sivas hızlı tren projeleri şirketler tarafından üstlenildi. 2015’te ise Mersin Akkuyu’da yapılması planlanan Nükleer Santral’ın liman ve litan altı yapım işlemleri ihalesini yine Cengiz İnşaat kazandı.

****

Cargill çiftçiyi ezmeye devam ediyor

Tarım alanlarına yapı inşa etmesi nedeniyle birçok kez dava konusu olan ve Türkiye’de şekerin tekelleşmesinin öncü kuruluşlarından ABD’li Cargill firması da İSO 500 listesinde sert yükseliş yaşayan şirketlerden biri oldu. 2014’te 269’uncu sırada bulunan şirket 2015’te 155’inci sıraya yükseldi. Şirketin net satışları 2014 yılında 373 milyon dolarken 2015 yılında 642 milyon liraya yükseldi. Geçtiğimiz şubat ayında Meclis’te konuşan CHP Milletvekili Aykut Erdoğdu, Cargill’in Türkiye faaliyetlerini şöyle tanımlamıştı: “Şeker pancarı çiftçisinin, üreticisinin, dağıtıcısının, fabrika işçisinin yani bütün ezilenlerin belini bu şirketler kırıyor. Hangi şirketler kırıyor? Yabancı şirketler. Amerikan Cargill şirketi. Şirket o kadar ezmektedir ki… Şeker Kurumu’nun 7 üyesinden 1 tanesi Cargill Şirketinin Genel Müdürü’dür.

Kaynak: Birgun.net