30 Eylül 2011’de Amerikan insansız hava aracı Yemen’in kuzeyine ulaştı ve çöl yolu üzerinde altı kişiyi taşıyan bir otomobili hedef aldı. Meksika’da doğan, ABD’de yetişen ve FBI tarafından El-Kaide’nin manevi danışmanı olarak nitelenen Anver el Evlaki taşıttaki en önemli isimdi.
Yolcular hayatlarını kaybettiler. İnsansız hava araçları, hareketlerini sınırlayarak ve kendilerini “potansiyel hedef” gibi hissettirerek hedefleri baskı altına almış oldu.
5 Ağustos’ta Amerikan Sivil Hakları Birliği, “Başkanlık Politikası Rehberi” başlıklı 18 sayfalık Beyaz Saray belgesi yayımladı. Belge, spesifik olarak hedef gösterilmiş teröristlerle ilgili önlemlerin en kısa zamanda alınmasını şart koşuyor.
İnsansız hava araçlarının askeri konumu ve siviller üzerindeki olumsuz etkileriyle ilgili birçok tartışma mevcut. Tartışma, teröristlerle yüzleşme yollarını da içeriyor. ABD’ye göre insansız hava araçları teröristlerle mücadele etmede en etkili ve en güvenli yol.
Terörizm uzmanı Michael Boyle, “ Savaşlarının Maliyetleri ve Sonuçları” adlı makalesinde bu araçların terör üzerindeki etkisini değerlendiriyor. Örnek olarak ’lar, Pakistan’da federal olarak idare edilen kabileleri, teröristlerin bu bölgelere kaçmasına neden olarak güvensiz hale getirdiler.
Boyle’a göre, ABD Başkanı Obama ikinci başkanlık dönemi boyunca ’larla ilgili yeni politikalar uygulayabilirdi ve böylelikle masraflar ve uzun vadeli sonuçlar azalabilirdi. Obama, ’ları terör örgütlerinin etkin lider figürlerine karşı kullandı ve kara yoluyla yapılan savaşları neredeyse durdurdu.
Gelişen teknoloji
Sivillere zarar vermeden teröristleri yok etmeye yönelik ihtiyaç konusunda tartışmaya bile gerek yok. Temel fikir ABD’nin kendi teknolojisini diğer ülkeleri sahip olmak için yarıştıracak kadar nasıl geliştireceğiyle ilgili.
Bazı yazarlar teröristlerin bu teknolojiyi elde etme olasılığını tartışıyor. “: Amerika-İsrail Destekli Yükselen Güç” adlı kitabında Rabih Yahya, “Teröristler, popüler bölgeleri rahatlıkla hedef almak için ’ları ele geçirmeyi dört gözle bekliyor. Bu, onlara iki hedefi gerçekleştirme konusunda yardımcı olacaktır. Birincisi daha fazla insan katletmek, ikincisi de korku ve kaosu daha geniş alanlara yaymaktır.” yazmıştı.
Teröre karşı yürütülen savaşta ’lar diğer tüm makinelerden daha etkilidir. ABD ’ları Afganistan, Irak, Pakistan, Yemen, Somali, Libya ve Gazze’de kullandı. ’ların uçuşa geçtiği Cibuti’deki askeri üssü geliştirmek için 1.4 milyardan fazla yatırım yaptı. Seyrek yerleşmelere kaçan aranan suçluların izini sürmek ve takibini gerçekleştirmek bazı Avrupa ülkelerinin ve Amerika’yla İsrail’in ’ları geliştimedeki temel amaçları. Bu ülkeler askeri ve teknik gelişmelerde ilerledikçe, ’larla ilgili daha fazla etik soruları akıllara geliyor. ’ların yaygınlaşma, bir gün teröristlerin eline geçmesi anlamına gelebilir.
’larla ilgili devam eden tartışma durumun doğruluğuna, öldürülen sivillerin sayısına, hedefler için uygulanması gereken kurallara odaklanıyor. ’lar dünyayı daha güvenli bir yer yapmak için önemli rol oynuyor ve onlarla ilgili yasalar gelişecektir. Çünkü her ne olursa olsun ’lar, dünyadaki tüm teröristlerin en büyük düşmanı.
- Al-Arabiya’dan çeviren Nihan Çetin
Kaynak: Birgun.net