Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun ‘biletinin kestikten’ sonra, onun ‘pazarlığında’ Avrupa Birliği (AB) ile yapılan vize serbestisi anlaşmasına rest çeken Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a birlikten cevap gecikmedi. Almanya Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier, “Biz anlaşmaları devletlerle yaparız, şahıslarla değil” derken, İtalya Başbakanı Matteo Renzi ise Türkiye’de yaşananlar nedeniyle anlaşmanın gözden geçirilmesi gerektiğini ima etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Davutoğlu görevden ayrılmadan önce üstü kapalı bir şekilde eleştirdiği, anlaşmada yer alan ve vize muafiyeti için gerekli olan kriterleri yerine getirmeyeceğini ilan etmişti. “AB vize için terörle mücadele yasasını değiştireceksiniz diyor. Siz önce Avrupa Parlamentosu yanına çadır kuran teröristlere izin veren zihniyetinizi niye değiştirmiyorsunuz?” diyen Erdoğan, “Biz yolumuza gidiyoruz, sen de yoluna git. Kiminle anlaşabiliyorsan onlarla anlaş” ifadelerini kullanmıştı.

Bu tutumunu sürdüren Erdoğan, dün de eleştirilerini sürdürdü. Erdoğan, “Vize konusunda, Türkiye’ye terörle mücadele yasasını değiştirin diyenler, Avrupa Parlamentosu yanında açılan terörist çadırını kaldırsınlar. Gerektiğinde tüm dünyaya meydan okuduğumda arkamda milletimin olduğunu biliyorum” diye konuştu.

Kişilerden bağımsızdır

Bu açıklamalara tepki gösteren Almanya Dışişleri Bakanı Steinmeier, “Anlaşmalar devletlerle yapılır, şahıslarla değil. Davutoğlu’nun ayrılmasının, göçmenler konusunda bir politika değişikliğine yol açacağını sanmıyoruz. Mutabık kalınan hususlar, her iki taraf tarafından da kişilerden bağımsız olarak uygulanmak durumunda” dedi. Hükümet Sözcü Yardımcısı Georg Streiter de, “Avrupa Birliği ve Almanya, gelecekte de bütün taahhütleri yerine getirmeye hazır. Aynısını Türkiye’den de bekliyoruz. Başbakanımız bugüne kadar Davutoğlu ve diğer Türk yetkililerle çok iyi çalıştı ve bu iyi ve yapıcı işbirliğinin yeni Türk başbakanı ile de devam etmesini arzuluyor” yorumunu yaptı.

Türkiye’ye güvenmiyor

Öte yandan Türkiye gündemini değerlendiren İtalya Başbakanı Renzi de, göçmen anlaşması ve vize serbestisine dair kaygılı olduğunu belirtti. Renzi, “Türkiye’de yaşanmakta olanlar, AB ile Türkiye arasındaki anlaşmaya yeni bir gözle bakmayı gerektiriyor, yeni bir soru işareti yaratıyor. Bu anlaşma tek çözüm olarak kabul edilemez” diye konuştu. Renzi’nin bu sözleri İtalyan basınında ‘Türkiye’ye güvenmediği’ şeklinde yorumlanırken, “Erdoğan’ın gitikçe sertleşen çizgisi karşısında İtalya bu anlaşmanın artık doğru olmadığını düşünüyor” ifadeleri kullanıldı.

AB, Davutoğlu’nu övdü

Öte yandan, ‘göçmen pazarlığı masasının’ diğer katılımcıları olan Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Ahmet Davutoğlu’ndan övgüyle söz ederek yeni başbakanla da uyumlu çalışmayı umduklarını söyledi. Davutoğlu sonrası anlaşmanın geleceğine dair endişeleri olup olmadığını yanıtlayan AB yetkilileri “Bu, Türk hükümetine ve meclisine bağlı” mesajını verdi. AB anlaşmasını iç politikada oy devşirmek için kullanmak isteyen Erdoğan’ın elindeki mülteci kozuna güvenerek bu resti çekmesine karşılık, AB ile varılan anlaşma gereği Türkiye’nin 72 kriterin tamamının yerine getirmesi gerektiriyor. Üstelik henüz yerine getirilmeyen en zorlu kriterler arasında AKP’nin yıllardır yanaşmadığı, Türkiye’nin veri koruma kurallarını güçlendirmesi, azınlık haklarının daha iyi korunması için terörle mücadele alanında yasal düzenlemeleri gözden geçirmesi ve siyasi partilerin finansmanı konusunda şeffaflığın artmasını sağlayacak yolsuzlukla mücadeleye yönelik yeni önlemler alınması da bulunuyor. AB’ye üye ülkelerden yapılan açıklamalarda tek bir kriterin dahi yerine getirilmemesinin kabul edilemeyeceği vurgulanmıştı.

*****

Tek adamlığı özetledi: Reis, beni Başbakan yapar mısın?

‘Saray darbesi’ olarak adlandırılan süreçle Davutoğlu’nun görevi bırakmasına neden olan ve tek adam yönetimini pekiştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir yurttaştan ‘manidar’ bir talep aldı. Malatya’ya gitmek için Tarabya Köşkü’nden çıktığı sırada makam aracını meydanda durduran Erdoğan’ın yanına yaklaşan bir yurttaş, “Reis, beni Başbakan yapar mısın? Benden daha sadık dost bulamazsın “ diye seslendi.