SEBAHAT KARAKOYUN [email protected]

AKP, 24’üncü dönemde çıkardığı yasayla olağanüstü yetkiler tanıdığı MİT’i ve diğer istihbarat kurumlarını yasaya aykırılık taşıyan ‘gizli’ yönetmelikle Meclis denetiminden kaçırıyor. Yürürlükteki yasada ‘devlet sırrı’ kapsamındaki bilgi ve belgelerin ‘açıklanması’ kriteri yer alırken, yönetmeliğe göre bu kapsamdaki bilgilerin sadece açıklanması değil ‘öğrenilmesi’ de yasak. CHP, TBMM Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu’nu işlevsiz hale getiren bu yönetmelik hükmünün iptali için Danıştay’a gidecek.

Tartışmalı MİT yasası Meclis’te görüşülürken tepkiler üzerine, bir ‘son dakika’ önergesiyle kurulan TBMM Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu’nun ‘denetim’ görevini yerine getirmesi engelleniyor. Çıkarılan yasaya göre, MİT’in yanı sıra jandarma istihbarat ve MASAK’ın faaliyetlerinin denetimi için her yıl Mart ayında Komisyona rapor sunulması gerekiyor. Komisyon da bu raporlar ışığında 90 gün içinde kendi raporunu hazırlayarak, TBMM Başkanlığı’na sunmak zorunda.

DANIŞTAY'A GÖTÜRECEK
Ancak, komisyon AKP’nin çıkardığı ‘gizli’ yönetmelik nedeniyle şimdiye kadar bu görevini yerine getiremedi. Komisyona ulaştırılacak raporların nasıl hazırlanması gerektiğiyle ilgili düzenlemeleri içeren yönetmelikle ‘devlet sırrı’ kavramının kapsamı yürürlükteki yasalara aykırı bir şekilde genişletildiği için, üyelerin gerekli bilgi ve belgelere ulaşmaları engelleniyor.

Komisyon üyelerinden CHP Sakarya Milletvekili Engin Özkoç, yönetmeliğin mevcut yasalara aykırılık taşıdığını belirterek, “Bu yönetmelik olduğu sürece bu komisyonun hiçbir işlevi olmaz” dedi.
Özkoç, şu ifadeleri kullandı; “TBMM’de Güvenlik ve İstihbarat Komisyonu adı altında bir komisyon oluşturulurken, istihbaratın tüm yönleriyle denetleneceği, bu komisyonun KİT Komisyonu gibi görev yapacağı söylenmişti. Ancak ortaya çıktı ki, ‘gizli’ yönetmeliğe yasada yer almayan bir hüküm koyarak Meclis’in denetim görevi yapmasını fiilen imkânsız hale getirmişler. Bu yönetmelik hükmü olduğu sürece bu komisyon ‘dinleme’ komisyonu olmanın ötesine geçemez. Bu hükmün iptali için en kısa sürede Danıştay’a başvuracağız.”

***

Yasayla çelişiyor

Türk Ceza Muhakemeleri Kanunu’nun 47. Maddesi’nde “Açıklanması, devletin dış ilişkilerine, milli savunmasına ve milli güvenliğine zarar verebilecek nitelikteki bilgiler, devlet sırrı sayılır” tanımı yer alırken, ‘gizli’ yönetmeliğe göre, bu kapsamdaki bilgilerin sadece açıklanması değil ‘öğrenilmesi’ de yasaklanıyor. AKP, benzer bir düzenlemeyi daha önce de gündeme getirmişti. 2011’de Meclis’e sunulan Devlet Sırrı Kanunu Tasarısı da, ‘açıklamanın yanı sıra öğrenme’ yasağı getiriliyordu. O dönemde Adalet Komisyonu’nda ‘yetkisiz kişilerce öğrenilmesi’ ifadesi, ‘yetkisiz kişilerce açıklanması’ diye değiştirilmiş, ancak tasarı yasalaşamadan ‘kadük’ olmuştu.